Ένα μυστικό σχέδιο που έχει καταρτιστεί από την υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας, την FSB, περιγράφει λεπτομερώς τις επιλογές για την αποσταθεροποίηση της Μολδαβίας – συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης φιλορωσικών ομάδων, της χρησιμοποίησης της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της απειλής διακοπής των προμηθειών φυσικού αερίου.
Το έγγραφο φαίνεται να έχει συνταχθεί για να εμποδίσει την στροφή της Μολδαβίας προς τη Δύση, η οποία περιλαμβάνει στενότερες σχέσεις με το ΝΑΤΟ και αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφέρεται επανειλημμένα στη σημασία της αποτροπής της ένταξης της Μολδαβίας στο ΝΑΤΟ.
Το έγγραφο αποκτήθηκε και αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά από μια κοινοπραξία μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των VSquare και Frontstory, RISE Moldova, Expressen στη Σουηδία, Dossier Centre for Investigative Journalism, Yahoo News και Delfi.
Το CNN έχει δει ολόκληρο το έγγραφο, το οποίο φαίνεται να έχει συνταχθεί το 2021 από τη Διεύθυνση Διασυνοριακής Συνεργασίας της FSB. Ο τίτλος του είναι «Στρατηγικοί στόχοι της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Δημοκρατία της Μολδαβίας».
Το έγγραφο περιγράφει μια 10ετή στρατηγική για την ένταξη της Μολδαβίας, μιας πρώην σοβιετικής δημοκρατίας που βρίσκεται ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρουμανία, στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας.
Το σχέδιο περιλαμβάνει την εξάρτηση της Μολδαβίας από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και την υποκίνηση κοινωνικών συγκρούσεων, καθώς και την προσπάθεια να εμποδίσει τις απόπειρες της Μολδαβίας να αποκτήσει επιρροή στη φιλορωσική αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας, όπου σταθμεύουν περίπου 1.500 Ρώσοι στρατιώτες.
Το πεντασέλιδο έγγραφο διαχωρίζεται σε πολλά κεφάλαια με βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους. Μεταξύ των άμεσων στόχων είναι η «υποστήριξη των πολιτικών δυνάμεων της Μολδαβίας που τάσσονται υπέρ των εποικοδομητικών σχέσεων με τη Ρωσική Ομοσπονδία» και η «εξουδετέρωση των πρωτοβουλιών της Δημοκρατίας της Μολδαβίας που αποσκοπούν στην εξάλειψη της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην Υπερδνειστερία».
Στους μεσοπρόθεσμους στόχους περιλαμβάνονται η «αντίθεση στην επεκτατική πολιτική της Ρουμανίας στη Δημοκρατία της Μολδαβίας» και η «αντίθεση στη συνεργασία μεταξύ της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και του ΝΑΤΟ».
Το έγγραφο της FSB θέτει μακροπρόθεσμους στόχους που περιλαμβάνουν τη «δημιουργία σταθερών φιλορωσικών ομάδων επιρροής στις πολιτικές και οικονομικές ελίτ της Μολδαβίας» και «τη διαμόρφωση αρνητικής στάσης απέναντι στο ΝΑΤΟ».
Ερωτηθείς σχετικά με το έγγραφο την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε: «Δεν γνωρίζουμε τίποτα για την ύπαρξη ενός τέτοιου σχεδίου. Δεν αποκλείω ότι πρόκειται για άλλη μια πλαστογραφία. Η Ρωσία ήταν και παραμένει πάντα ανοιχτή στην οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας και αμοιβαίου οφέλους, συμπεριλαμβανομένης της Μολδαβίας».
«Λυπούμαστε πολύ που η σημερινή ηγεσία της Μολδαβίας βιώνει εντελώς αδικαιολόγητες και αβάσιμες προκαταλήψεις εναντίον της Μόσχας», πρόσθεσε ο Πεσκόφ.
Η Ρωσία έχει κατηγορήσει την Ουκρανία ότι σχεδιάζει να εισβάλει και να καταλάβει την Υπερδνειστερία, η οποία συνορεύει με τη νοτιοδυτική Ουκρανία. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι οι Ουκρανοί συγκεντρώνουν οπλισμό σε διάφορα συνοριακά χωριά. Η Μολδαβία και η Ουκρανία απέρριψαν αμφότερες τον ισχυρισμό.
