Πριν 12 χρόνια, στο ετήσιο συνέδριο του American College of Sports Medicine, ένας ομιλητής παρουσίασε κάποια δεδομένα για δρομείς από την Honolulu υποδεικνύοντας πως οι αθλητές που έκαναν διατάσεις τραυματίζονταν πιο συχνά από αυτούς που δεν έκαναν.
Αλλά, αν οι διατάσεις δεν λειτουργούν, γιατί οι δρομείς συνεχίζουν να τις εφαρμόζουν; Την σημερινή εποχή, καθώς ο πληθυσμός των δρομέων αυξάνει, το ερώτημα για την αξία των διατάσεων είναι πιο σημαντικό από ποτέ. Δεν είναι περίεργο που σε μια πρόσφατη έκθεση από το Centers for Disease Control δόθηκε τόσο μεγάλη προσοχή. Και αυτή αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα των διατάσεων καταλήγοντας πως “Δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις που να υποστηρίζουν ή όχι τις διατάσεις πριν ή μετά την προπόνηση, με στόχο την πρόληψη τραυματισμών, τόσο για επαγγελματίες όσο και για ερασιτέχνες δρομείς”.
Ο Stephen Thacker, M.D., ο συγγραφέας της έρευνας διαβεβαιώνει πως η έρευνα για την παχυσαρκία κοστίζει στις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότερο από $100 εκατομμύρια τον χρόνο, και το CDC πιστεύει πως περισσότερη άσκηση θα μπορούσε να μειώσει αυτό το νούμερο. “Θέλουμε να προωθήσουμε την φυσική δραστηριότητα”, λέει ο Dr. Thacker, “αλλά πρέπει να κοιτάξουμε όλες τις παραμέτρους που ενθαρρύνουν ή αποθαρρύνουν την άσκηση, όπως η συχνότητα και οι τραυματισμοί. Ασχολούμαστε με την έρευνα πριν κάνουμε οποιεσδήποτε συστάσεις”.
Για την έρευνα του Dr, Thacker: “Οι επιπτώσεις των διατάσεων στον κίνδυνο τραυματισμών στα σπορ” (“The impact of Stretching on Sports Injury risk”), αυτός και οι συνάδελφοι του ανέτρεξαν σε κοντά 100 προηγούμενες δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες πάνω σε αυτό το θέμα. Τα συμπεράσματα ήταν: οι διατάσεις αυξάνουν την ευελιξία. Οι πιο ποιοτικές έρευνες υποδεικνύουν πως αυτή η αυξημένη ευελιξία δεν προλαμβάνει τους τραυματισμούς. Πολλοί λίγοι αθλητές χρειάζονται ευελιξία για να αποδώσουν καλύτερα (ίσως αθλητές της ρυθμικής και του καλλιτεχνικού πατινάζ). Και περισσότεροι τραυματισμοί θα είχαν αποφευχθεί με καλύτερο ζέσταμα, με την απαραίτητη μυική ενδυνάμωση και με ασκήσεις ισορροπίας, παρά με τις διατάσεις.
Ο Ian Shrier, M.D., παλιός πρόεδρος του Canadian Society of Sports Medicine, ασχολήθηκε με τις έρευνες που υπήρχαν στο θέμα των διατάσεων μέχρι τα τέλη του 1990. Το 1999, σε μια έρευνα με τίτλο “Οι διατάσεις πριν την άσκηση δεν μειώνει των κίνδυνο μυικών τραυματισμών”, ο Dr Shrier ονομάζει 5 λόγους που οι διατάσεις είναι αναμενόμενο να μην λειτουργήσουν προληπτικά. Μεταξύ αυτών ήταν και ότι οι διατάσεις δεν θα αλλάξουν την έκκεντρη δραστηριότητα του μυός (όταν ο μυς ταυτόχρονα συσπάται και επιμηκύνεται, όπως στο τρέξιμο στην κατηφόρα), που πιστεύεται πως προκαλεί τους περισσότερους τραυματισμούς. Επίσης, πως οι διατάσεις μπορούν να προκαλέσουν ζημιά σε σκελετικό επίπεδο, όπως και ότι οι διατάσεις μπορούν να κρύψουν κάποιο μυικό πόνο, πράγμα το οποίο μπορεί να σε κάνει να αγνοήσεις τα προ-τραυματισμού σημάδια του σώματος. Ολοκληρώνει λέγοντας: “Η βασική επιστημονική έρευνα και οι κλινικές ενδείξεις την σημερινή εποχή υποδεικνύουν πως οι διατάσεις πριν την άσκηση είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν τραυματισμό παρά να τον αποτρέψουν”.
Σοκ στους δρομείς
Αυτό σίγουρα έρχεται να προκαλέσει σοκ σε πολλούς δρομείς. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση από το Runner’s World, το 89% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως προσπαθούν και έχουν καταφέρει να κάνουν τις διατάσεις ένα φυσιολογικό και αναπόσπαστο μέρος του προπονητικού τους προγράμματος. Οι διατάσεις λειτούργησαν για αυτούς και δεν βρίσκουν τον λόγο να τις σταματήσουν. “Βρέθηκα στο περιθώριο με το γόνατο του δρομέα, αλλά ο φυσικοθεραπευτής μου μου σύστησε κάποιες καλές διατάσεις”, έγραψε κάποιος δρομέας. “Από τότε, δεν παρουσιάστηκαν ξανά προβλήματα τραυματισμών”, και πολλοί άλλοι εκτελούν διατάσεις απλώς επειδή νιώθουν καλά.
