Ο Behruz Boochani είναι Κουρδο – Ιρανός δημοσιογράφος πρόσφυγας. Τα τελευταία 5 χρόνια βρίσκεται σε κέντρο κράτησης στην Παπούα Νέα Γουινέα. Από εκεί, και χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή κινητού τηλεφώνου, έγραψε ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο με τίτλο «Κανένας φίλος πέρα από τα βουνά: Γράφοντας από τη φυλακή Μάνους (No Friend But the Mountains: Writing from Manus Prison).
Σε αυτό το βιβλίο περιγράφει την ιστορία του, όλα όσα ζει εκεί, τις αντίξοες συνθήκες και τα περιστατικά βίας που βιώνει καθημερινά. Αυτή η συγκλονιστική του εμπειρία και το αριστούργημα που έγραψε του χάρισε το εθνικό βραβείο λογοτεχνίας της χώρας και μαζί με αυτό £55,000.
Όλα ξεκίνησαν όταν ο Boochani αποφάσισε να ζητήσει άσυλο από την Αυστραλία. Η τότε όμως κυβέρνηση ήθελε να εμποδίσει το ολοένα και αυξανόμενο προσφυγικό κύμα που κατέφθανε μέσω θαλάσσης. Γι’ αυτό και απαγόρευσε την είσοδο σε όλους τους πρόσφυγες και όσους έφταναν, τους μετέφεραν σε απομονωμένα κέντρα κράτησης αποκλειστικά για εκείνους, στο νησί Μάνους της Παπούα Νέα Γουινέα και στο Ναουρού.
Το κέντρο κράτησης στο οποίο βρισκόταν έκλεισε στα τέλη του 2017. Εκείνος – και εκατοντάδες άλλοι πρόσφυγες – μοιράστηκαν σε εναλλακτικά κέντρα. Το λογοτεχνικό αυτό βραβείο αποτελεί μια νίκη για ολόκληρη την ανθρωπότητα και «φέρνει τεράστια ντροπή στην αυστραλιανή κυβέρνηση», όπως σχολιάζει ο ίδιο ο Boochani, στη χώρα δηλαδή που τον απέρριψαν.
Και συνεχίζει λέγοντας: «Δεν ξέρω πραγματικά τι να πω. Σίγουρα πάντως δεν έγραψα αυτό το βιβλίο για να κερδίσω ένα βραβείο… Για ένα μεγάλο διάστημα προσπάθησα να περιγράψω την κατάσταση στο Μάνους, τη ζωή στη φυλακή, αλλά νομίζω ότι η δημοσιογραφική γλώσσα δεν έχει το εύρος, ώστε να περιγράψει αυτή τη ζωή, ούτε τα δεινά, ούτε το πώς λειτουργεί το σύστημα εδώ. Ο κύριος στόχος μου ήταν πάντα οι άνθρωποι στην Αυστραλία και σε όλο τον κόσμο να κατανοήσουν βαθιά πώς αυτό το σύστημα έχει βασανίσει αθώους ανθρώπους για σχεδόν έξι χρόνια. Ελπίζω ότι αυτό το βραβείο θα στρέψει περισσότερο την προσοχή στην κατάστασή μας, θα φέρει την αλλαγή και θα τερματίσει αυτή τη βάρβαρη πολιτική».
Το βιβλίο είναι γραμμένο σε φαρσί κατά τη διάρκεια των χρόνων που ο πρόσφυγας – κρατούμενος Boochani βρισκόταν απομονωμένος στο κέντρο κράτησης, κυρίως μέσω μηνυμάτων στη γνωστή εφαρμογή WhatsApp, στέλνοντας το υλικό στον μεταφραστή του, Omid Tofighian. Εκείνος ήταν που παρέλαβε και το σημαντικό αυτό βραβείο.
«Δεν μπορείτε να υποτιμήσετε τον αντίκτυπο που θα έχει αυτή η νίκη στην αυστραλιανή πολιτική για τους πρόσφυγες – όχι μόνο στην Αυστραλία αλλά και στους εξόριστους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Tofighian. «Αυτή είναι μία από τις πιο κακές μορφές νεοαποικιακής καταπίεσης που συμβαίνει στον κόσμο αυτή τη στιγμή – και το να αντιμετωπίσουμε αυτό το βιβλίο με αυτόν τον τρόπο, να το αναγνωρίσουμε και να επιστήσουμε την προσοχή στην αφήγησή του, θα έχει επιπτώσεις σε πολλές μελλοντικές γενιές».
Φυσικά, υπήρξαν και αντιδράσεις , με τη βασική δικαιολογία πως τέτοια βραβεία δίνονται μόνο σε Αυστραλούς πολίτες και μόνιμους κατοίκους της χώρας και πως η επιλογή αυτή αποτελεί αποτέλεσμα «πολιτικής σκοπιμότητας». Ωστόσο, η εκπληκτική ιστορία κάνει τις τελευταίες μέρες το γύρο του διαδικτύου και πολλοί σχολιάζουν πως ο Behruz Boochani αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.