Η δυσκοιλιότητα στα παιδιά δεν είναι ένα σπάνιο φαινόμενο, αλλά πολύ συχνά μπορεί να μην γίνει εγκαίρως αντιληπτό από τους γονείς, ώστε να ακολουθήσουν τις απαιτούμενες διαδικασίας για την αντιμετώπισή της. Γι’ αυτό και ο παιδίατρος του TLife, Δρ. Σπύρος Μαζάνης, εξηγεί με ποιο τρόπο εκδηλώνεται η δυσκοιλιότητα σε βρέφη και μωρά, ποιες είναι οι βασικές αιτίες εμφάνισής της, αλλά και με ποιες μεθόδους αντιμετωπίζεται:
Υπάρχει μια ασάφεια στους γονείς για το τι πραγματικά ονομάζουμε δυσκοιλιότητα. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι αν το παιδί δεν έχει κάνει τα κακά του έστω και για μια ημέρα, τότε αντιμετωπίζει πρόβλημα δυσκοιλιότητας, και έτσι ανησυχούν και ζητούν βοήθεια.
Στην πράξη, ο όρος δυσκοιλιότητα διαφέρει για τα βρέφη και τα μωρά σε σύγκριση με τα μεγάλα παιδιά και τους ενήλικες. Εκείνο που χαρακτηρίζει την δυσκοιλιότητα είναι όταν τα κόπρανα είναι σκληρά σαν σβόλοι. Δεν έχει τόση σημασία αν το παιδί αφοδεύει κάθε μέρα ή κάθε τρεις με τέσσερις ημέρες.
Μάλιστα, τα βρέφη και ιδιαίτερα εκείνα που θηλάζουν, μπορεί να κάνουν δέκα κενώσεις την ημέρα, αλλά να κάνουν και κάθε τρεις έως έξι ημέρες, και αυτό δεν χαρακτηρίζεται δυσκοιλιότητα, παρά μόνο αν βγαίνουν σβόλοι-σβόλοι (σαν της κατσίκας).
Ποιες είναι, λοιπόν, οι πιο συνηθισμένες αιτίες που ένα παιδί μπορεί να έχει δυσκοιλιότητα;
♦ Καταρχάς, τα παιδιά που θηλάζουν αποκλειστικά, σχεδόν ποτέ δεν θα εμφανίσουν δυσκοιλιότητα. Οι κενώσεις τους είναι υδαρείς, περιέχουν μικρά κομματάκια σαν στάρι και μυρίζουν όξινα.
♦ Τα μωρά που πίνουν γάλα φόρμουλα είναι πιο επιρρεπή να παρουσιάσουν κενώσεις σκληρές και με δυσκολία.
♦ Τα παιδιά που προτιμούν να έχουν μονόπλευρη διατροφή, δηλαδή να μην έχουν ποικιλία στις τροφές, είναι επόμενο να παρουσιάσουν στεγνά και σκληρά κόπρανα.
♦ Τα παιδιά που τρώνε πολλά γαλακτοκομικά ή τροφές πλούσιες σε λίπη, όπως τηγανητά και χάμπουργκερ ή με πολλή ζάχαρη, όπως σοκολάτες και διάφορα γλυκά ή ροφήματα με ανθρακικό, ενδεχομένως να σχηματίσουν κόπρανα σκληρά, στεγνά και σε μεγάλο όγκο, τα οποία δυσκολεύονται να τα αποβάλουν.
♦ Τα παιδιά που δεν έχουν ένα σταθερό καθημερινό πρόγραμμα με τις διάφορες δραστηριότητές τους, μπορεί να αποκτήσουν δυσκοιλιότητα, διότι το έντερο για να λειτουργήσει σωστά έχει ανάγκη από σταθερότητα σαν ένα βιολογικό ρολόι.
♦ Τα παιδιά που για ψυχολογικούς λόγους εμφανίζουν την δυσκοιλιότητα σαν ένα ψυχοσωματικό σύμπτωμα προκείμενου να προκαλέσουν την προσοχή των γονιών τους.
♦ Τα παιδιά που ξεχνιούνται στο παιχνίδι, δεν πηγαίνουν τουαλέτα όταν νιώθουν την ανάγκη (αναστέλλουν την αφόδευση) με αποτέλεσμα η παραμονή των κοπράνων στο παχύ έντερο για μεγάλο χρονικό διάστημα να τα αφυδατώνει και να τα κάνει σκληρά.
♦ Τα παιδιά που έχουν οργανικό πρόβλημα, όπως υποθυρεοειδισμό, νόσο του Hirschsprung, σύνδρομο Down, διαβήτη, διαταραχές ηλεκτρολυτών, κυστική ίνωση, δηλητηρίαση από μόλυβδο, διαταραχές του νευρικού συστήματος, όταν παίρνουν κάποια φάρμακα για το κρυολόγημα ή έχουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής.
Συμβουλές για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας:
♦ Με τις οδηγίες του παιδιάτρου, μετά την λήψη ενός καλού ιατρικού ιστορικού του παιδιού, θα πρέπει να αποκλειστούν οι σοβαρές οργανικές αιτίες. Αυτό μπορεί να γίνει και με ειδικές εξετάσεις, όπως αίματος, κολονοσκόπηση, γαστροσκόπηση, βιοψία εντέρου κλπ.
♦ Αλλαγή συστατικών διατροφής, όπως μείωση γαλακτοκομικών, αλλαγή γάλακτος, μείωση γλυκών και τηγανητών.
♦ Προσπάθεια εφαρμογής σταθερού προγράμματος αφόδευσης. Δηλαδή, να κάθεται στο γιο-γιο ή την λεκάνη την ίδια ώρα της ημέρας, έστω και αν δεν νιώθει την ανάγκη για αφόδευση.
♦ Η άσκηση σε καθημερινή βάση βοηθάει την καλή κινητικότητα του εντέρου.
♦ Διατροφικές συνήθειες, όπως να πίνουν πολύ νερό και να προσλαμβάνουν τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως βρώμη, ακτινίδια, δαμάσκηνα, πράσινα χόρτα, μελί, λάδι.
Η δυσκοιλιότητα, λοιπόν, δεν είναι ένα απλό πρόβλημα, όπως φαίνεται εκ των προτέρων. Οι αιτίες είναι πολλές και η μη έγκαιρη αντιμετώπισή της μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια δυσκοιλιότητα, γεγονός που θα δυσκολέψει την επίλυσή της και θα ταλαιπωρήσει το παιδί και τους γονείς σε καθημερινή βάση.