Αντιδράσεις έχει προκαλέσει στην διεθνή κοινότητα το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο σε βάρος του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, με την Δύση να επιχαίρει και την Ρωσία να αντιμετωπίζει με ειρωνεία την υπόθεση.
Το δικαστήριο που εδρεύει στη Χάγη εξέδωσε εντάλματα σύλληψης τόσο για τον Πούτιν όσο και για την Επίτροπο της Ρωσίας για τα δικαιώματα των παιδιών, Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα, σε σχέση με την αναγκαστική απέλαση παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία και την υιοθεσία πολλών από αυτά από ρωσικές οικογένειες.
Πόσο πιθανόν είναι όμως να συμβεί η σύλληψη του Ρώσου προέδρου; Τα διεθνή ΜΜΕ με αναλύσεις του απαντούν.
Σύμφωνα με αναλυτή του BBC, το Διεθνές Δικαστήριο έχει τη δύναμη να κατηγορεί τους πολιτικούς ηγέτες για «διεξαγωγή επιθετικού πολέμου», δηλαδή μια αδικαιολόγητη εισβολή που δεν πραγματοποιείται για αυτοάμυνα. Η Ρωσία όμως δεν ανήκει στα μέλη του δικαστηρίου, επομένως δεν είναι ανοιχτός ο δρόμος για τους εισαγγελείς της.
Έτσι, ορισμένοι εμπειρογνώμονες εγκλημάτων πολέμου ζητούσαν από τους παγκόσμιους ηγέτες να ιδρύσουν ένα δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία ως άλλο μέσο για να κατηγορηθούν οι ηγέτες της Ρωσίας.
Όπως υποστηρίζουν, κανένα άλλο έγκλημα εκτός από τη διεξαγωγή επιθετικού πολέμου δεν θα μπορούσε να αποδοθεί στον Πούτιν, που σημαίνει ότι οι μόνοι άνθρωποι που θεωρητικά θα μπορούσαν ποτέ να δικαστούν θα ήταν οι στρατηγοί του.
Ωστόσο, το Διεθνές Δικαστήριο φαίνεται πως βρήκε το «παραθυράκι» και κατηγορεί τον Ρώσο πρόεδρο για το αδίκημα της απέλασης παιδιών. Επομένως, δύο είναι οι επιλογές, είτε να περιοριστεί στη χώρα του, διότι αν βγει εκτός Ρωσίας θα μπορούσε να συλληφθεί, είτε να παραδοθεί οικειοθελώς στη Χάγη, πράγμα σχεδόν αδύνατο.
Από την πλευρά του το CNN, στο ερώτημα «αν μπορεί να συλληφθεί ο Πούτιν;», απαντά «Μάλλον όχι» και εξηγεί το «γιατί».
Οποιοσδήποτε κατηγορείται για έγκλημα, τονίζει το CNN, από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το οποίο απαρτίζεται από χώρες-μέλη, μπορεί να δικαστεί. Το δικαστήριο δικάζει ανθρώπους, όχι χώρες, και εστιάζει σε αυτούς που έχουν τις περισσότερες ευθύνες: ηγέτες και αξιωματούχους.
Πάντως, ενώ προς το παρόν ο Πούτιν φαίνεται να παραμένει ασφαλής στην εξουσία του τώρα και προστατευμένος από την έκδοση στο ΔΠΔ, ένας μελλοντικός ηγέτης του Κρεμλίνου μπορεί να αποφασίσει ότι θα είναι πιο σωστή πολιτική κίνηση να τον παραδώσει στη Χάγη παρά να τον προστατεύσει.
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περιέγραψε την απόφαση να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν ως «πρόκληση αφύπνισης σε άλλους που διαπράττουν καταχρήσεις ή τις συγκαλύπτουν».
«Με αυτά τα εντάλματα σύλληψης, το ΔΠΔ μετέτρεψε τον Πούτιν σε καταζητούμενο και έκανε το πρώτο του βήμα για να τερματίσει την ατιμωρησία που ενθάρρυνε για πάρα πολύ καιρό τους δράστες στον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας», δήλωσε στο CNN ο αναπληρωτής διευθυντής διεθνούς δικαιοσύνης στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Balkees Jarrah.
Αντιδράσεις
«Ιστορική» χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι την απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. «Πρόκειται για μια ιστορική απόφαση που θα οδηγήσει σε ιστορική λογοδοσία» είπε ο Ζελένσκι στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του στην εφαρμογή Telegram. Ο πραγματικός αριθμός των εκτοπισμένων παιδιών μπορεί να είναι «κατά πολύ» μεγαλύτερος από 16.000, πρόσθεσε, καταγγέλλοντας ότι οι εκτοπίσεις συνιστούν μια πολιτική «κρατικού κακού που ξεκινά ακριβώς από τον κορυφαίο αξιωματούχο αυτού του κράτους». «Θα ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί μια τέτοια εγκληματική επιχείρηση χωρίς την έγκριση του ανθρώπου που βρίσκεται στο τιμόνι αυτού του κράτους-τρομοκράτη», πρόσθεσε ο Ζελένσκι.
