Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ που έπληξαν την Ισπανία, την Πορτογαλία, το Μαρόκο και την Αλγερία τον Απρίλιο θα ήταν «σχεδόν αδύνατο» να συμβούν χωρίς την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Ειδικότερα, η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας κατέστησε το καιρικό αυτό φαινόμενο πιο πιθανό να συμβεί κατά τουλάχιστον 100 φορές, υπολόγισαν οι ερευνητές. Ένα τέτοιο ακραίο γεγονός, πριν απ΄την κλιματική αλλαγή, θα αναμενόταν μόνο μία φορά σε τουλάχιστον 40.000 χρόνια, καθιστώντας το στατιστικά αδύνατο σε ανθρώπινες χρονικές κλίμακες.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian, οι επιστήμονες δήλωσαν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στις αρχές του έτους ήταν ιδιαίτερα επιβλαβείς για τους ανθρώπους, οι οποίοι ήταν λιγότερο προετοιμασμένοι απ’ ό,τι είναι το καλοκαίρι. Οι αγρότες υπέφεραν ήδη από μια παρατεταμένη ξηρασία και ο καύσωνας έπληξε μια σημαντική περίοδο της καλλιεργητικής περιόδου, ιδίως για το σιτάρι.
Οι ακραίες θερμοκρασίες στην περιοχή αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα -ένα πρόβλημα που ανησυχεί τους επιστήμονες- και βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές έρευνες για να κατανοηθούν οι λόγοι.
Είναι ήδη γνωστό ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη αυξάνει τη σοβαρότητα και τη συχνότητα των κυμάτων καύσωνα. Όμως ο αριθμός των ακραίων φαινομένων που θα ήταν ουσιαστικά αδύνατο να συμβούν χωρίς την κλιματική κρίση αυξάνεται, καταστρέφοντας ζωές και βιοποριστικά μέσα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Τον Απρίλιο, οι επιστήμονες έδειξαν ότι η καταστροφική ξηρασία στο Κέρας της Αφρικής δεν θα είχε συμβεί χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη. Μια ανάλυση του Guardian το 2022 διαπίστωσε ότι τουλάχιστον δώδεκα σοβαρά καιρικά φαινόμενα, από φονικούς καύσωνες μέχρι καυτές θάλασσες, θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβούν χωρίς την ανθρωπογενή υπερθέρμανση του πλανήτη.
«Ο καύσωνας ήταν ένα σπάνιο γεγονός στα σημερινά κλίματα, αλλά ένα τόσο ακραίο φαινόμενο θα ήταν σχεδόν αδύνατο στα παλαιότερα ψυχρότερα κλίματα, και θα δούμε πιο έντονους και πιο συχνούς καύσωνες στο μέλλον», δήλωσε η Δρ Sjoukje Philip από το Βασιλικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο των Κάτω Χωρών, η οποόα συμμετείχε στη μελέτη που διεξήχθη στο πλαίσιο της συνεργασίας World Weather Attribution.
«Η Μεσόγειος είναι μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές στην Ευρώπη στην κλιματική αλλαγή», τόνισε η Δρ Friederike Otto, από το Imperial College του Λονδίνου, η οποία επίσης συμμετείχε στην επιστημονική ομάδα. «Αυτοί οι καύσωνες σίγουρα δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, οπότε αυτού του είδους οι συνθήκες θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά μέχρι να σταματήσουμε να εκπέμπουμε αέρια του θερμοκηπίου», τόνισε.
Η Δρ Fatima Driouech, στο Πολυτεχνείο Mohammed VI στο Μαρόκο, η οποία επίσης συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα, δήλωσε: «Ο έντονος καύσωνας ήρθε μετά από μια πολυετή ξηρασία, επιδεινώνοντας την έλλειψη νερού στην περιοχή και απειλώντας τις αποδόσεις των καλλιεργειών του 2023».
Μελετώντας την επίδραση της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον καύσωνα της 26ης-28ης Απριλίου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις συγκεκριμένες τέσσερις χώρες, ήταν οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ στο παρελθόν για εκείνη την εποχή- από 36,9 έως 41 βαθμούς Κελσίου.
Η ομάδα χρησιμοποίησε μετεωρολογικά δεδομένα και κλιματικά μοντέλα για να συγκρίνει την πιθανότητα εμφάνισης των υψηλών θερμοκρασιών εάν δεν υπήρχε κλιματική κρίση. Διαπίστωσαν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη είχε καταστήσει τον καύσωνα τουλάχιστον 100 φορές πιο πιθανό, με θερμοκρασίες έως και 3,5 βαθμούς υψηλότερες από ό,τι θα ήταν χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οι καύσωνες τείνουν να είναι ο πιο θανατηφόρος τύπος ακραίου καιρικου φαινομένου, δήλωσαν οι επιστήμονες. Τα στοιχεία θνησιμότητας από τον καύσωνα του Απριλίου δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, αλλά οι καύσωνες του 2022 προκάλεσε σχεδόν 4.000 θανάτους στην Ισπανία και περισσότερους από 1.000 θανάτους στην Πορτογαλία.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν την ανάγκη να εργαστούμε επειγόντως για να θέσουμε σε εφαρμογή μέτρα που είναι γνωστό ότι μειώνουν τη θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη», δήλωσε η Roop Singh, σύμβουλος κλιματικών κινδύνων στο Κέντρο για το Κλίμα του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου.
Η Λισαβόνα, για παράδειγμα, έχει μειώσει το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας αυξάνοντας την έκταση που καλύπτεται από χώρους πρασίνου και υδάτινα στοιχεία.