Οι ευκαιρίες και οι συνέπειες όσων πόνταραν στην ξέφρενη αγορά των ψηφιακών νομισμάτων.
Τα crypto-assets (κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία) και τα κρυπτονομίσματα έχουν γίνει εξαιρετικά δημοφιλή από το 2008, και πλέον υπάρχουν πάνω από 1.000. Πρόσφατα, τα μεγάλα κέρδη, τα οποία διαδέχθηκαν απότομες πτώσεις, οδήγησαν στο έντονο ενδιαφέρον μέσων ενημέρωσης και κοινού. Τα κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία απασχόλησαν και τις πρόσφατες εργασίες του Συμβουλίου Παγκόσμιου Μέλλοντος για τα Χρηματοπιστωτικά και Νομισματικά Συστήματα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, του οποίου ηγηθήκαμε εγώ και η Cecilia Skingsley.
Συγκεκριμένα, μια έκθεση με τίτλο «Το Παγκόσμιο Χρηματοπιστωτικό και Νομισματικό Σύστημα το 2030» υποστηρίζει ότι η αυξανόμενη αποδοχή και υιοθέτηση των κρυπτονομισμάτων θα συμβάλει στο να έρθουν πιο κοντά οι αγορές, οι θεσμοί και οι υποδομές σε έναν πολυπολικό, σύνθετο, και αλληλένδετο κόσμο. Αυτό με τη σειρά του θα αποτελέσει πρόκληση για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής και θα έχει επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την πρόληψη του χρηματοπιστωτικού εγκλήματος.
Οι ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται περισσότερο, αλλά εξακολουθούν να συζητούν τον καλύτερο τρόπο οικοδόμησης ενός πλαισίου για αυτή τη νέα κατηγορία περιουσιακών στοιχείων. Η αντιμετώπιση διαφέρει και κυμαίνεται από απευθείας απαγορεύσεις (Κίνα), προειδοποιήσεις (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο) και καθοδήγηση (Σιγκαπούρη) σε αποδοχή (Ιαπωνία, Κορέα). Πρόσφατα, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς του Χονγκ Κονγκ περιέγραψε το νέο κανονιστικό πλαίσιο για διαχειριστές χαρτοφυλακίων εικονικών περιουσιακών στοιχείων, διανομείς αμοιβαίων κεφαλαίων, και φορείς εκμετάλλευσης πλατφόρμων συναλλαγών, με στόχο να τους θέσει υπό το ρυθμιστικό της δίκτυο.
Ορισμένες ρυθμιστικές αρχές δεν διακρίνουν επαρκώς μεταξύ των μαρκών (tokens) και των κρυπτογραφικών στοιχείων ενεργητικού ως χρηματοπιστωτικό εργαλείο που βασίζεται σε τίτλους. Η διάκριση μεταξύ των δύο είναι καίριας σημασίας και η εκπαίδευση πάνω στους διάφορους τύπους περιουσιακών στοιχείων είναι σημαντική. Δεν χρειάζεται κάθε εικονικό νόμισμα κρυπτογράφηση, ούτε έχει αποκεντρωμένη έκδοση. Και ούτε είναι κάθε ψηφιακή μάρκα κρυπτονόμισμα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τι είναι το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα παρουσίασαν πρόσφατα την Ατζέντα του Μπαλί για το Fintech, με ένα σύνολο 12 θέσεων πολιτικής που στόχο έχουν να βοηθήσουν τα κράτη-μέλη να εκμεταλλευτούν τα οφέλη και τις ευκαιρίες που δημιουργεί η ταχεία εξέλιξη της χρηματοπιστωτικής τεχνολογίας, καθώς και να διαχειριστούν παράλληλα τους εγγενείς κινδύνους. Όσον αφορά τα κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία, η Ατζέντα του Μπαλί προειδοποιεί ότι η αυξανόμενη εξάπλωσή τους μπορεί να αυξήσει την πολυπλοκότητα της αξιολόγησης των παραγόντων οικονομικής αλληλεξάρτησης πέραν των συνόρων. Ομοίως, το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) ανέφερε σε πρόσφατη έκθεσή του ότι τα κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στο μέλλον εάν συνεχίσουν να εξελίσσονται, παρόλο που οι τρέχοντες κίνδυνοι δεν θεωρούνται ουσιαστικής σημασίας.
Σε αυτό το στάδιο, εξακολουθεί να είναι πολύ ασαφές εάν τα κρυπτονομίσματα θα γίνουν ποτέ βασικό μέσο ανταλλαγής. Τεχνολογικές αδυναμίες, όπως η ικανότητα επεξεργασίας και η τεράστια κατανάλωση ενέργειας για την εξόρυξη τους, μπορεί να επιλυθούν. Οι πιθανές ανησυχίες μπορούν να αντιμετωπιστούν έτσι ώστε να μην χρησιμοποιούνται κρυπτονομίσματα για παράνομες πράξεις (π.χ. με ελέγχους συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο ενσωματωμένους στο blockchain).
Ωστόσο, το κύριο πρόβλημα με τα κρυπτονομίσματα είναι η ανελαστική προσφορά τους. Αυτό που οι υποστηρικτές των κρυπτονομισμάτων θεωρούν ως το μεγαλύτερο πλεονέκτημά τους – την περιορισμένη προσφορά τους – είναι στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μειονέκτημα τους. Με μια ανελαστική προσφορά, οι διακυμάνσεις της ζήτησης θα έχουν πάντα ως αποτέλεσμα τις διακυμάνσεις της αξίας, γεγονός που καθιστά τα κρυπτονομίσματα ακατάλληλα ως χρήματα. Με άλλα λόγια, τα κρυπτονομίσματα στερούνται κεντρικής τράπεζας.
Είμαι πολύ πιο αισιόδοξος ως προς τη χρήση του blockchain ως κύρια υποκείμενη τεχνολογία. Τα πιθανά οφέλη του blockchain είναι πολλά. Κυμαίνονται από συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο που επιτρέπουν μείωση του κινδύνου και καλύτερη διαχείριση κεφαλαίου, μέχρι τη βελτιωμένη ρυθμιστική αποτελεσματικότητα, π.χ. χρησιμοποιώντας blockchain για ελέγχους γνώσης πελατών ή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Βλέπω επίσης τεράστιες δυνατότητες ενσωμάτωσης με άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων.
Του Axel P. Lehmann
Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