Οι τιμές του πετρελαίου έχουν σημειώσει μεγάλες απώλειες μέσα στην εβδομάδα, λίγους μήνες αφού είχαν εκτοξευθεί στο υψηλότερο επίπεδο από το 2014. Αφού πέρασε τα 75 δολάρια το βαρέλι στις αρχές Οκτωβρίου, η τιμή του αργού πετρελαίου έχει υποχωρήσει κατά 25%. Η τιμή του πετρελαίου Brent έχει παρουσιάσει ανάλογες απώλειες. Την Τρίτη, οι τιμές του πετρελαίου διολίσθησαν σχεδόν 7%, αντανακλώντας μία από τις μεγαλύτερες πτώσεις που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια και οδηγώντας τες στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί μέσα στο 2018.
Αυτή η απότομη πτώση του «μαύρου» χρυσού, η οποία αναπόφευκτα θυμίζει τις γιγάντιες απώλειες του 2014, προβληματίζει τα κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ, των οποίων οι οικονομίες εξαρτώνται από τα πετρελαϊκά τους έσοδα.
Η Σαουδική Αραβία, το ισχυρότερο κράτος-μέλος του ΟΠΕΚ, ανακοίνωσε στις 11 Νοεμβρίου ότι σκοπεύει να μειώσει την ημερήσια παραγωγή κατά μισό εκατομμύριο βαρέλια με στόχο την ενίσχυση των τιμών. Αυτή η ανακοίνωση προκάλεσε την αντίδραση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος προειδοποίησε το Ριάντ μέσω του Twitter με το εξής μήνυμα: «Ας ελπίσουμε πως η Σαουδική Αραβία και ο ΟΠΕΚ δεν θα μειώσουν την ημερήσια παραγωγή τους. Οι τιμές του πετρελαίου θα έπρεπε να είναι χαμηλότερες, δεδομένης της προσφοράς». Οικονομικοί αναλυτές θεώρησαν πως τα σχόλια του κ. Τραμπ μπορεί να ενέτειναν την πτώση των τιμών, πυροδοτώντας αμφιβολίες για το εάν τα κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ θα συμφωνήσουν με τη μείωση της ημερήσιας παραγωγής τους. Την Τετάρτη, μία ημέρα μετά, ο κ. Τραμπ επιδοκίμασε την πτώση των τιμών του πετρελαίου και εξέφρασε την επιθυμία να υποχωρήσουν ακόμη περισσότερο.
Από την άλλη πλευρά, ο ΟΠΕΚ δέχεται πιέσεις για να λάβει μέτρα μαζί με τη Ρωσία όταν συναντηθούν στη Βιέννη κατά τις αρχές Δεκεμβρίου με στόχο την ενίσχυση των τιμών. Εάν εξετάσει κανείς αναδρομικά τα δεδομένα από την τελευταία συνάντηση του ΟΠΕΚ τον Ιούνιο, θα διαπιστώσει πως έχουν αλλάξει. Τότε ο ΟΠΕΚ απευχόταν την ενίσχυση των τιμών και ανησυχούσε εάν θα επαρκούσε η προσφορά ύστερα από την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων εις βάρος του Ιράν. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι Σαουδάραβες μαζί με άλλα πετρελαιοπαραγωγά κράτη, τα οποία είχαν περιορίσει την ημερήσια παραγωγή τους μέσα στο 2017, χαλάρωσαν τα όρια στην ημερήσια παραγωγή για να καθησυχάσουν τους καταναλωτές και τον κ. Τραμπ.
Ισως να το παράκαναν, ενθαρρύνοντας την πτώση των τιμών. Οι διαπραγματευτές έχουν στρέψει πια την προσοχή τους από το Ιράν σε άλλες παραμέτρους που μπορεί να υπονομεύσουν την παγκόσμια ανάπτυξη, όπως ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας και η αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Παράλληλα, η παραγωγή πετρελαίου αυξάνεται ταχύτερα απ’ ό,τι αναμενόταν. Περισσότερο πετρέλαιο παράγει, επίσης, η Λιβύη παρά την εμπόλεμη κατάσταση στη χώρα. Η παραγωγή «μαύρου» χρυσού συνεχίζεται και στη Βενεζουέλα παρά τη βαθύτατη οικονομική κρίση στη χώρα. Οι επιπτώσεις δε της επαναφοράς των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν δεν ήταν τόσο δραματικές όσο είχαν υπολογιστεί αρχικά.
Στην επόμενη συνάντηση του ΟΠΕΚ αναμένεται να αποφασιστεί μείωση της ημερήσιας παραγωγής των κρατών-μελών κατά περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια, αναλογώντας περίπου στο 1% της παγκόσμιας προσφοράς. Αναμφισβήτητα, η Σαουδική Αραβία μπορεί να το επιτύχει, αλλά μάλλον θα προτιμήσει να μοιραστεί το βάρος μιας τέτοιας απόφασης με τη Ρωσία και το Ιράκ, εικάζουν αναλυτές της αγοράς. Και είναι πολύ πιθανό να συμπορευθεί η Ρωσία με μια τέτοια απόφαση για να ενισχύσει την εγχώρια οικονομία. «Ενδεχομένως, η Ρωσία να λάβει ανάλογα μέτρα με αυτά που υιοθέτησε τον Νοέμβριο του 2016 και να μειώσει την ημερήσια την παραγωγή της πετρελαίου για να στηρίξει την οικονομία της», σχολιάζει η Χελίμα Κροφτ, αναλύτρια της RBC Capital Markets.
STANLEY REED / THE NEW YORK TIMES