Η άσκηση φαίνεται ότι μπορεί να εμπλακεί στη ρύθμιση της όρεξης.
Όταν πραγματοποιούμε κάποιου είδους άσκηση έχει παρατηρηθεί ότι κατά τη διάρκεια της και για λίγη ώρα αργότερα, περίπου μία ώρα, καταστέλλονται τα επίπεδα των ορεξιογόνων ορμονών (ορμόνες που διεγείρουν την όρεξη) και αυξάνονται κάποιων ανορεξιογόνων (ορμόνες που καταστέλλουν την όρεξη).
Έτσι μετά από άσκηση, κυρίως έντονης έντασης, πολλοί δεν έχουν όρεξη να φάνε. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση, όπου μετά την άσκηση κάποιοι τρώνε περισσότερο.
Ωστόσο, επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν ότι η ενέργεια που δαπανάται κατά τη διάρκεια της άσκησης, είναι ίση ή περισσότερη από αυτή που καταναλώνεται από το επιπλέον φαγητό μετά από αυτή.
Ως αποτέλεσμα, στον οργανισμό δημιουργείται ενεργειακό ισοζύγιο ή έλλειμμα.
Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι όταν η ενέργεια που καταναλώνουμε από την τροφή είναι ίση με αυτή που δαπανά ο οργανισμός τότε λέμε ότι βρισκόμαστε σε ισοζύγιο ενέργειας και σε βάθος χρόνου το σωματικό βάρος παραμένει σταθερό.
Όταν η ενέργεια που καταναλώνουμε είναι μεγαλύτερη από αυτή που δαπανάμε, τότε είμαστε σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας και το σωματικό βάρος αυξάνεται, ενώ όταν είναι μικρότερη από αυτή που δαπανάμε βρισκόμαστε σε αρνητικό ισοζύγιο και το βάρος μειώνεται.
Συνεπώς, η άσκηση μπορεί να συμβάλλει στη μείωση ή/και διατήρηση του σωματικού μας βάρους.
Υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου η κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού μετά από άσκηση δεν προκύπτει από αυξημένο αίσθημα πείνας, αλλά εξαιτίας λανθασμένων αντιλήψεων, του τύπου «αφού έκανα άσκηση, έχω δικαίωμα να φάω περισσότερο».
Έτσι κάποια άτομα επιβραβεύουν τον εαυτό τους με την κατανάλωση περισσότερης τροφής ή τροφίμων πλούσιων σε λίπος π.χ. γλυκών, η οποία δεν έχει απαραίτητα λιγότερη ενέργεια από αυτή που «έκαψαν» με την άσκηση, παρά σε αρκετές περιπτώσεις μεγαλύτερη. Τότε υπάρχει κίνδυνος το σωματικό βάρος να αυξηθεί.
Ο τύπος της άσκησης φαίνεται να παίζει ρόλο, με την μέτριας προς έντονης έντασης αερόβια άσκηση (έντονο περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμβηση κ.α) να έχει τα μεγαλύτερα οφέλη στη ρύθμιση της όρεξης.
Ευεργετικά οφέλη έχουν παρατηρηθεί και για την άσκηση με αντιστάσεις (βάρη, κοιλιακοί, κ.α), ωστόσο συμβαίνουν σε μικρότερο βαθμό από ότι με την αερόβια άσκηση.
Η επίδραση της άσκησης στην όρεξη και κατ’ επέκταση στην πρόσληψη ενέργειας των γυναικών είναι διαφορετική από των αντρών, σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες.
Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες συνήθως αντισταθμίζουν με την τροφή τους την ενέργεια που καίνε με την άσκηση, ενώ οι άντρες όχι.
Συνεπώς, οι άντρες είναι πιο εύκολο να χάσουν σωματικό λίπος από ότι οι γυναίκες.
Η εξήγηση που δίνεται είναι ότι υπάρχει μία μεγαλύτερη αντίσταση στο γυναικείο οργανισμό να χάσει λίπος, λόγω της αναγκαιότητάς του για την αναπαραγωγή.
Παρόλα αυτά, ενώ είναι πιο δύσκολο για τις γυναίκες να μειώσουν το βάρος τους μέσω άσκησης, δε βρίσκονται σε κίνδυνο να το αυξήσουν, ενώ ταυτόχρονα επωφελούνται από όλες τις υπόλοιπες επιδράσεις της άσκησης στον οργανισμό π.χ. αύξηση πνευματικής και σωματικής ευεξίας, μειωμένος κίνδυνος χρόνιων ασθενειών κ.ά.
Η άσκηση βοηθάει στην καλύτερη ρύθμιση της όρεξης και του σωματικού βάρους, με την αερόβια άσκηση μέτριας ή έντονης έντασης να είναι η πιο αποτελεσματική.
Και τα δύο φύλα επωφελούνται από την άσκηση, με τους άντρες να είναι πιο εύκολο να χάσουν σωματικό λίπος, ενώ οι γυναίκες να το διατηρήσουν.
Σε κάθε περίπτωση, η άσκηση δεν φαίνεται να οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους, ενώ πάντα υπάρχουν και τα υπόλοιπα οφέλη της σε άλλες πλευρές της υγείας.
Έφη Δέδε
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος