Έχει συμπληρωθεί μία δεκαετία από τότε που ο αγνώστου ταυτότητος Σατόσι Νακαμότο παρουσίασε τη μελέτη «Bitcoin: Ένα ηλεκτρονικό, μεταξύ ομοτίμων, σύστημα χρήματος», περιγράφοντας τη λειτουργία του bitcoin και του blockchain. Μία δεκαετία ξέφρενης πορείας, με εντυπωσιακά κέρδη και αλλεπάλληλα ιστορικά ρεκόρ, σε ένα ταξίδι που οδήγησε την τιμή του σημαντικότερου εκ των κρυπτονομισμάτων από επίπεδα κάτω του ενός δολαρίου έως και τα 19.000 δολάρια τον Δεκέμβριο του 2017. Στα δέκατα γενέθλια, δεν υπάρχουν λόγοι για πανηγυρισμούς. Το bitcoin κατρακυλά, έχοντας υποχωρήσει σε ναδίρ 13 μηνών, κάτω από τα 4.500 δολάρια, ενώ από τις αρχές του έτους έχει χάσει πάνω από το 65% της αξίας του και περίπου 25% μέσα σε έναν μήνα.
Η συνολική αξία της αγοράς των κρυπτονομισμάτων υπολογίζεται κοντά στα 154 δισ. δολ., ενώ τον Ιανουάριο πλησίαζε τα 800 δισ. δολ. Η απότομη άνοδος και πτώση του bitcoin δικαιώνει εκείνους που προειδοποιούσαν για την απόλυτη φούσκα και μια ανώμαλη προσγείωση. Αντηχούν τα λόγια του Τζέιμι Ντίμον, διευθύνοντος συμβούλου της JP Morgan, που είχε χαρακτηρίσει το bitcoin «απάτη» και ανόητους όσους επενδύουν σε αυτό. Για τον μεγαλοεπενδυτή Τζορτζ Σόρος, αλλά και τον γενικό διευθυντή της BIS Αγκουστίν Κάρστενς, τα ψηφιακά νομίσματα δεν είναι παρά μια επικίνδυνη φούσκα. Η πορεία των κρυπτονομισμάτων διαψεύδει τους ενθουσιώδεις, που ονειρεύονταν επανάσταση στον κόσμο του χρήματος και μετάβαση σε κοινωνίες με παντελή έλλειψη της χρήσης μετρητών και με καταναλωτές και επιχειρήσεις να κάνουν εύκολα και γρήγορα συναλλαγές χωρίς τη μεσολάβηση και την εποπτεία τραπεζών και κυβερνήσεων. Η άνοδος στα 19.000 δολάρια παρέσυρε ακόμη και τους επιφυλακτικούς, πυροδοτώντας μια έκρηξη στις εκδόσεις αρχικών προσφορών νομισμάτων.
Ο «πυρετός» των κρυπτονομισμάτων τράβηξε την προσοχή των ρυθμιστικών αρχών και σχέδια για τη δημιουργία ενός αυστηρού πλαισίου, που θα αποτρέπει τους κερδοσκόπους και τη χρηματοδότηση παράνομων δραστηριοτήτων. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους επενδυτές να γυρίσουν την πλάτη τους στο bitcoin, με βασικότερο την έντονη μεταβλητότητα και τις μαζικές απώλειες του Νοεμβρίου. Από την άλλη, η διόρθωση θεωρείται φυσικό επακόλουθο, έπειτα από μία περίοδο δυσθεώρητων κερδών. Τα κρυπτονομίσματα ήλθαν για να μείνουν. Η Κριστίν Λαγκάρντ του ΔΝΤ κάλεσε τις κεντρικές τράπεζες να σκεφθούν την έκδοση εικονικών νομισμάτων, που θα μπορούσαν να επισκιάσουν το bitcoin. Το βασικό κομμάτι που λείπει από το παζλ είναι ένα ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα προστατεύει τους επενδυτές και θα αποτρέπει όσους αναζητούν ευκαιριακό και εύκολο κέρδος.
Της Αγγελικής Κοτσοβού