Παρατηρούμε το τελευταίο διάστημα μια έντονη δραστηριότητα των Υπηρεσιών της Αστυνομίας στον τομέα της δίωξης του εγκλήματος και πάταξης της εγκληματικότητας, ένα μπαράζ εξιχνιάσεων σοβαρών υποθέσεων. Και αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους αστυνομικούς και στην Ηγεσία τους.
Ταυτόχρονα όμως είδαμε, ιδίως στις υποθέσεις των σωματικών βλαβών με το βιτριόλι και της απαγωγής και κακοποίησης της ανήλικης, την υπέρμετρη προβολή στα Μ.Μ.Ε. στοιχείων, που ξεφεύγουν του δημοσιογραφικού χαρακτήρα και της ανάγκης ενημέρωσης του κοινού και τα οποία αφορούν προσωπικά δεδομένα, ακόμη και ανηλίκων, τόσο των φερομένων ως δραστών όσο και των θυμάτων, προκαλώντας παράλληλα και τη «δευτερογενή θυματοποίηση» των τελευταίων. Είδαμε συνηγόρους να διαπληκτίζονται στα τηλεοπτικά παράθυρα σε μια άτυπη διεξαγωγή «τηλε-δικών».
Είδαμε να διοχετεύονται, ακόμη και πριν την εξιχνίαση των υποθέσεων, από «πηγές της Αστυνομίας» (πέραν των επίσημων ανακοινώσεων) λεπτομέρειες, που αναφέρονται στις μεθόδους τέλεσης της πράξης, στα ίχνη και πειστήρια και στις ενέργειες των αστυνομικών για την ανακάλυψη και σύλληψη των δραστών. Με τις εν λόγω «διαρροές» όμως μπορεί να προκληθεί τεράστια βλάβη στο προανακριτικό κ.λ.π. έργο.
Όμως η δημοσιοποίηση των στοιχείων ταυτότητας και φωτογραφιών των ατόμων, σε βάρος των οποίων σχηματίζεται από τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές δικογραφία για διάπραξη εγκλήματος (είτε ακολουθείται η διαδικασία του αυτοφώρου, είτε όχι) καταρχήν απαγορεύεται και γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2472/1997 για την «προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» και του άρθρου 79 του Ν.4139/2013, για τη «δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων κατηγορουμένων», λαμβανομένου πάντοτε υπόψη και του τεκμηρίου αθωότητας του κατηγορουμένου, που αποτελεί βασικό αξίωμα του δικαίου όλων των πολιτισμένων κοινωνιών.
Ως γνωστόν απαγορεύεται απολύτως οποιαδήποτε ανακοίνωση που αφορά τα στοιχεία ταυτότητας ανηλίκων εγκληματιών, η κοινωνική ομάδα, η φυλετική καταγωγή και η εθνοτική προέλευση ή η υπηκοότητα του συλληφθέντος προσώπου. Επίσης όταν ενδέχεται να διαταραχθεί η οικογενειακή γαλήνη των ατόμων ή να θιγεί η κοινωνική ή ατομική τους υπόσταση ή να διεγερθούν άλλα άτομα σε διάπραξη παρομοίων πράξεων. Ακόμη απαγορεύεται η περιγραφή των μεθόδων διάπραξης των εγκληματικών πράξεων, των ιχνών που ανευρίσκονται στον τόπο του εγκλήματος και των ενεργειών της Αστυνομίας για την ανακάλυψη και σύλληψη των δραστών.
Κατά παραβίαση των ανωτέρω, τα οποία προκύπτουν από τις Οργανικές Διατάξεις και τη Δεοντολογία της Αστυνομίας, παρατηρείται το φαινόμενο σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιοι αστυνομικοί («δημοσιοσχεσίτες» τους είχε αποκαλέσει ο αείμνηστος Υπουργός Δημόσιας Τάξης Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος) να προβαίνουν χωρίς προβληματισμό σε αποσπασματικές και ευκαιριακές ανακοινώσεις στα Μ.Μ.Ε. (κυρίως με τη μορφή «διαρροών»), αποβλέποντας πρωτίστως σε προσωπική προβολή και κακώς εννοούμενες δημόσιες σχέσεις, με απώτερο σκοπό το ίδιον όφελος και την ανέλιξή τους. Σε αντάλλαγμα δηλαδή των παρεχόμενων πληροφοριών ακολουθούν δημοσιογραφικά αφιερώματα και επαινετικά/κολακευτικά σχόλια, που δεν ανταποκρίνονται απολύτως στην αλήθεια και σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν τα όρια της υπερβολής, προβάλλοντας μια «εικονική πραγματικότητα».
Κατά συνέπεια πρέπει να αποφεύγονται τέτοιες συμπεριφορές και οι «επίορκοι» αστυνομικοί να απομονώνονται, ώστε οι ανακοινώσεις της Αστυνομίας να ακολουθούν την προβλεπόμενη θεσμική διαδικασία προς όφελος του γενικού και όχι του ατομικού συμφέροντος. Επίσης ανάλογα μέτρα πρέπει να λαμβάνονται για την εφαρμογή των Αρχών της Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από τα Εποπτικά Όργανα της Ε.Σ.Η.Ε.Α, αλλά και από τα αρμόδια Πειθαρχικά Όργανα των Δικηγορικών Συλλόγων προς αποφυγή των αναφερόμενων «τηλε-δικών»!
Το κείμενο εστάλη στο inbox του policenews.eu από τον Αντιστράτηγο ΕΛ.ΑΣ. ε.α. κ. Ν. Μπλάνη
Νικόλαος Αθ. Μπλάνης
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α., Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ., Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών