Ο Ταγίπ Ερντογάν διάλεξε πλευρά και βρίσκεται πλέον στην αγκαλιά της Ρωσίας παρά το γεγονός ότι προσπαθεί να διατηρήσει το προφίλ του διπλού πράκτορα και να πατάει σε δύο βάρκες και στη Μόσχα και στην Ουάσιγκτον.
Μέσα σε ένα μήνα έχει καταφέρει να δει τον Πούτιν δύο φορές. Τυχαίο; Καθόλου. Εχθές το ρωσικό κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS μετέδωσε ότι Μόσχα και Άγκυρα υπέγραψαν μια σύμβαση για την αποστολή στην Άγκυρα μιας δεύτερης συστοιχίας του αντιαεροπορικού συστήματος S-400, δημοσίευμα που διέψευσε Τούρκος αξιωματούχος. Προσέξτε όμως δεν διέψευσε την ουσία, απλά την διαδικασία της παραχώρησης της συστοιχίας η οποία ήταν συμφωνημένη από παλιά.
Το Ρωσικό πρακτορείο επικαλέστηκε τον επικεφαλής της υπηρεσίας στρατιωτικής συνεργασίας της Ρωσίας Ντμίτρι Σουγκάγιεφ, ο οποίος φέρεται να δήλωσε: «Θέλω να σημειώσω ότι η σχετική σύμβαση έχει ήδη υπογραφεί. Περιλαμβάνει την τοπικοποίηση της παραγωγής ορισμένων εξαρτημάτων του συστήματος». Η αγορά του ρωσικού συστήματος S-400 από την Τουρκία το 2020 εξόργισε τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμμαχο της χώρας στο ΝΑΤΟ, που επέβαλαν κυρώσεις στην Άγκυρα. Τότε είχε παγώσει η μεταφορά της δεύτερης παρτίδας των S-400. Χθες λοιπόν οι Ρώσοι μας αποκάλυψαν ότι προχώρησε και η 2η συστοιχία.
Αμέσως μετά Τούρκος αξιωματούχος έσπευσε να αναφέρει πως «δεν υπάρχουν νέες συμφωνίες», επισημαίνοντας ότι «η αρχική σύμβαση που υπογράφηκε με τη Ρωσία για την αγορά των S-400 περιλάμβανε ήδη δύο παρτίδες. Η αγορά της δεύτερης παρτίδας περιλαμβανόταν στον αρχικό σχεδιασμό και τη σχετική σύμβαση», είπε ο αξιωματούχος αυτός. «Ως εκ τούτου, δεν έχουμε συγκεκριμένες εξελίξεις άξιες αναφοράς. Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και δεν υπάρχουν νέες συμφωνίες», πρόσθεσε, μη διαψεύδοντας την ουσία των ισχυρισμών Σουγκάγιεφ, καθώς αποδέχεται ότι η Τουρκία προμηθεύεται και άλλους S-400. Διαψεύδει μόνο ότι πρόκειται για νέα συμφωνία προμήθειας του ρωσικού οπλικού συστήματος, προμήθεια την οποία παρουσιάζει ως συνέχεια της αρχικής ρωσοτουρκικής συμφωνίας για τους S-400.
Ο Τούρκος προσπαθεί να κρυφτεί, αλλά η χαρά δεν τον αφήνει… Άλλωστε είναι γνωστές πλέον οι εμπορικές σχέσεις των δυο χωρών. Μόλις την περασμένη Παρασκευή. ο Τούρκος υπουργός Μεταφορών Adil Karaismailoglu ανέβασε στο Twitter γράφημα της Γενικής Διεύθυνσης Ναυτιλίας της χώρας στο οποίο αποτυπώνεται ένα άλμα 58% στο εμπόριο αυτοκινήτων. Από τον Μάιο έως τον Ιούλιο, η Τουρκία και η Ρωσία αντάλλαξαν 8.213 οχήματα μεταξύ τους μέσω φορτηγών πλοίων κατά μηνιαίο μέσο όρο, από τα 5.208 το διάστημα από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο. Η τουρκική αρχή απέδωσε αυτήν την αύξηση στις νέες ναυτιλιακές γραμμές που δημιουργήθηκαν μεταξύ των δύο χωρών.
