Το Facebook μετά απο πολλά χρόνια παντοδυναμίας, αντιμετωπίζει μία απο τις πιο κρίσιμες στιγμές στην ιστορία του. Η πρώτη μείωση ενεργών χρηστών της πλατφόρμας και η επακόλουθη απώλεια δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Εδώ και 18 χρόνια, από τότε που ο Mάρκ Ζούκερμπεργκ «έστησε» το Facebook σε έναν κοιτώνα του Χάρβαρντ, η πλατφόρμα μεγάλωνε διαρκώς. Μέσα από σκάνδαλα, αντιδράσεις, ρυθμιστικές πιέσεις και ανταγωνιστικές απειλές, συνέχισε να αυξάνεται, μέχρι τώρα.
Ο κολοσσός Meta, η μητρική εταιρεία πλέον του Facebook που εγκαινιάστηκε με επισημότητα πριν απο λίγο καιρό, ανέφερε την Τετάρτη (2/2) ότι η δημοφιλής πλατφόρμα το περασμένο τρίμηνο απώλσε για πρώτη φορά καθημερινούς χρήστες.
Ενώ η εταιρεία στο σύνολό της, η οποία περιλαμβάνει το Instagram και το WhatsApp, συνέχισε να αναπτύσσεται, το κορυφαίο κοινωνικό της δίκτυο η «μεγάλη μπλε εφαρμογή» όπως είναι γνωστή εσωτερικά έπεσε στους 1,929 δισεκατομμύρια χρήστες το τρίμηνο που έληξε τον Δεκέμβριο (έναντι 1,93 δισεκατομμυρίων το προηγούμενο τρίμηνο)
Γιατί κλυδωνίζεται το Facebook
Η είδηση ότι το Facebook μπορεί να έφθασε στο peak του το 2021 ήταν η πιο συμβολική σε μια ζοφερή έκθεση εταιρικών κερδών που οδήγησε τη μετοχή της Meta σε μια ιστορική πτώση, αφαιρώντας 220 δισεκατομμύρια δολάρια από την αξία της και υπονοώντας ότι η εποχή της κυριαρχία της εταιρείας στις διαδικτυακές κοινωνικές συναναστροφές μπορεί να φθάνει στο τέλος της.
Για τους επενδυτές, τα πιο ανησυχητικά σημάδια έχουν να κάνουν με τον αγώνα της εταιρείας να κερδίσει χρήματα από τη νέα λειτουργία Reels (βίντεο σύντομης μορφής) του Instagram ως απάντησή της στον κινεζικό ανταγωνιστή TikTok, την καταστολή απορρήτου από την Apple που περιόρισε τη δυνατότητα του Facebook να στοχεύει διαφημίσεις στα iPhone και την αύξηση των εξόδων στην προσπάθεια της εταιρείας να οικοδομήσει ένα μέλλον εικονικής πραγματικότητας που αποκαλεί metaverse «μετασύμπαν».
Η χρήση της ίδιας της εφαρμογής Facebook μειώνεται σταδιακά εδώ και χρόνια. Παρ’ολα αυτά 2 δισεκατομμύρια ημερήσιες συνδέσεις παραμένει ένας τεράστιος, σχεδόν ακατανόητος αριθμός, μεγαλύτερος από τον πληθυσμό οποιασδήποτε χώρας.
Δεν ήταν όμως αυτός ο στόχος του Facebook μετά απο 18 χρόνια λειτουργίας, καθώς ο δημιουργός του φιλοδοξούσε να συνδέσει τους πάντες, ολόκληρο τον κόσμο, ακόμη και τους ανθρώπους που δεν διαθέτουν ακόμη πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
Αν και είναι πιθανό ότι το Facebook θα συνεχίσει την ανάπτυξή του με κάποια μορφή στο μέλλον, η τριμηνιαία μείωση της πιο πολύτιμης μέτρησης του κοινωνικού δικτύου, γνωστή ως καθημερινοί ενεργοί χρήστες, είναι ένα σημάδι ότι το όνειρο του Ζούκερμπεργκ είναι απίθανο να πραγματοποιηθεί πλήρως, τουλάχιστον στο μορφή που το οραματίστηκε κάποτε, λένε οι αναλυτές.
Για τον μέσο χρήστη του Facebook, αυτό μπορεί να μην σημαίνει πολλά βραχυπρόθεσμα. Το κοινωνικό δίκτυο παραμένει τεράστιο, απαραίτητο για πολλούς και δεν θα εξαφανιστεί σύντομα. Αυτή δεν είναι η «στιγμή του Myspace» του Facebook, τουλάχιστον όχι ακόμα.
To «Μετα-σύμπαν» του Ζούκερμπεργκ
Αντίθετα, είναι ένας προάγγελος μιας αλλαγής που έχει ήδη ξεκινήσει στα στρατηγεία του κολοσσού στο Menlo Park της Καλιφόρνια, μια αλλαγή στην οποία το Facebook δεν είναι πλέον το κέντρο της προσοχής της Meta ή ο τόπος των σημαντικότερων καινοτομιών της, αλλά ένα «κερδοφόρο προϊόν διαδικτυακής κληρονομιάς» που πρέπει να διατηρηθεί.
Αυτό η απώλεια ισχύος μπορεί να καθησυχάσει τους ανθρώπους που ανησυχούν για τον αντίκτυπο του Facebook στο διάλογο και τη δημοκρατία, αλλά θα μπορούσε να δράσει αμφίδρομα: Μπορεί να σημαίνει ότι η οικοδόμηση ολοένα πιο εξελιγμένων πολιτικών περιεχομένου και συστημάτων δεν αποτελεί πλέον στρατηγική προτεραιότητα με την πάροδο του χρόνου.
