H οριστική ακύρωση και όχι «αναβολή» της περικοπής των συντάξεων, μαζί με την έγκριση των ενισχυμένων μέτρων δημοσιονομικής επέκτασης που θα φθάσουν τα 900 δις ευρώ είναι το κρίσιμο πολιτικό κεφάλαιο που εισπράττει η κυβέρνηση από την έκθεση της Κομισιόν – μια έκθεση, που δημοσιοποιήθηκε ταυτόχρονα με την κατάθεση του προϋπολογισμού στην Βουλή.
Η έκθεση της Επιτροπής εντάσσει την Ελλάδα στην ομάδα των δέκα χωρών που οι προϋπολογισμοί τους εγκρίθηκαν χωρίς αστερίσκους και ενστάσεις και, όπως είχε ήδη προαναγγείλει ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, επιβεβαιώνει ότι η μη περικοπή των συντάξεων αποτελεί μόνιμο, και όχι προσωρινό μέτρο. Σε αντιστάθμισμα, δεσμεύει την Ελλάδα να κρατήσει «παγωμένες» τις συντάξεις έως το 2022.
«Η εφαρμογή του προνομοθετημένου μέτρου της περικοπής των συντάξεων δεν χρειάζεται, ούτε για να πιαστεί ούτε για να διατηρηθεί το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση, όπου επίσης υπολογίζεται ότι το πάγωμα των συντάξεων έως το 2022 θα οδηγήσει σε ίδιο επίπεδο δαπανών για συντάξεις ως ποσοστού του ΑΕΠ σε σύγκριση με το αποτέλεσμα που θα είχε η εφαρμογή των περικοπών. Η Κομισιόν αποδέχεται επίσης ότι η μείωση των συντάξεων θα ήταν υφεσιακό και αντιαναπτυξιακό μέτρο, επισημαίνοντας ότι οι περικοπές θα έφθαναν στο 14% κατά μέσο όρο για 1,4 εκατ. δικαιούχους και θα είχαν ως συνέπεια την σημαντική αύξηση των πολιτών που θα βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας.
Παράλληλα, με την έκθεση επικυρώνεται και η ύπαρξη ικανού δημοσιονομικού χώρου ώστε να εφαρμοστούν το 2019 θετικά μέτρα ύψους 900 εκατομμυρίων ευρώ. Στην πράξη, τούτο σημαίνει πως θα προχωρήσουν και θα εφαρμοστούν άμεσα οι εξαγγελίες της κυβέρνησης που μεταξύ άλλων προβλέπουν μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών, μείωση του ΕΝΦΙΑ, μείωση της φορολογίας διανεμόμενων κερδών, σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων, καθώς και κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους αγρότες αλλά και για όσους ελεύθερους επαγγελματίες είναι ανενεργοί.
Eπίσης, σύντομα αναμένεται να ανακοινωθεί και η απόδοση – για τρίτη συνεχόμενη χρονιά – μέρους του υπερπλεονάσματος με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος. Κυβερνητικές πηγές, αναφερόμενες στα συγκεκριμένα θετικά μέτρα, τονίζουν ότι αποτελούν την απτή πλέον απόδειξη της μετάβασης στην μεταμνημονιακή εποχή και στην σταδιακή έξοδο από τις πολιτικές λιτότητας.
«Πρόκειται για το πρώτο κρίσιμο βήμα. Δεν εξαντλείται η προσπάθεια. Είναι το πρώτο κρίσιμο βήμα αλλαγής του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής και λελογισμένης δημοσιονομικής επέκτασης», δήλωσε χαρακτηριστικά στην Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, αφήνοντας ανοιχτή πλέον και την ακύρωση της – επίσης ψηφισμένης – μείωσης του αφορολόγητου ορίου που πρέπει να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2020.
Στην άλλη όψη, πάντως, της έκθεσης της Κομισιόν η Ελλάδα εγκαλείται για καθυστερήσεις σε 16 συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις στις οποίες έχει δεσμευτεί. Μεταξύ αυτών είναι η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, η περαιτέρω χαλάρωση των capital controls, η ολοκλήρωση του e-justice, η στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ, και οι ιδιωτικοποιήσεις που θα έπρεπε να έχουν προχωρήσει έως τα τέλη του έτους. Ειδική αναφορά γίνεται στην καθυστέρηση στο Ελληνικό, για το οποίο επισημαίνεται ότι είναι «πέραν του ελέγχου της κυβέρνησης».
Οι καθυστερήσεις αυτές οδηγούν, εκ των πραγμάτων, και σε ελαφρά χρονική μετάθεση της επιστροφής των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες. Η πρώτη δόση αυτής της επιστροφής, ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ, προβλεπόταν να γίνει έως το τέλος του έτους, πλέον όμως θα εξαρτηθεί από την δεύτερη έκθεση της μεταμνημονιακής παρακολούθησης η οποία αναμένεται στις αρχές Φεβρουαρίου. Η εκτίμηση κοινοτικών πηγών είναι πως η πρώτη επιστροφή από τα κέρδη των ομολόγων θα γίνει στο πρώτο τρίμηνο του 2019, ενώ ελληνικές κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι, ως προς τις καθυστερούμενες μεταρρυθμίσεις, πολλές θα έχουν προχωρήσει, ή και κλείσει, έως το τέλος του τρέχοντος έτους.