Έχει σχεδόν κολλήσει σχεδόν το πρόσωπο του στο δικό σου, βράζει από θυμό και ενώ ουρλιάζει το μόνο που θες να κάνεις είναι να ανταποδώσεις. Στάσου όμως. Ξέρεις ότι αυτό δεν θα βγει σε καλό για κανένα. Οπότε τι κάνεις σε μια τέτοια περίπτωση; Όποιο κι αν είναι το πρόσωπο που έχεις απέναντι σου το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να συγκρατήσεις τα νεύρα σου και να αντιδράσεις με ψυχραιμία στο παραλήρημα που βλέπεις να εξελίσσεται μπροστά σου.
Κι εδώ έχει ενδιαφέρον να ρίξεις μια ματιά σε τρία πραγματάκια που έχει να προτείνει η νευροεπιστήμη για να μάθεις να διαχειρίζεσαι τον θυμό σου.
Η καταστολή του θυμού σπανίως είναι καλή ιδέα
Η αλήθεια είναι ότι πιάνει αλλά συνήθως είναι κακή ιδέα να σφίξεις τα δόντια και να πεις από μέσα σου πως είσαι μια χαρά. Μπορεί να μην δείξεις το πόσο θυμωμένος είσαι αλλά όταν καταπολεμάς τα συναισθήματά σου απλά δυναμώνουν. Έχει τεκμηριωθεί από έρευνες ότι όταν ενημερώνουν κάποιον για ένα δυσάρεστο γεγονός αλλά του να λένε να προσπαθήσει να μην δείξει τη λύπη του, καταλήγει να νιώθει πολύ πιο άσχημα από κάποιον που δεν έχει λάβει τέτοια οδηγία. Όταν, λοιπόν, προσπαθείς να συγκρατήσεις τον εαυτό σου απ’ το να κλάψει, τα δάκρυα δεν είναι καθαρτικά και δεν νιώθεις καλύτερα μετά. Ο θυμός δεν απέχει πολύ. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν μπορείς να έχεις θετικά συναισθήματα και γενικά η αμυγδαλή, η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με το συναίσθημα, δουλεύει πυρετωδώς.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το ότι όταν καταπνίγεις τα συναισθήματά σου, ανεβαίνει περισσότερο η πίεση στο άλλο άτομο και χειροτερεύει η κατάσταση. Εξάλλου για να το κάνεις αυτό πρέπει να έχεις αρκετή θέληση, ενώ σε κάνει πιο επιρρεπή σε πράγματα που ίσως μετανιώσεις μετά.
Μην εκτοξεύεις τον θυμό σου
Δεν είπαμε να τα κρατάς μέσα σου αλλά και το να αρχίζεις να πετάς πράγματα ή να φωνάζεις πάλι δεν βοηθά στην εκτόνωση της κατάστασης. Αντιθέτως, θα δυναμώσει το συναίσθημα. Οπότε τι; Η απάντηση είναι περισπασμός. Αν σκεφτείς κάτι άλλο, σημαίνει ότι δεν θα έχεις το μυαλό σου στον καυγά.
Η έρευνα (Baddeley 2007, Siemer 2005,Van Dillen & Koole 2007) έχει δείξει ότι αυτό οφείλεται στο ότι τόσο οι γνωστικές λειτουργίες όσο και οι συναισθηματικές απαντήσεις χρησιμοποιούν κάποιες περιορισμένες ψυχικές δυνάμεις. Δηλαδή μπορείς να αποφύγεις να ανεπιθύμητα συναισθήματα αν καταπιαστείς με κάτι που απαιτεί συγκέντρωση. Μπορεί να είναι δουλειά ή απλά ένα παιχνίδι στο κινητό.
Είναι κάτι ανάλογο με το περίφημο πείραμα marshmallow, όπου τα παιδιά που μπόρεσαν να αντισταθούν στο ομώνυμο γλυκό που είχαν μπροστά τους τα πήγαν πολύ καλύτερα στο σχολείο και τη ζωή τους γενικότερα.
Σίγουρα, δεν φαντάζει ως το πιο εύκολο πράγμα το να στρέψεις αλλού την προσοχή σου όταν κάποιος σου φωνάζει, αλλά υπάρχει ένας τρόπος, που είναι εύκολος και τον υποστηρίζει η νευροεπιστήμη.
Το μυστικό είναι η επανεξέταση
Κάνε πάλι εικόνα το αρχικό σκηνικό με τις φωνές. Θες με τη σειρά σου ουρλιάξεις. Ή ακόμη και να χτυπήσεις το πρόσωπο απέναντι σου. Τι θα έκανες όμως αν σου έλεγε κάποιος ότι μόλις έχασε ένα πολύ αγαπημένο του πρόσωπο ή ότι περνάει μια πολύ άσχημη φάση, απολύθηκε κτλ; Μάλλον δεν θα έδινες τόση σημασία. Ίσως να έδειχνες ότι συμπάσχεις. Αυτό που άλλαξε δεν είναι η κατάσταση, αλλά οι απόψεις σου. Όπως το θέτει ο γνωστός ερευνητής Albert Ellis: «Δεν τσαντίζεσαι λόγω των γεγονότων αλλά λόγω των πεποιθήσεων σου».
Η έρευνα, λοιπόν, έχει δείξει ότι όταν γίνεσαι αποδέκτης του θυμού κάποιου μια καλή πρακτική είναι να επανεξετάσεις την κατάσταση. Σκέψου ότι δεν έχει να κάνει με σένα, αλλά ότι είχε μια κακή μέρα. Αν ξέρεις δηλαδή ότι το αφεντικό σου είναι οξύθυμο και συχνά τα μέσα στα νεύρα, να είσαι προετοιμασμένος ότι κάθε meeting που συγκαλεί μπορεί να είναι μες στις φωνές αλλά όχι κάτι χειρότερο. Αυτό που ουσιαστικά υποστηρίζει η νευροεπιστήμη είναι ότι όταν αλλάζεις τις πεποιθήσεις σου για μια κατάσταση, ο εγκέφαλος αλλάζει τα συναισθήματα που νιώθεις.
Η επανεξέταση λειτουργεί επίσης για το άγχος. Όταν το ξανασκέφτεσαι και το θεωρείς ενθουσιασμό, μπορείς να βελτιώσεις τις επιδόσεις σου σε ό,τι είναι αυτό που εξαρχής σου προκάλεσε αγωνία. Αυτό κάνει την αμυγδαλή του εγκεφάλου να ρίχνει ένταση και κάπως έτσι ηρεμείς