Το να είσαι γονέας είναι η πιο δύσκολη και η πιο σημαντική αποστολή που έχεις να επιτελέσεις. Δεν είμαστε ρομπότ. Όλοι οι γονείς θα κάνουμε λάθη. Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς για μένα. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν σαν στόχο την αυτογνωσία, που παίρνουν στα σοβαρά το ρόλο τους και που σέβονται τον εαυτό τους, τα παιδιά και την οικογένειά τους. Εκείνοι που έχουν σαν στόχο να γίνονται κάθε μέρα έστω και λίγο καλύτεροι. Αυτό λοιπόν το άρθρο έρχεται να βάλει το δικό του λιθαράκι προκειμένου να γνωρίζουμε τι να αποφεύγουμε ώστε να γίνουμε όσο πιο καλοί γονείς μπορούμε.
Τι να μην πεις στο παιδί σου; Σου γράφω λοιπόν αυτά που καλό θα ήταν να μην ακούν τα παιδιά μας:
#1. «Μην μου αντιμιλάς»
Τον σεβασμό από το παιδί δεν τον απαιτείς, αλλά τον κερδίζεις. Δεν μπορείς να του επιβάλλεις απλά μια συμπεριφορά. Μπορείς όμως να του φέρεσαι με σεβασμό για να σου φερθεί κι εκείνο έτσι. Επίσης, χρειάζεται να έχεις στο μυαλό σου ότι το παιδί έχει κάθε δικαίωμα να διαφωνήσει, αλλά και την ανάγκη να δείχνει την προσωπικότητά του. Συχνά, τα παιδιά διαφωνούν για να διαφωνήσουν. Θέλουν δηλαδή να αναγνωρίσουμε την δική τους προσωπική ταυτότητα. Αν το παιδί μιλάει προσβλητικά, τότε είναι καλύτερο να του πούμε ότι μας ενοχλεί ο τρόπος του και ότι του δίνουμε λίγο χρόνο να ηρεμήσει και να συζητήσουμε μετά γιατί μας ενδιαφέρει αυτό που θέλει να μας πει.
#2. «Μόνο και το μάθει ο μπαμπάς σου (ή η γιαγιά σου ή ο παππούς σου)»
Αυτή η απειλή, εκτός από το ότι δεν έχει αποτέλεσμα, δημιουργεί αίσθημα φόβου και άγχους στο παιδί. Περιμένει κάτι κακό να γίνει όταν δει τον μπαμπά για παράδειγμα και από την άλλη δημιουργεί το αίσθημα, ότι το άτομο που του την λέει είναι ανίκανο να επικοινωνήσει μαζί του και άρα δημιουργεί απόσταση και αίσθημα ανασφάλειας. Αν δηλαδή μια μητέρα χρησιμοποιεί την απειλή του μπαμπά, για παράδειγμα, είναι σα να ακυρώνει τον εαυτό της στα μάτια του παιδιού και να αποδέχεται ότι ο δικός της λόγος δεν μετράει.
#3. «Το κάνεις λάθος»
Το παιδί ακούει «δεν μπορείς να τα καταφέρεις, δεν είσαι άξιο». Είναι πολύ καλύτερο να επισημαίνουμε στο παιδί τι καταφέρνει, παρά τι δεν καταφέρνει, γιατί αυτόν τον τρόπο σκέψης θέλουμε να υιοθετήσει και στην μετέπειτα ζωή του. Επίσης, ο σκοπός δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα. Το κύριο δίδαγμα για το παιδί είναι η προσπάθεια. Να αγαπήσει τη διαδικασία, να μάθει να αφοσιώνεται σε εκείνη. Έτσι το αποτέλεσμα θα είναι η συνέπεια και όχι ο αυτοσκοπός.
#4. «Μπορείς να το κάνεις τέλεια»
Το παιδί μου μαθαίνει να κυνηγάει το τέλειο, δεν είναι ποτέ ικανοποιημένο με τον εαυτό του και δεν μπορεί να χτίσει αυτοπεποίθηση. Νιώθει μεγάλο άγχος και συχνή ματαίωση.
#5. «Δεν έχεις τίποτα»
Το παιδί ακούει «τα δικά σου συναισθήματα είναι ασήμαντα». Εμείς οι γονείς, θέλουμε συνήθως να δημιουργήσουμε αίσθημα αυτοπεποίθησης και δύναμης στα παιδιά, όμως λέγοντάς τους πως αυτό που νιώθουν δεν ισχύει, πετυχαίνουμε ακριβώς το αντίθετο. Καλύτερα λοιπόν να τους πούμε «καταλαβαίνω πως πονάς, θα περάσει».
#6. «Μην…!»
«Μην τρέχεις», «Μην φωνάζεις», «Μην χτυπάς». Όλα τα «μην» και τα «όχι» που ακούν τα παιδιά μας, τους δημιουργούν αρνητικότητα. Είναι λοιπόν καλύτερο να τους λέμε κάτι στο πρώτο πρόσωπο «Με ενοχλούν οι φωνές, θα πάω δίπλα μέχρι να σταματήσουν» ή «Δεν μου αρέσει να με χτυπάνε, γι’ αυτό θα σε αφήσω από την αγκαλιά μου για λίγο» Επίσης, ο μαγικός κανόνας είναι να λέμε στο παιδί αυτό που προτείνουμε να κάνει αντί αυτού που του λέμε να σταματήσει να κάνει.
#7. «Σταμάτα να κλαις»
Το κλάμα είναι πολύ ευεργετικό στην αποσυμφόρηση των αρνητικών συναισθημάτων. Ένα παιδί που καταπιέζει το κλάμα έκτος από ψυχικές αρνητικές συνέπειες έχει και οργανικές. Το παιδί δεν πρέπει να ντρέπεται για τα συναισθήματά του. Χρειάζεται να το αφήνουμε να είναι παιδί, να εκφράζεται όπως νιώθει και εμείς να είμαστε εκεί να το αφουγκραστούμε και να του δείξουμε τον δρόμο.
#8. «Πρέπει να αδυνατίσω»
Το παιδί αυτό που ακούει είναι «Δεν μου αρέσει το σώμα μου». Για να μπορέσουν τα παιδιά μας να χτίσουν μια υγιή εικόνα σώματος, χρειάζεται να βλέπουν τους γονείς ευχαριστημένους με το δικό τους σώμα.
#9. «Πρόσεχε»
Το παιδί ακούει «είσαι απρόσεκτος/η» και έχει συνεχώς την αίσθηση ότι κινδυνεύει. Αντί γι’αυτό πες του «τι σκέφτεσαι να κάνεις;», «μήπως αντί γι’αυτό να κάνεις εκείνο;».
#10. «Δεν έχει γλυκό αν δεν φας το φαγητό σου»
Είναι πολύ διαφορετικό να πούμε, «πρώτα τρώμε το φαγητό και μετά το γλυκό» και διαφορετικό να παρουσιάσουμε το γλυκό σαν την επιβράβευση του παιδιού που θα φάει φαγητό. Με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε την επιθυμία του παιδιού για γλυκό.
Το παιδί χρειάζεται όρια, αλλά και σεβασμό. Πρώτα κατανόηση στα συναισθήματά του και μετά πειθαρχία. Μην ξεχνάς: Πρώτα κατανόηση και μετά πειθαρχία.