Η εικόνα και η γνώμη που έχει ένα παιδί για τον εαυτό του σχηματίζεται πρώτα από την εικόνα που έχουν οι άλλοι για το ίδιο.
Το οικογενειακό, σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον είναι αυτό που θα δώσει στο παιδί τα πρώτα στοιχεία για την προσωπικότητά του, τη συμπεριφορά και τη γενικότερη εικόνα του. Λέξεις, χαρακτηρισμοί, προτροπές, παρατηρήσεις από τον περίγυρο επιτρέπουν στο παιδί να σχηματίσει την εικόνα για τον εαυτό του μέσα από τα μάτια των άλλων.
Μετά από αυτό το στάδιο και όταν το παιδί θα είναι σε θέση να εκφράσει την γνώμη του και να έχει αυξημένες αντιληπτικές ικανότητες (μετά την προσχολική ηλικία), είναι σημαντικό να προτρέψουμε το παιδί να κρίνει μόνο του τον εαυτό του και να κάνει σύγκριση ανάμεσα στην αυτοεικόνα και στην εικόνα που πιστεύει ότι έχουν οι άλλοι γι’ αυτό.
Το παιδί χρειάζεται να προχωρήσει στο δεύτερο αυτό στάδιο, προκειμένου να ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση του και η αυτογνωσία. Μεγαλώνοντας και μένοντας μόνο στην εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς, εμποδίζουμε τον εαυτό μας να εξελιχθεί και να ολοκληρώσει την προσωπικότητά του.
Η διαδικασία της αυτογνωσίας κρατά μια ολόκληρη ζωή, καθώς σε κάθε ηλικιακό στάδιο αποκτούμε νέες εμπειρίες, χαρακτηριστικά και πληροφορίες για τον εαυτό μας. Αυτό χρειάζεται να γίνει κατανοητό από ένα παιδί γιατί μόνο έτσι και μεγαλώνοντας διαμορφώνει την προσωπικότητά του.
Η οικογένεια και το σχολείο έχουν καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, βοηθώντας τα παιδιά να διερευνήσουν τον εαυτό τους, τις γνώσεις τους και τα συναισθήματά τους.
Όσο πιο ακριβής είναι η εικόνα που έχει ένα παιδί για τον εαυτό του και τις ικανότητές του τόσο πιο ολοκληρωμένη προσωπικότητα θα οικοδομήσει με αποτέλεσμα έναν επιτυχημένο επαγγελματικό προσανατολισμό.
Της Δέσποινας Χατζηγρηγοριάδου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