Η Μόσχα
Με αδιαφορία και ειρωνεία υποδέχθηκε η Μόσχα την απόδοση κατηγοριών του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στον Πούτιν ως υπεύθυνο για εγκλήματα πολέμου που φέρεται να διαπράχθηκαν στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ. Ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ να αναφέρει ότι η Μόσχα θεωρεί τα ίδια τα ερωτήματα που έθεσε το ΔΠΔ «εξωφρενικά και απαράδεκτα» και ότι οι όποιες αποφάσεις του Δικαστηρίου είναι «άκυρες» σε σχέση με τη Ρωσία.
Σε ερώτηση αν ο Πούτιν φοβάται τώρα να ταξιδέψει σε χώρες που βρίσκονται στη δικαιοδοσία του ΔΠΔ, ο Πεσκόφ απάντησε: «Δεν έχω τίποτα να προσθέσω για αυτό το θέμα. Αυτό είναι το μόνο που θέλουμε να πούμε».
Η Ζαχάροβα
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα τόνισε ότι το ένταλμα σύλληψης κατά του Πούτιν είναι «άνευ σημασίας». «Οι αποφάσεις του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου δεν έχουν καμία σημασία για τη χώρα μας, μεταξύ άλλων από νομική άποψη», δήλωσε η Μαρία Ζαχάροβα στο Telegram. «Η Ρωσία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και δεν φέρει καμία υποχρέωση βάσει αυτού», συμπλήρωσε.
Η Σερβία
Την ανησυχία για τις εξελίξεις σε παγκόσμιο αλλά και περιφερειακό επίπεδο εξέφρασε ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς σχολιάζοντας το ένταλμα. «Όλα άλλαξαν πέρυσι στις 24 Φεβρουαρίου και σήμερα τα πάντα έχουν ανατραπεί. Δεν θα υποχωρήσει κανένας, θα παίξουν και οι δύο μέχρι την τελική καταστροφή», εκτίμησε ο Βούτσιτς αναφερόμενος στο γεγονός. Ο πρόεδρος της Σερβίας μιλώντας σε συγκέντρωση στην πόλη Σρέμσκα Μιτρόβιτσα εξέφρασε φόβους ότι «ο κόσμος βρίσκεται πολύ κοντά στον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» και διερωτήθηκε: «Υπάρχει κάποιος λογικός σε αυτόν τον κόσμο να σταματήσει αυτήν την τρέλα;». Ο Σέρβος πρόεδρος εξέφρασε την άποψη ότι η εξέλιξη με το ένταλμα θα επηρεάσει και την στάση των δυτικών χωρών απέναντι στην Σερβία. «Είναι πλέον βέβαιο ότι ο κόσμος διολισθαίνει προς την κλιμάκωση της σύγκρουσης. Πρέπει να επιδείξουμε υπευθυνότητα και σοβαρότητα διότι η Δύση τώρα θα ασκήσει πρόσθετες πιέσεις σε όλους εκείνους που μέχρι σήμερα δεν τηρούσαν σκληρή στάση απέναντι στην Ρωσία», εκτίμησε ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ χαρακτήρισε την έκδοση εντάλματος σύλληψης σημαντική απόφαση για τη διεθνή δικαιοσύνη. Ο Μπορέλ ανέφερε ότι η κίνηση αυτή είναι μόνο η αρχή για να λογοδοτήσει η Ρωσία για τα εγκλήματα και τις φρικαλεότητες της στην Ουκρανία. «Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση της διεθνούς δικαιοσύνης και για τον λαό της Ουκρανίας», είπε και σημείωσε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστούσε πάντα σαφές ότι οι υπεύθυνοι για την παράνομη επίθεση κατά της Ουκρανίας πρέπει να προσαχθούν στη δικαιοσύνη».
Η Βρετανία
Το Λονδίνο χαιρέτισε την έκδοση εντάλματος σύλληψης κατά του Ρώσου προέδρου. «Χαιρετίζουμε το βήμα που έκανε το ανεξάρτητο ΔΠΔ για να καταστήσει υπόλογους εκείνους που βρίσκονται στην κορυφή του ρωσικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου του Βλαντίμιρ Πούτιν», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι στο Twitter.
Η Πολωνία
Ο Πούτιν θα πρέπει να δικαστεί ως εγκληματίας πολέμου μαζί με άλλους υπεύθυνους για φρικαλεότητες στην Ουκρανία, δήλωσε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Πολωνίας. «Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση του Δικαστηρίου, η οποία επισημαίνει εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τον ρωσικό μηχανισμό βίας», δήλωσε ο Πιότρ Μίλερ στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων PAP. «Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι επικεφαλής αυτής της μηχανής και θα πρέπει να δικαστεί ως εγκληματίας πολέμου μαζί με αυτούς που εφαρμόζουν άμεσα και έμμεσα τον βάρβαρο πόλεμο», είπε.
Η Τσεχία
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είχε δίκιο με το ένταλμα σύλληψης του Ρώσου προέδρου Πούτιν για τον πόλεμο του εναντίον της Ουκρανίας, δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάβσκι. «Ο Πούτιν είναι αναμφίβολα υπεύθυνος για εγκλήματα πολέμου και θα πρέπει να δικαστεί για το έγκλημα της επίθεσης. Χαιρετίζω την απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου», έγραψε ο Λιπάβσκι στο Twitter.