Aν υπάρχει μία χρονιά που διεκδικεί με αξιώσεις τον τίτλο της πιο ταραχώδους χρόνιας της μεταπολεμικής ιστορίας αυτή είναι, δικαιωματικά, το 1968. Ο Μάης του ’68, η Άνοιξη της Πράγας, το πολύνεκρο φοιτητικό κίνημα του Μεξικού, οι δολοφονίες των Bobby Kennedy και Martin Luther King, οι διαδηλώσεις ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ είναι μόνο μερικά από τα σημαντικά γεγονότα που τη στιγμάτισαν.
Με έναν κάπως μαγικό τρόπο, η πολιτική και κοινωνική ένταση μοιάζει να μεταφέρθηκε και στα γήπεδα: τραγωδίες, επαναστάσεις, θρίαμβοι και κοσμογονικές αλλαγές συνέβησαν σε κάθε μήκος και πλάτος του πλανήτη των σπορ. Πόσες όμως σημαντικές αθλητικές στιγμές του ’68 θυμόμαστε τελικά;
Μια νέα εποχή για το τένις
Αν δεν είσαι ειδικός, λογικά δεν γνωρίζεις ότι μέχρι το 1968 οι ερασιτέχνες και οι επαγγελματίες τενίστες δεν μπορούσαν να διαγωνιστούν στα ίδια τουρνουά. Μάλιστα οι πιο διάσημες διοργανώσεις ήταν “απαγορευμένες” για τους τελευταίους. Στις 22 Απριλίου εκείνης της χρονιάς όμως ο ερασιτέχνης Σκοτσέζος John Clifton κι ο επαγγελματίας Αυστραλός Owen Davidson ξεκίνησαν τη νέα, open εποχή του τένις. Λίγο αργότερα το Roland Garros θα γινόταν το πρώτο Grand Slam και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Το πρώτο βραβείο του OJ Simpson
Πριν γίνει ένας διάσημος μη-δολοφόνος, πριν ακόμα δεν-σκοτώσει τη γυναίκα του, η θρυλική αυτή φιγούρα της σύγχρονης ιστορίας των Η.Π.Α. ήταν ένας σπουδαίος παίκτης του αμερικανικού football. Τότε, στα 1968, κέρδισε το βραβείο του καλύτερου παίκτη των κολεγίων. Πολλά πολλά χρόνια αργότερα, όταν παρότι κρίθηκε αθώος κλήθηκε να πληρώσει μία υπέρογκη αποζημίωση (33,5 εκ. δολάρια) στην οικογένεια της γυναίκας του, θα του φαινόταν πολύ χρήσιμο: στην προσπάθειά του να αποπληρώσει τα χρέη του θα το έβγαζε στο σφυρί για 250 χιλιάδες δολάρια.
Θάνατος στον πάγο
Ποιο είναι εκείνο το άθλημα όπου οι παίκτες φορούν προστατευτικά λες και είναι μεσαιωνικοί ιππότες, κραδαίνουν μπαστούνια λες και είναι μπράβοι, φορούν αιχμηρά σαν μαχαίρια παγοπέδιλα κι αποφεύγουν μικρούς σιδερένιους δίσκους που εκτοξεύονται με εκατοντάδες χιλιόμετρα την ώρα; Ναι, για το χόκεϊ επί πάγου μιλάμε. Το περίεργο, βέβαια, είναι πως μονάχα μία χρονιά έχουμε θρηνήσει θάνατο στο συγκεκριμένο άθλημα. Μαντέψτε ποια: ο Bill Masterton της Minesota χτυπήθηκε στο κεφάλι, κι ενώ αρχικά δε φάνηκε να είναι κάτι σοβαρό, 30 ώρες αργότερα θα έφευγε ξαφνικά από τη ζωή. Σήμερα, στη μνήμη του, υπάρχει ένα βραβείο για τον παίκτη που επιδεικνύει τη μεγαλύτερη επιμονή και αφοσίωση στο άθλημα.
