Ούτε ένα ούτε δύο, αλλά πέντε κριτήρια, σε συνδυασμό με τέσσερις δικλίδες ασφαλείας, έχουν συμφωνήσει κυβέρνηση και τράπεζες ότι πρέπει να πληροί κάποιος για να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του βάσει του νέου πλαισίου που θα ψηφιστεί έως τα τέλη του μήνα από τη Βουλή.
Στόχος, να αποφευχθεί η εκμετάλλευση της προστασίας από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, που, σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, έχουν παρεισφρήσει κατά χιλιάδες στον νόμο Κατσέλη, αλλοιώνοντας το πνεύμα του.
Αυτά είναι τα κριτήρια που πρέπει να πληροί κάποιος για να προστατεύσει το σπίτι του:
1. Το ύψος των δανείων, δηλαδή το υπόλοιπο της οφειλής, όπως διαμορφώνεται σήμερα μαζί με τους τόκους, να μην ξεπερνάει τις 130.000 ευρώ
2. Η αξία της πρώτης κατοικίας που θέλει να προστατεύσει να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ
3. Οι καταθέσεις που έχει ο οφειλέτης να μην είναι πάνω από το 50% της οφειλής του
4. Το σύνολο της ακίνητης περιουσίας που διαθέτει να μην υπερβαίνει το 200% της οφειλής του
5. Το εισόδημά του να μην ξεπερνά τις 12.500 ευρώ όταν πρόκειται για μονομελή οικογένεια και τις 21.000 ευρώ όταν πρόκειται για ζευγάρι, όριο που προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί, έως τρία
Σύμφωνα με την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, αυτό είναι το σύνολο των κριτηρίων που πρέπει κάποιος να συγκεντρώνει, προκειμένου να θεωρηθεί επιλέξιμος και να κάνει αίτηση για να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του. Στη ρύθμιση, πέραν των φυσικών προσώπων, θα μπορούν να ενταχθούν και έμποροι που έχουν οφειλή σε τράπεζα με προσημείωση την πρώτη κατοικία τους.
Το νέο πλαίσιο καλύπτει επίσης όσους έχουν στις 31 Δεκεμβρίου 2018 ληξιπρόθεσμη οφειλή προς τις τράπεζες, δηλαδή δάνειο σε καθυστέρηση πάνω από 3 μήνες. Δεν αφορά δηλαδή αυτούς που ακόμη και αν έχουν αυτές τις προϋποθέσεις πληρώνουν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες.
Ο έλεγχος της επιλεξιμότητας αποτελεί το πρώτο στάδιο, που ανοίγει τον δρόμο για τη ρύθμιση της οφειλής με συγκεκριμένους όρους, αλλά οι προϋποθέσεις του νέου νόμου δεν εξαντλούνται εδώ, καθώς συνοδεύεται με αυξημένες δικλίδες ασφαλείας για την αποτροπή της καταστρατήγησής του από επιτηδείους:
• Οσοι έχουν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στον νόμο Κατσέλη, αλλά δεν έχει εκδικαστεί η υπόθεσή τους, θα υποχρεωθούν να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα ώστε να διαπιστωθεί εάν πληρούν τα υφιστάμενα κριτήρια επιλεξιμότητας. Πρόκειται δηλαδή για ένα είδος γρήγορου προδικαστικού ελέγχου
• Κανένας δανειολήπτης δεν θα έχει προστασία πρώτης κατοικίας χωρίς προέλεγχο –μέσω της πλατφόρμας– με τον οποίο θα πιστοποιείται ότι πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας
• Οποιος επιλέξει την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, αντί της προτεινόμενης ρύθμισης από την τράπεζα, θα πρέπει να καταβάλει το 30% της δόσης μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του, έναντι του 10% που ισχύει σήμερα
• Οποιος δεν καταβάλει τρεις δόσεις θα χάνει την προστασία και η κατοικία του θα βγαίνει αυτομάτως σε πλειστηριασμό