Ηραίο Περαχώρας: Το Ηραίο Περαχώρας βρίσκεται στη χερσόνησο της Περαχώρας, στα βόρεια του Κορινθιακού κόλπου, στο δυτικό άκρο της οροσειράς των Γερανείων
Ο τόπος ονομαζόταν Ηραίο από την αρχαιότητα λόγω του ιερού αφιερωμένου στην Ήρα που βρίσκεται στο ακρωτήριο. Το σύγχρονο όνομα της περιοχής της Περαχώρας προέρχεται από το αρχαίο τοπωνύμιο Πειραίο ή Περαία.
“Περαία” είναι η συντόμευση της φράσης Περαία γη και σημαίνει “απέναντι” γη, τόπος πέρα από τη θάλασσα.
Το όνομα χρησιμοποιήθηκε πιθανόν διότι το ακρωτήριο βρίσκεται απέναντι από τη χώρα της Κορίνθου.
Μεταξύ του Ηραίου και της Περαχώρας, βρίσκεται η λίμνη Βουλιαγμένη, η οποία στην αρχαιότητα ονομαζόταν Εσχατιώτης (αναφορά στην απομακρυσμένη γεωγραφική θέση της πάνω στο ακρωτήριο).
Η Βρετανική Σχολή Αθηνών πραγματοποίησε συστηματικές ανασκαφές στο Ηραίο, την περίοδο 1930-1933 υπό την επίβλεψη του Χ. Πέιν, και το 1938-1939 υπό τον T. Dunbabin.
Ενώ ο Τ. Τόμλισον ανέλαβε την διεύθυνση των ερευνών κατά τις δεκαετίες ’60 εώς ’80.
Ο Κίσσας, σε δημοσίευση του 2013 αναφέρει έργα ανάδειξης μεγάλης κλίμακας για το Ηραίο.
Δεν γνωρίζουμε πολλά για το προϊστορικό Ηραίο -και κυρίως για την περίοδο πριν τον 8ο αι. π.Κ.Χ.- λόγω έλλειψης γραπτών αναφορών.
Στην ευρύτερη περιοχή της Περαχώρας και της λίμνης Βουλιαγμένης, τα αρχαιότερα ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί χρονολογούνται στην ελλαδική και μυκηναϊκή περίοδο.
Από τις ελάχιστες αρχαίες αναφορές στο Ηραίο Περαχώρας, η πιο εκτενής είναι αυτή του Ξενοφώντα στο εδάφιο σχετικά με τον Κορινθιακό Πόλεμο (391-390 π.Κ.Χ).
Ο Ξενοφών επίσης κάνει αναφορά στην κτηνοτροφία της περιοχής της Περαχώρας. Ο Πλούταρχος (ο οποίος έζησε τον 1ο αι. π.Κ.Χ.) αναφέρει έμμεσα το Ηραίο, στο εδάφιο σχετικά με τον χαρακτηρισμό δορυξένος, όπου γράφει ότι “παλιά” οι Μεγαρείς κατοικούσαν σε πέντε διαφορετικά μέρη και ονομάζονταν αντίστοιχα Ἡραεῖς καὶ Πιραεῖς καὶ Μεγαρεῖς καὶ Κυνοσουρεῖς καὶ Τριποδίσκιοι.
Η ίδρυση του λατρευτικού χώρου υπολογίζεται κατά τη γεωμετρική περίοδο (τέλη του 9ου αι. π.Κ.Χ. ή και νωρίτερα). Οι ερευνητές προτείνουν ότι η περιοχή της Περαχώρας άνηκε στα Μέγαρα μέχρι τις αρχές του 8ου αι. π.Κ.Χ., και άρα η ίδρυση του πρώτου ιερού της Ήρας βρισκόταν υπό την μέριμνα των Μεγαρέων, οι οποίοι πιθανόν να επηρεάστηκαν από τους Αργείους.
Να σημειωθεί ότι οι Μεγαρείς, όπως και οι Αργείοι, δεν ήταν φιλικά προσκείμενοι προς την Κόρινθο. Η περιοχή της Περαχώρας θα περάσει στον έλεγχο της Κορίνθου κατά τον 8ο αι. π.Κ.Χ.
Κατά την αρχαϊκή περίοδο (γύρω στον 6ο αι. π.Κ.Χ.), εκτός από τα λατρευτικά κτίρια θα κατασκευαστούν και άλλοι χώροι, όπως η “δυτική αυλή”, η “στοά” και το “εστιατόριο”.
Κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο, το ακρωτήριο του Ηραίου έχει λατρευτικό χαρακτήρα, ενώ η εικόνα θα αλλάξει ριζικά κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Ο χώρος εγκαταλείπεται πιθανότατα μετά την καταστροφή της Κορίνθου το 146 π.Κ.Χ. και στον χώρο της “δυτικής αυλής” κατασκευάζεται ρωμαϊκή αγροικία.
Μεταγενέστερα, στον χώρο θα κτιστεί ο χριστιανικός ναός του Αγίου Ιωάννη, ο οποίος θα μετακινηθεί στην τωρινή του θέση ανατολικά του μικρού κόλπου, κατά την περίοδο των ανασκαφικών εργασιών του Πέιν.
Point Of View GR – Με πληροφορίες από wikipedia.org