Η πρώτη ελληνική ομάδα που κατέκτησε ευρωπαϊκό τίτλο
“Είμαστε Πρωταθλητές Ευρώπης” ουρλιάζει με τρεμάμενη φωνή από τη συγκίνηση ο σπίκερ Βασίλης Γεωργίου με το που οι διαιτητές σφυρίζουν τη λήξη του αγώνα. Σε ένα κατάμεστο Καλλιμάρμαρο, παρουσία περισσότερων από 80 χιλιάδων θεατών, η ΑΕΚ νικώντας τη Σλάβια Πράγας θα γίνει η πρώτη ελληνική ομάδα που θα κερδίσει ευρωπαϊκό τίτλο σε οποιοδήποτε άθλημα. Ένα μικρό βήμα για το παγκόσμιο μπάσκετ, ένα τεράστιο για την “ελληνικό” που θα ξεκινούσε τότε δειλά δειλά για να εξελιχθεί τις επόμενες δεκαετίες σε μία διαχρονική δύναμη του χώρου.
Η αμερικανική επανάσταση στο καλλιτεχνικό πατινάζ
Καταρχάς να σημειώσουμε ότι οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες της Grenoble (Γαλλία) ήταν οι πρώτοι όπου οι δύο Γερμανίες της εποχής (Ανατολική και Δυτική) αγωνίστηκαν η μία ενάντια στην άλλη για πρώτη φορά καθώς και η πρώτη φορά που διενεργήθηκε έλεγχος αντι-ντόπινγκ. Σε άλλα ιστορικά νέα, η Αμερικανίδα Peggy Flemming, μόλις 19 χρονών, θα έπαιρνε το μοναδικό χρυσό για την πατρίδα της: ένα μετάλλιο που ερχόταν να ξορκίσει την τραγωδία του 1961, όταν η ολυμπιακή ομάδα των Η.Π.Α είχε σκοτωθεί σε αεροπορικό δυστύχημα. Η ίδια θα γινόταν εξώφυλλο στο Time και το Sports Illustrated ενώ θα πετύχαινε κάτι ακόμα πιο σημαντικό: το τελείως αδιάφορο μέχρι τότε για τους Αμερικανούς καλλιτεχνικό πατινάζ θα γινόταν το αγαπημένο τους χειμερινό σπορ. Κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα.
Το άλμα Fosbury
Αν είσαι από εκείνους τους λίγους αφοσιωμένους οπαδούς του στίβου, σίγουρα θα έχεις ακούσει σε κάποια μετάδοση να ακούγεται η φράση του “άλμα Fosbury”. Φυσικά, σήμερα δεν υπάρχει και κάποιο άλλο στυλ στο άλμα εις ύψος-κάτι που οφείλουμε στον Αμερικανό αθλητή. Ο Dick Fosbury λάνσαρε το “κόλπο” του στους Ολυμπιακούς του Μεξικού, βγήκε πρώτος, πήρε το χρυσό, δεν κατάφερε να σπάσει όμως το παγκόσμιο ρεκόρ. Κατάφερε όμως να γίνει η πιο εμβληματική φιγούρα του αθλήματος. Xωρίς αυτόν οι αθλητές θα θύμιζαν ακόμη κλέφτες που πηδούν πάνω από φράχτες κατά τη διάρκεια κυνηγητού.
Οι Μαύροι Πάνθηρες στο βάθρο
Ίσως η πιο διάσημη φωτογραφία όλων των εποχών από Ολυμπιάδα: δύο μαύροι δρομείς, στην πρώτη και την τρίτη θέση του βάθρου αντίστοιχα, με μαύρα γάντια κι υψωμένες γροθιές να χαιρετούν με τον τρόπο των Μαύρων Πανθήρων όση ώρα ακούγεται ο ύμνος των Ηνωμένων πολιτειών. Οι Tommie Smith και John Carlos θα γίνονταν ένα σύμβολο της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. “Όταν κερδίζω είμαι Αμερικάνος, όταν χάνω είμαι Αφροαμερικάνος, αν κάνω όμως κάτι κακό με φωνάζουν αράπη” είχε δηλώσει πολύ χαρακτηριστικά ο πρώτος. Δυστυχώς οι Η.Π.Α τους επιφύλασσαν ιδιαίτερα θερμή υποδοχή στην επιστροφή τους: ουσιαστικά τους εξοστράκισαν, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν τον στίβο.