Η μακροζωία, δηλαδή το πώς θα καταφέρουμε να ζήσουμε περισσότερο αλλά και καλύτερα, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί εδώ και χιλιάδες χρόνια την ανθρωπότητα και τους επιστήμονες. Στο παρελθόν, οι αιωνόβιοι – άτομα άνω των 100 ετών – ήταν κάτι το σπάνιο. Σήμερα, η μακροζωία δεν μοιάζει τόσο μακρινή, με τα άτομα που φτάνουν τα εκατό έτη να αποτελούν τη μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη δημογραφική ομάδα. Ο αριθμός τους έχει διπλασιαστεί ανά δέκα χρόνια από τη δεκαετία του ’70.
Οι επιστήμονες προσπαθούν για χρόνια να εντοπίσουν και να κατανοήσουν τα μυστικά πίσω από τη μακροζωία. Ο εντοπισμός αυτός απαιτεί την αποκάλυψη της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ γενετικής προδιάθεσης και παραγόντων τρόπου ζωής.
Παρά τις μικρές και μη συμπεριληπτικές έρευνες του παρελθόντος, μια νέα μελέτη έρχεται να αποκαλύψει ορισμένους κοινούς βιοδείκτες, όπως τα επίπεδα χοληστερόλης και γλυκόζης, σε ανθρώπους που ζουν μετά τα 90.
Πώς έγινε η έρευνα για τη μακροζωία;
Η νέα μελέτη είναι η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα που συνέκρινε προφίλ βιοδεικτών σε εξαιρετικά μακρόβια άτομα και σε άτομα με μικρότερη διάρκεια ζωής. Αναλύθηκαν δεδομένα από 44.000 Σουηδούς ηλικιών 64-99 ετών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε εξετάσεις και παρακολουθήθηκαν για έως και 35 χρόνια. Από αυτά τα άτομα, 1.224 έζησαν μέχρι τα 100 έτη, με το 85% των αιωνόβιων να είναι γυναίκες.
Δώδεκα βιοδείκτες σχετικοί με φλεγμονή, μεταβολισμό, ηπατική και νεφρική λειτουργία, υποσιτισμό και αναιμία συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα. Οι αιωνόβιοι παρουσίαζαν μειωμένα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης και ουρικού οξέος από τα 60 τους και μετά.
Ευρήματα της έρευνας
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα άτομα που έζησαν μέχρι τα 100 είχαν μειωμένα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης και ουρικού οξέος από τα 60 τους και μετά. Παρά τις μικρές διαφορές στις διάμεσες τιμές μεταξύ αιωνόβιων και μη αιωνόβιων, οι εκατοντάχρονοι σπάνια εμφάνιζαν εξαιρετικά υψηλές ή χαμηλές τιμές βιοδεικτών.
Άτομα με χαμηλά επίπεδα ολικής χοληστερόλης και σιδήρου είχαν μικρότερες πιθανότητες να φτάσουν τα 100 έτη. Αντίθετα, άτομα με υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης, ουρικού οξέος και δεικτών ηπατικής λειτουργίας είχαν επίσης μειωμένες πιθανότητες να φτάσουν τα εκατό.
Σημασία της μεταβολικής υγείας και διατροφής
Η έρευνα υποδεικνύει πιθανή σύνδεση μεταξύ μεταβολικής υγείας, διατροφής και μακροζωίας. Δεν συμπεραίνεται αν ο τρόπος ζωής ή τα γονίδια είναι υπεύθυνα για τις τιμές των βιοδεικτών, αλλά η διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ και ο τρόπος ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο στη μακροζωία. Η παρακολούθηση των τιμών της γλυκόζης και του ουρικού οξέος μπορεί να επηρεάζεται από τον τρόπο ζωής του ατόμου.
Ο ρόλος της τύχης
Ενδέχεται, επίσης, η τύχη να παίζει ρόλο στην ποιοτική μακροζωία. Ωστόσο, οι διαφορές στους βιοδείκτες που παρατηρήθηκαν πολύ καιρό πριν από τον θάνατο υποδηλώνουν ότι τα γονίδια και ο τρόπος ζωής μπορεί επίσης να είναι σημαντικοί παράγοντες.
Με αυτές τις γνώσεις, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη σημασία της ισορροπημένης διατροφής, της παρακολούθησης βασικών βιοδεικτών και της διατήρησης ενός υγιούς τρόπου ζωής για να αυξήσουμε τις πιθανότητές μας για μακροζωία.