Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ), χαρακτηρίζεται από παράλογες σκέψεις και φόβους (εμμονές), που σας οδηγούν να επιδεικνύετε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (καταναγκασμούς). Είναι επίσης δυνατό να εκδηλωθεί μόνο με εμμονές ή μόνο με καταναγκασμούς.
Τα άτομα με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή μπορεί να μην συνειδητοποιούν ότι έχουν εμμονές που δεν είναι λογικές και μπορεί να τις αγνοούν επίτηδες. Αλλά αυτό αυξάνει περισσότερο την κάθε εμμονή και το άγχος. Τελικά, φτάνουν στο σημείο προβαίνουν σε ψυχαναγκαστικές πράξεις, σε μια προσπάθεια να “απαλύνουν” τα αγχωτικά συναισθήματά τους.
Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συχνά επικεντρώνεται γύρω από συγκεκριμένα θέματα, όπως για παράδειγμα ο φόβος μόλυνσης από μικρόβια. Για να διευκολύνει αυτόν τον φόβο του, ένα άτομο με ΙΔΨ μπορεί να πλένει ψυχαναγκαστικά τα χέρια του μέχρι του σημείου που το πλύσιμο γίνεται επώδυνο και η επιδερμίδα του είναι “σκασμένη”. Αυτό καταλήγει σε μια “τελετουργική” συμπεριφορά και έναν “φαύλο κύκλο” που είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ΙΨΔ.
Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
Συμπτώματα εμμονής:
Φόβος μόλυνσης από χειραψία ή από το απλό άγγιγμα αντικειμένων που έχουν αγγίξει και άλλοι άνθρωποι
Αμφιβολίες για το αν έχετε κλειδώσει την πόρτα ή αν έχετε σβήσει το θερμοσίφωνο κλπ
Έντονο στρες όταν τα αντικείμενα δεν είναι τοποθετημένα στην σειρά ή αν δεν “κοιτάνε” όλα προς το “σωστό” μέρος
Σκέψεις αυτοτραυματισμού ή πρόκλησης τραυματισμού σε κάποιον άλλο
Σκέψεις για υβρεολογίες ή ανάρμοστη συμπεριφορά
Αποφυγή των καταστάσεων που μπορεί να προκαλέσουν εμμονές, όπως η χειραψία
Αυξημένο άγχος από δυσάρεστες σεξουαλικές εικόνες που επαναλαμβάνονται στο μυαλό διαρκώς
Συμπτώματα καταναγκασμού:
Το πλύσιμο των χεριών μέχρι το δέρμα να γίνει πολύ ευαίσθητο
Το να ελέγχει κανείς επανειλημμένα για το αν οι πόρτες είναι κλειδωμένες, ή για το αν τα φώτα στο σπίτι είναι σβηστά κλπ
Το να ελέγχει κανείς επανειλημμένα αν είναι κλειστή η κουζίνα ή ο θερμοσίφωνας
Το να μετράει κανείς ακολουθώντας μόνο συγκεκριμένη “τελετουργία”
Το να επαναλαμβάνει κανείς διαρκώς και σιωπηλά μια προσευχή, μια λέξη ή μια φράση
Το να τακτοποιεί κανείς κάθε αντικείμενο γύρω του με έναν συγκεκριμένο τρόπο που είναι πάντοτε ο ίδιος
Τα συμπτώματα αρχίζουν συνήθως βαθμιαία και τείνουν να ποικίλουν σε σοβαρότητα κατά τη διάρκεια της ζωή του ασθενούς. Τα συμπτώματα γενικά επιδεινώνονται όταν το άτομο βιώνει αυξημένο στρες. Η ΙΔΨ είναι μια ισόβια διαταραχή, η οποία μπορεί να είναι τόσο σοβαρή και χρονοβόρα, ώστε να γίνει εμπόδιο για την ζωή του ασθενούς.