Συνολικά, το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών έχει εκτιναχθεί, με τις τουρκικές εξαγωγές στη Ρωσία να αγγίζουν τα 2.91 δισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2022, σύμφωνα με την επίσημη Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία ή TurkStat, ενώ πρόκειται για υψηλό 8 ετών, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg.
Καθώς η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η σχέση της με τη Ρωσία ανησυχεί τη Δύση, η οποία σκέφτεται να προχωρήσει σε τιμωρητικές ενέργειες για την Άγκυρα, όπως π.χ. να ζητήσει μείωση χρηματοδότησης σε τουρκικές εταιρείες, ανέφεραν οι Financial Times, χωρίς ωστόσο να υπάρχει μέχρι στιγμής, επίσημη συζήτηση για κάτι τέτοιο.
Πέραν των παραπάνω αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι 5 από τις τράπεζες της Τουρκίας έχουν υιοθετήσει το σύστημα πληρωμών της Ρωσίας και οι δυτικοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να παρακάμψουν τις κυρώσεις. Υπενθυμίζεται ότι η Mastercard και η Visa έχουν σταματήσει τις εργασίες τους με τη Ρωσία, οι πληρωμές με κάρτα Mir όμως, θα επιτρέψουν στους Ρώσους τουρίστες να πληρώνουν για τις αγορές τους στην Τουρκία.
Υπάρχουν «πολύ σοβαρές εξελίξεις» όπως αναφέρει σε εκτενές ρεπορτάζ το business insider σχετικά με την υιοθέτηση του συστήματος που θα επιτρέψει στους Ρώσους στην Τουρκία να πληρώσουν για τις αγορές τους, δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν μετά τη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο θέρετρο του Σότσι, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu το περασμένο Σάββατο. Η οικονομία της Τουρκίας αναπτύχθηκε 11% το 2021 σε σχέση με ένα χρόνο πριν, αλλά πλήττεται από την εκτίναξη του πληθωρισμού που έφτασε σχεδόν το 80% τον Ιούλιο.
Η τουρκική λίρα έχει επίσης χάσει το ήμισυ της αξίας της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ φέτος. Η κεντρική τράπεζα της χώρας αποσύρει το απόθεμα ξένου συναλλάγματος για να στηρίξει τη λίρα — αλλά τα αποθεματικά ενισχύθηκαν κατά 3 δισεκατομμύρια δολάρια την περασμένη εβδομάδα αφού η κρατική πυρηνική εταιρεία της Ρωσίας Rosatom μετέφερε κάποια χρήματα σε μια τουρκική θυγατρική για ένα κατασκευαστικό έργο, ανέφερε το Bloomberg.
Η σχέση της Άγκυρας με τη Μόσχα είναι ζωτικής σημασίας, αναφέρει το business insider, καθώς αποτελεί έναν από τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους της, δεδομένης και της εύθραυστης οικονομίας της. Η Τουρκία αποτελεί επίσης έναν από τους κορυφαίους προορισμούς για Ρώσους τουρίστες. Μόνο το 2019 την επισκέφτηκαν 7 εκατ. Ρώσοι.
Όπως έχουμε σημειώσει πολλές φορές ο Ταγίπ Ερντογάν κινείται βάσει των διαδρομών του χρήματος. Όσο κι αν ακούγεται περίεργο η αντίληψή του περί γεωπολιτικής περιορίζεται στον «παρά», στο χρήμα. Επ’ αυτού δεν έχει ιδιαίτερους συναισθηματισμούς. Τα δίνει όλα… μπιρ παρά. Αρκεί να έχει κάποιο αφήγημα να πουλήσει στο εσωτερικό της χώρας του το καλοκαίρι του 2023 που θα οδηγηθεί στις κάλπες.