Όταν κάνεις το πρώτο παιδί, αγχώνεσαι για το πόσο καλά θα αντεπεξέλθεις στον νέο σου ρόλο. Όταν κάνεις το δεύτερο παιδί, έχεις σίγουρα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση γιατί πλέον έχεις κατακτήσει τις βασικές ικανότητες ενός γονιού, όμως έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα: πώς θα καταφέρεις να κρατήσεις τις ισορροπίες μεταξύ των δύο παιδιών έτσι ώστε να μην ξεχωρίσεις και να μην αδικήσεις κανένα.
Δεν αναφερόμαστε στη μεταβατική περίοδο, όταν δηλαδή έρχεται στον κόσμο το δεύτερο μωρό και εκ των πραγμάτων η μαμά περνά περισσότερο χρόνο μαζί του για να το φροντίσει και να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, όπως ο θηλασμός. Τότε, η αντίδραση του μεγαλύτερου παιδιού είναι φυσιολογική μέχρι να καταφέρει κι εκείνο με τη σειρά του να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και να δεχτεί τον ρόλο του μεγάλου αδερφού ή της μεγάλης αδερφής.
Με την πάροδο του χρόνου, η οικογένεια βρίσκει τον ρυθμό της. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εύκολο ή εφικτό για κάποιους γονείς. Κάποιες συμπεριφορές μπορεί να παγιώνονται, άθελά σας να δείχνετε αδυναμία στο ένα από τα δυο αδέρφια και στο τέλος να πληγώνετε το παιδί που νιώθει αδικημένο και «ριγμένο». Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε πως πέφτετε σ’ αυτή την παγίδα. Μετά τη συνειδητοποίηση, τα υπόλοιπα είναι πιο εύκολα.
Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις που το μικρό αδερφάκι είναι ακόμα μωρό κι έτσι περνάτε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σας μαζί του ή την περίπτωση που δεν δουλεύετε και μένετε με το δεύτερο παιδί στο σπίτι ενώ το μεγάλο είναι στο σχολείο, ο χρόνος είναι ίσως το πιο απτό παράδειγμα. Στο τέλος της ημέρας, αναλογιστείτε αν έχετε αφιερώσει περισσότερες ώρες στο ένα παιδί. «Ήσαστε» εκεί όταν το αδερφάκι του ήθελε να παίξετε, να σας πει μια ιστορία από το σχολείο, να του διαβάσετε ένα παραμύθι κ.ο.κ.; Πολλές φορές οι γονείς μπορεί να μοιράζονται τον χρόνο που περνούν με τα παιδιά τους κι έτσι ο μπαμπάς για παράδειγμα να ασχολείται περισσότερο με τον γιο ή η μαμά να ασχολείται περισσότερο με την κόρη. Η «διάκριση» του ευνοημένου παιδιού λόγω φύλου είναι αρκετά συχνά μια πραγματικότητα, η οποία όμως πρέπει να αλλάξει. Είναι λογικό η μαμά να έχει περισσότερα κοινά ενδιαφέροντα με την κόρη και αντίστοιχα ο πατέρας με τον γιο, όμως δεν είναι αυτός λόγος να απομακρυνόμαστε από τα παιδιά μας. Προσπαθήστε να μοιράζετε τον χρόνο σας, σκεπτόμενοι φυσικά και τις ανάγκες τους. Ενισχύστε τον δεσμό μεταξύ τους αλλά και αρχίστε να οργανώνετε δραστηριότητες και εξόδους για όλη την οικογένεια.
Μιλάτε περισσότερο για το ένα παιδί
Συναντάτε έναν γνωστό σας στο δρόμο ή σας παίρνουν τηλέφωνο οι παππούδες ή έρχεται η κολλητή σας στο σπίτι για καφέ. Στην ερώτηση «τι κάνουν τα παιδιά;», εσείς αφιερώνετε δέκα προτάσεις στο παιδί που έχετε αδυναμία και μία πρόταση στο αδερφάκι του. Μπορεί να το κάνετε γιατί θέλετε να επαινέσετε το πρωτότοκό σας για τις επιδόσεις του σχολείο ή να καμαρώνετε για το πόσο έξυπνο και ευγενικό είναι. Ωστόσο, ταυτόχρονα υποτιμάτε το άλλο παιδί ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνετε. Φράσεις όπως «ο μικρός με κουράζει πολύ. Ο μεγάλος είναι πιο «εύκολο» παιδί» ή «ο μεγάλος δεν είναι τόσο έξυπνος όσο ο μικρός» απλώς κάνουν τη διάκριση πιο έντονη και προφανή. Το βασικό σε αυτή την περίπτωση είναι να καταλάβουμε πόσο διαφορετικά είναι όλα τα παιδιά μεταξύ τους ακόμα κι αν είναι… δίδυμα. Θα αναπτύξουν διαφορετικές δεξιότητες και ικανότητες και σίγουρα θα έχουν διαφορετικά ελαττώματα. Δεν είναι σωστό να μένουμε μόνο στα θετικά του ενός παιδιού και στα αρνητικά του άλλου. Ο τρόπος που εκφραζόμαστε σε τρίτους για εκείνα το αποδεικνύει περίτρανα.
Του δείχνετε μεγαλύτερη τρυφερότητα
Κάποιοι γονείς θα πουν ότι «ο γιος μου είναι πιο απόμακρος ενώ η κόρη είναι μια γλύκα, θέλω συνέχεια να την αγκαλιάζω!». Μπορεί για εμάς 2-3 παραπάνω αγκαλιές να μην σημαίνουν τίποτα, όμως για τα παιδιά αυτές οι κινήσεις τρυφερότητας είναι ενδείξεις της αγάπης μας. Ακόμα και μια τόσο απλή διαφορά απέναντί τους, στα μάτια τους μπορεί να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις. Σκεφτείτε λίγο και τη δική τους πλευρά… Δεν έχουν δίκιο;
Είστε λιγότερο αυστηροί με το «ευνοημένο» παιδί
Κατά κανόνα, οι γονείς στα πρώτα παιδιά είναι πιο αυστηροί- από τους καλούς τρόπους που θέλουν να τους μάθουν μέχρι τις μικρές και αργότερα τις μεγαλύτερες ελευθερίες που τους δίνουν. Γι’ αυτό πολλές φορές τα μεγάλα αδέρφια καταλήγουν να μας κάνουν ερωτήσεις του τύπου «γιατί εμένα δεν με άφηνες να βλέπω τόση ώρα τηλεόραση όταν ήμουν στην ηλικία του αδερφού μου;» και εμείς απλώς να μην έχουμε απάντηση. Όταν είναι μικρά τα παιδιά, δύσκολα μπορείς να τους εξηγήσεις ότι το να γίνεσαι πρώτη φορά γονιός είναι πολύ διαφορετικό από τη δεύτερη φορά που αναλαμβάνεις τον ίδιο ρόλο. Θέλοντας να βάλεις όρια, να προστατεύσεις το πρωτότοκό σου αλλά και να νιώσεις ότι έχεις τον έλεγχο της κατάστασης, είσαι σε όλα υπερβολικός. Στο δεύτερο παιδί, έχεις φιλτράρει τι είναι σημαντικό και τι όχι, έχεις αποφασίσει ότι το να διδάξεις στα παιδιά για παράδειγμα τον σεβασμό στους μεγαλύτερους είναι πολύ πιο σημαντικό από το αν θα δουν 1 ή 1,5 ώρα την ημέρα τηλεόραση.