Έμφαση στο Instagram και το WhatsApp
Στο πλαίσιο αυτό το Instagram, το WhatsApp και, όλο και περισσότερο, τα Reality Labs – το τμήμα που έχει επιφορτιστεί με την ανάπτυξη υλικού και λογισμικού εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας – είναι το μέλλον της εταιρείας. Η Meta θα κάνει ό,τι μπορεί για να τα δει να αναπτύσσονται, να αποκρούουν τους αντιπάλους τους και να βρει τρόπο να εξασφαλίσει περισσότερο χρόνο από τους χρήστες τους και περισσότερα χρήματα από τους διαφημιστές τους.
Όταν δημιούργησε το Facebook, ο Ζούκερμπεργκ δεν ήθελε απλώς να δημιουργήσει το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο. Ξεκίνησε να χτίζει κάτι πραγματικά πανταχού παρών, κάτι που θα χρησιμοποιούσαν όλοι, κάτι που θα γινόταν μέρος του ιστού της παγκόσμιας κοινωνίας — κάτι που έπρεπε να χρησιμοποιήσουν όλοι, έστω και μόνο επειδή θα το έκαναν όλοι οι άλλοι. Και προχώρησε περισσότερο από ό,τι σχεδόν κανείς θα μπορούσε να φανταστεί. Απλά όχι σε όλη τη διαδρομή.
Το 2013, πριν αρχίσουν να μειώνονται οι χρήστες του παγκοσμίως, ο Ζούκερμπεργκ —ο οποίος σκέφτεται πάντα μακροπρόθεσμα— προέβλεψε ότι το Facebook θα περιοριζόταν τελικά από την πραγματικότητα ότι περίπου ο μισός κόσμος δεν είχε αξιόπιστη πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Έτσι, επινόησε ένα σχέδιο για να συνδέσει «τα επόμενα 5 δισεκατομμύρια» προσφέροντας μια περιορισμένη -με επίκεντρο το Facebook- έκδοση του Διαδικτύου, δωρεάν για τους φτωχούς του κόσμου. Ονομάστηκε internet.org και αργότερα μετονομάστηκε σε Free Basics.
Το Facebook συνέχισε να αναπτύσσεται καθώς όλος ο κόσμος άρχισε να συνδέεται στο διαδίκτυο χωρίς τη βοήθειά του και ξεκίνησε μια μεγάλη ώθηση για να αποκτήσει περισσότερους διεθνείς χρήστες το 2014. Ακόμη και το 2018, όταν η χρήση της εφαρμογής στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά άρχισε να μειώνεται για πρώτη φορά, ωθήθηκε από την ανάπτυξη αλλού.
Αλλά η έκθεση κερδών της Τετάρτης έδειξε ότι η άνοδος του Facebook έχει σταματήσει σχεδόν παντού. Η μεγαλύτερη μείωση στην καθημερινή χρήση δεν σημειώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά σε μια κατηγορία που αποκαλεί «υπόλοιπος κόσμος», συμπεριλαμβανομένης της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Η εταιρεία πρόσθεσε ότι οι αυξήσεις των τιμών των σχεδίων δεδομένων στην Ινδία πέρυσι συνέβαλαν επίσης σε πιο αργή από την αναμενόμενη ανάπτυξη.
Το όραμα του νέου ψηφιακού κόσμου
Ο Ζούκερμπεργκ ήξερε πριν από οποιονδήποτε άλλον ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν ήταν πλέον αρκετά για να κρατήσουν την εταιρεία στην κορυφή. Τώρα προσπαθεί να δημιουργήσει ένα μεγάλο νέο όραμα ψηφιακού κόσμου στον οποίο όλοι θα έχουμε δεύτερες ζωές, μέσω avatar που θα κατοικούν σε εικονικούς χώρους και σφαίρες.
Για να ανακτήσει τη βάση της, η Meta θα πρέπει να ενισχύσει την εστίασή της στην ανάπτυξη και την παραγωγή περισσότερων χρημάτων από το Instagram. Θα πρέπει να υλοποιήσει σχέδια για να κάνει τις διάφορες υπηρεσίες της πιο διαλειτουργικές, για παράδειγμα, δίνοντας στους ανθρώπους που χρησιμοποιούν το Messenger τη δυνατότητα να συνδέονται με πωλητές στο Instagram.
Η επιτυχία του σε πιθανές περιοχές ανάπτυξης όπως η Αφρική, όπου το Facebook είναι εξαιρετικά δημοφιλές, εξαρτάται επίσης από τη διεύρυνση της πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Λιγότεροι από τους μισούς ανθρώπους στην υποσαχάρια Αφρική έχουν smartphone και πολλοί έχουν περιορισμένο εύρος ζώνης σε προπληρωμένα τηλέφωνα, σύμφωνα με την GSMA, τον βιομηχανικό οργανισμό για φορείς εκμετάλλευσης δικτύων κινητής τηλεφωνίας παγκοσμίως.
Η Meta ανέφερε την Τετάρτη ότι η Reality Labs αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς, αν και τα έξοδά της αυξάνονται ταχύτερα. Ίσως κάποια μέρα το μετασύμπαν του Facebook να μας συνδέσει όλους. Ωστόσο, το τέλος της εποχής ανάπτυξης του Facebook σηματοδοτεί μια καμπή στην ιστορία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του Διαδικτύου.
Εάν ο Ζούκερμπεργκ δεν μπόρεσε να συνδέσει ολόκληρο τον κόσμο με το Facebook, δεδομένων όλων των πόρων, της ορμής και της επιθυμίας που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, ίσως αυξάνεται η πιθανότητα ότι κανένα δίκτυο δεν θα το κάνει ποτέ…
Πηγή: Washington Post
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.