Γιατί ο Ερντογάν πιστεύει ότι η χώρα του είναι κομβικό – κράτος με κεντρικό ρόλο στην Ευρασία; Τι ζητά από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ και γιατί απομακρύνεται συνεχώς από την Δύση;
Κατά κοινή ομολογία όλων των διεθνών αναλυτών βρισκόμαστε σε ένα επικίνδυνα οριακά σημείο. Η ωμότητα των προκλητικών απειλών της τουρκικής ηγεσίας, δείχνει ότι είναι πολύ πιθανό να περάσουμε κάποια στιγμή στο επόμενο βήμα και ο Ταγίπ Ερντογάν να επιχειρήσει το απονενοημένο διάβημα ενός πολέμου. Για την ακρίβεια στο εσωτερικό της Τουρκίας είναι τόσο άσχημα τα πράγματα που ακόμα και οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν, μόνο, γιατί καθυστερεί την εισβολή, τον πόλεμο.
Μέσα σε αυτό το ρευστό περιβάλλον κάποιοι διαβάζουν σωστά τον Ερντογάν, κάποιοι λάθος. Γεωπολιτικά τα πράγματα αλλάζουν ραγδαία στην ανατολική Μεσόγειο και η Τουρκία δείχνει διατεθειμένη να χάσει το τρένο. Αυτή είναι και η σκέψη αρκετών αναλυτών στην Ουάσιγκτον. Ίσως μάλιστα το καθεστώς Ερντογάν να μην ήθελε ποτέ να είναι σε αυτό που λέμε Ευρώπη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία επέτρεψε στην Τουρκία να καλλιεργήσει την φαντασίωσή της για ανάληψη ενός ρόλου παγκόσμιας γεωπολιτικής δύναμης. Όχι περιφερειακής δύναμης, αλλά αυτό που λένε οι Αμερικανοί «pivotal state», δηλαδή κομβικό κράτος.
Θυμίζω ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποκάλυψε πρόσφατα ότι η κυβέρνησή του σχεδιάζει να γίνει μέλος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στο εγγύς μέλλον. Η SCO εκπροσωπεί επί του παρόντος μη δυτικές δυνάμεις όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία. Έχοντας στρέψει την προσοχή της στη Δύση τους τελευταίους δύο αιώνες, η πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην SCO θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας εποχής στην ιστορία της χώρας. Ωστόσο, η τελική απόφαση της Άγκυρας εξαρτάται από τη στάση των δυτικών κρατών και όχι από την Τουρκία.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Τουρκία με αυτοπεποίθηση πιστεύει τώρα ότι δεν χρειάζεται πλέον την ΕΕ και δεν θα χτυπήσει ξανά την πόρτα της. Για την ακρίβεια, το τρένο της Δύσης και της Ευρώπης πρέπει να θεωρείται χαμένο. Πολλοί μάλιστα αμφιβάλλουν αν η Τουρκία του Ερντογάν ήθελε πράγματι να ενταχθεί στην Ε.Ε. Αν επιθυμούσε κάτι τέτοιο θα το είχε κάνει την προηγούμενη εικοσαετία. Αντίθετα, η Άγκυρα προτιμά να χρησιμοποιήσει το πάνω χέρι της και να μεγιστοποιήσει τα συμφέροντά της. Μπορεί να ειπωθεί ότι εκτός από μια κομβική χώρα, αυτό που ώθησε την Τουρκία να ενεργήσει τόσο ανεξάρτητα είναι η απώλεια εμπιστοσύνης στη Δύση. Με άλλα λόγια, η Τουρκία δεν θέλει να επιλέξει με ποια πλευρά θα πάει, αλλά θέλει να την επιλέξει κάποια από τις δύο πλευρές με προσοδοφόρες υποσχέσεις. Οι Αμερικανοί καταβάλλουν προσπάθειες να τον πείσουν για το συμφέρον της χώρας του. Όμως εδώ ισχύει ότι «στου κουφού την πόρτα, καλύτερα πάρ’την και φύγε».