Είναι εύκολο να καταλάβεις γιατί η ευλυγισία έχεις τόσους πολλούς υποστηρικτές. Θέλω να είμαι ευλύγιστος και ευέλικτος, και όχι άκαμπτος, ειδικά στις σκέψεις μου. Όπως τα ψηλά κτήρια και οι μεγάλες γέφυρες είναι κατασκευασμένες να είναι ευλύγιστες, καθώς αυτή η ευλυγισία ενισχύει την δυναμική τους απέναντι σε τυφώνες και σεισμούς. Χωρίς αμφιβολία η ευλυγισία είναι καλή.
Μέχρι όμως να αναλογιστείς την σχέση ενός δρομέα με την κίνηση. Ένας δρομέας αποφεύγει μεγάλο εύρος κίνησης. Ένας δρομέας φοράει ορθοπεδικά πέλματα για να αποφύγει τον υπερπρηνισμό, φοράει επιγονατίδες για να αποφύγει την υπερβολικές πλάγιες κινήσεις του γονάτου. Εκτελεί ροκανίσματα για να αποκτήσει δυνατό κορμό. Η ευλυγισία ακούγεται σαν μια καλή ιδέα αλλά σίγουρα λειτουργεί ανασταλτικά για ένα δρομέα.
Exercising woman outdoors
Το… μέτριο είναι το καλύτερο!
Η καλύτερη έρευνα για τις διατάσεις και την πρόληψη τραυματισμών έχει γίνει από εθελοντές του στρατού. Η στρατιωτική προπόνηση όμως έχει πολλά κοινά με την άσκηση και ο στρατός ενδιαφέρεται υπερβολικά στο να περιορίσει τους τραυματισμούς στο ελάχιστο. Σε μια έρευνα με τίτλο: “Physical Training and Exercise-Related Injuries”, μια ερευνητική ομάδα του στρατού έδειξε πως οι προπονούμενοι με τα πιο υψηλά και τα πιο χαμηλά επίπεδα ευελιξίας είχαν τους περισσότερους τραυματισμούς. Εμφάνισαν κατά 2,2 έως 2,5 περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούν, σε σχέση με αυτούς που παρουσίασαν μέτριου επιπέδου ευελιξία. Προφανώς, όταν πρόκειται για ευελιξία και τραυματισμούς, μην προσπαθείς για τα μέγιστα. Συμβιβάσου με το μέτριο.
Η πιο γνωστή ομάδα για τις διατάσεις για δρομείς στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Jim και ο Phil Wharton, φαίνεται να συμφωνούν με τα αποτελέσματα των ερευνών. “Δεν χρησιμοποιούμε τον όρο ”διατάσεις” πια”, λένε οι Whartons. “Η εικόνα στατικών διατάσεων, της συνεχής τάσης στον μυ, για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι κάτι που πραγματικά μπορεί να αποδυναμώσει της σύνδεση του μυ με τον τένοντα”.
Αντίθετα προτείνονται δυναμικές και απομόνωσης, ασκήσεις ευελιξίας. Αυτές οι ασκήσεις κινούν τον μυ και της άρθρωση απαλά και προοδευτικά σε ένα σημείο ελαφριάς τάσης, έπειτα αμέσως απελευθερώνουν αυτή την τάση, και αυτό για 10 επαναλήψεις. Δεν υπάρχει πλέον η στατική, συνεχόμενη διάταση για 20 έως 30 δευτερόλεπτα. “Οι ασκήσεις αυτές προωθούν την σωστή κυκλοφορία του αίματος και την λίπανση της άρθρωσης”, λένε οι Whartons, υποστηρικτές των οποίων είναι η Deena Kastor, ο Alan Webb και o Khalid Khannouchi.
Ο CDC’s Dr. Thacker συμφωνεί. “Αν ο χρόνος που διαθέτεις για τις διατάσεις γίνεται η αιτία να χάσεις χρόνο από την προπόνηση, είτε αυτή είναι προπόνηση τρεξίματος ή δύναμης ή σταθερότητας, τότε καλύτερα να διαθέσεις αυτόν τον χρόνο στην προπόνηση παρά στις διατάσεις”.
Η ακολούθησε την μέση οδό: Κάνε διατάσεις το βράδυ, καθώς βλέπεις τηλεόραση. Η προσέγγιση του Wharton είναι η καλύτερη. Συνέχισε να κινείσαι καθόλη την διάρκεια των διατάσεων, τόσο την ώρα που αυξάνεις την τάση όσο και όταν την μειώνεις. Μοιάζει πιο φυσιολογικός τρόπος και σε κάνει να νιώθεις καλύτερα…και δεν κόβει χρόνο από την προπόνηση σου.