Τον περασμένο μήνα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ακύρωσε ένα διάταγμα του 2012 που ενίσχυε την κυριαρχία της Μολδαβίας, λέγοντας ότι η κίνηση αυτή έγινε για να «διασφαλιστούν τα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας σε συνδυασμό με τις βαθιές αλλαγές που συντελούνται στις διεθνείς σχέσεις».
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι αρχές της Μολδαβίας συνέλαβαν αρκετούς φερόμενους φιλορώσους ακτιβιστές, καθώς και έναν φερόμενο ως πράκτορα της ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Βάγκνερ, ο οποίος προσπάθησε να εισέλθει στη χώρα.
Υπήρξαν επίσης αρκετές διαμαρτυρίες που οργανώθηκαν από ένα φιλορωσικό κόμμα στην πρωτεύουσα Κισινάου.
Τόσο η Ουκρανία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει για τις ρωσικές προσπάθειες αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης της Μολδαβίας. Την περασμένη Παρασκευή, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι «Ρώσοι παράγοντες, ορισμένοι με σημερινούς δεσμούς με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, επιδιώκουν να οργανώσουν και να χρησιμοποιήσουν διαδηλώσεις στη Μολδαβία ως βάση για να υποκινήσουν μια τεχνητή εξέγερση κατά της κυβέρνησης της Μολδαβίας».
Αξιωματούχοι των δυτικών μυστικών υπηρεσιών λένε ότι η ρωσική στρατηγική δεν αποτελεί από μόνη της έκπληξη, αλλά μπορεί να έχει επιταχυνθεί καθώς η κυβέρνηση της Μολδαβίας εντείνει τις προσπάθειες να συνεργαστεί στενότερα με τις ΗΠΑ και τα ευρωπαϊκά κράτη.
Η σημερινή πρόεδρος της Μολδαβίας, Μάια Σάντου, αντικατέστησε τον Ιγκόρ Ντόντον, ο οποίος ήταν κοντά στο Κρεμλίνο, στα τέλη του 2020. Το φιλοδυτικό κόμμα PAS κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές τον επόμενο χρόνο.
Το φιλορωσικό κόμμα Shor διοργάνωσε φέτος εβδομαδιαίες διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα Κισινάου, προσελκύοντας αρκετές χιλιάδες ανθρώπους σε διαμαρτυρίες για τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Το κόμμα έχει οργανώσει τη μεταφορά των συμμετεχόντων.
Του κόμματος ηγείται ο Ιλάν Σορ, επιχειρηματίας με διασυνδέσεις με τη Ρωσία, ο οποίος κατηγορείται για κλοπή δισεκατομμυρίων δολαρίων από μολδαβικές τράπεζες το 2014. Αργότερα καταδικάστηκε για απάτη, αλλά έχει αρνηθεί κάθε αδίκημα.
Πιστεύεται ότι ο Σορ βρίσκεται αυτήν τη στιγμήστο Ισραήλ.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Τζέιμς Κλίβερλι, βρέθηκε στο Κισινάου την Πέμπτη. «Λίγες κοινωνίες κατανοούν καλύτερα τις ύπουλες τακτικές της ρωσικής κακόβουλης δραστηριότητας από τη Μολδαβία και τη Γεωργία», δήλωσε ο Κλέβερλι προσθέτοντας ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μείνει άπραγο ενώ η Μόσχα υπονομεύει απροκάλυπτα τη δημοκρατία, την κυριαρχία και την εδαφική τους ακεραιότητα».
Ο Κλέβερλι ανακοίνωσε περαιτέρω οικονομική στήριξη για τη Μολδαβία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις υψηλές τιμές της ενέργειας.
Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν συχνά τονίσει τη σημασία μιας φιλικής προς τη Μόσχα κυβέρνησης της Μολδαβίας, καθώς και τη σημασία της περιοχής της Υπερδνειστερίας.
Αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, ο τότε διοικητής της Κεντρικής Στρατιωτικής Περιφέρειας της Ρωσίας, υποστράτηγος Ρουστάμ Μινεκάεφ, δήλωσε ότι ένας στόχος της λεγόμενης «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» ήταν η δημιουργία ενός διαδρόμου μέσω της νότιας Ουκρανίας προς την περιοχή της Υπερδνειστερίας.