Ο έρπης γεννητικών οργάνων είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον καθένα. Τόσο οι άντρες, όσο και οι γυναίκες είναι επί της ουσίας το ίδιο επιρρεπείς στο να ασθενήσουν με αυτό το ΣΜΝ.
Είναι επομένως πολύ σημαντικό να γνωρίζετε το γιατί και κυρίως το πώς εκδηλώνεται ο έρπης των γεννητικών οργάνων, προκειμένου να ξέρετε πώς να προφυλαχθείτε, αλλά και πότε επιβάλλεται να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια
Υπάρχουν δυο τύποι απλού έρπητα:
- Μονοκατευθυντικός τύπος ιών έρπη-1 (HSV-1)
- Μονοκατευθυντικός τύπος ιών έρπη-2 (HSV-2)
Ο μονοκατευθυντικός τύπος-1 συχνά προκαλεί τις μολύνσεις από έρπη στο στόμα και στα χείλια. Ο HSV-1 μπορεί να εξαπλωθεί από το στόμα στα γεννητικά όργανα κατά τη διάρκεια του στοματικού έρωτα.
Ο μονοκατευθυντικός τύπος-2 προκαλεί τις περισσότερες περιπτώσεις του έρπητα των γεννητικών οργάνων. Ο HSV-2 μπορεί να μεταφέρεται μέσω των εκκρίσεων του στόματος ή των γεννητικών οργάνων. Οι HSV-2 μολύνσεις είναι πιο κοινές στις γυναίκες από ότι στους άντρες.
Ο μονοκατευθυντικός ιός έρπη (HSV) μεταδίδεται από ένα άτομο σε ένα άλλο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Μπορείτε να κολλήσετε όταν το δέρμα, ο κόλπος, το πέος, ή το στόμα σας έρθει σε επαφή με κάποιο άτομο που έχει ήδη έρπη.
Ο έρπης γεννητικών οργάνων είναι πιο πιθανό να μεταδοθεί από την επαφή με το δέρμα ατόμου που νοσεί και έχει ορατές πληγές, φουσκάλες, ή κάποιο εξάνθημα. Μπορείτε επίσης να κολλήσετε τον ιό ακόμα και όταν κάποιος δεν έχει καμία ορατή πληγή (μπορεί ακόμη και να μην ξέρει ότι έχει έρπη), ή από το σάλιο ενός ανθρώπου που έχει έρπη, ή ακόμα και από τα κολπικά υγρά.
Επειδή ο έρπης γεννητικών οργάνων μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και όταν δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα ή κάποια ορατή πληγή, ένας σεξουαλικός σύντροφος, που έχει κολλήσει τον ιό στο παρελθόν, αλλά δεν έχει καμία πληγή έρπη μπορεί ακόμα να μεταφέρει τη μόλυνση σε άλλους.
Πως εκδηλώνεται ο έρπης γεννητικών οργάνων – Συμπτώματα
Αρκετοί άνθρωποι με μόλυνση δεν αναπτύσσουν πληγές, ή έχουν πολύ ήπια συμπτώματα που δεν γίνονται αντιληπτά, ή τα συγχέουν με τσιμπήματα εντόμων, ή ακόμη και με άλλες δερματικές παθήσεις.
Τα γενικευμένα ή συστηματικά συμπτώματα είναι:
- Μειωμένη όρεξη
- Πυρετός
- Δυσφορία
- Πόνοι μυών χαμηλά στην πλάτη, τους γλουτούς, τους μηρούς, ή τα γόνατα
Τα συμπτώματα στα γεννητικά όργανα περιλαμβάνουν μικρές, επίπονες φουσκάλες, που είναι γεμάτες με διάφανο ή κιτρινωπό υγρό. Αυτές βρίσκονται συνήθως:
- Στις γυναίκες: Στα εξωτερικά κολπικά χείλη (χείλη του αιδοίου), στον κόλπο, στον τράχηλο της μήτρας, γύρω από τον πρωκτό και στους μηρούς ή τους γλουτούς
- Στους άντρες: Στο πέος, στο όσχεο, γύρω από τον πρωκτό, στους μηρούς ή τους γλουτούς
- Και στα δύο φύλα: Στη γλώσσα, το στόμα, τα μάτια, τα ούλα, τα χείλια, τα δάχτυλα και σε άλλα μέρη του σώματος
Προτού να εμφανιστούν οι φουσκάλες, μπορεί να υπάρχει η αίσθηση τσουξίματος, καψίματος ή φαγούρας στο δέρμα ή το αίσθημα πόνου στο σημείο που θα εμφανιστούν οι φουσκάλες. Όταν οι φουσκάλες ανοίξουν, αφήνουν ρηχά έλκη που είναι πολύ επώδυνα. Αυτά τα έλκη σχηματίζουν μια “κρούστα” και τελικά θεραπεύονται σε 7-14 ημέρες, ή και παραπάνω σε πιο σπάνιες περιπτώσεις.
Έρπης γεννητικών οργάνων: Άλλα συμπτώματα που μπορούν να εμφανιστούν περιλαμβάνουν:
- Πρήξιμο και ευαισθησία στους λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα (κατά τη διάρκεια της νόσου)
- Επίπονη ούρηση
Οι γυναίκες μπορεί να έχουν κολπικές εκκρίσεις ή, περιστασιακά, αδυναμία αδειάσματος της κύστης και τότε είναι απαραίτητη η χρήση ενός ουροκαθετήρα.
Υπάρχει πιθανότητα υποτροπής μέσα στις πρώτες εβδομάδες ή μήνες μετά την πρώτη φορά που κάποιος νοσεί με έρπη των γεννητικών οργάνων. Η κάθε επόμενη φορά είναι σχεδόν πάντα λιγότερο σοβαρή και πιο σύντομη από την πρώτη εμφάνιση της νόσου. Με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των υποτροπών τείνει να μειώνεται.
Ωστόσο, άπαξ και μολυνθεί κάποιος, ο ιός παραμένει μέσα στα κύτταρα των νεύρων, ακόμα και μετά την ίαση. Ο ιός μπορεί να παραμείνει αδρανής σε “λανθάνουσα κατάσταση” για μια μεγάλη χρονική περίοδο.
Η μόλυνση μπορεί “ξεσπάσει” ή να επανενεργοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή. Στα περισσότερα “ξεσπάσματα” δεν υπάρχει καμία προφανής αιτία.
Τα γεγονότα που μπορούν να προκαλέσουν ένα νέο “ξέσπασμα” του έρπητα είναι:
- Κόπωση
- Ενόχληση στα γεννητικά όργανα (συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής επαφής)
- Εμμηνόρροια (περίοδος στις γυναίκες)
- Φυσική ή συναισθηματική πίεση
- Τραύμα
- Άλλη ασθένεια (π.χ. πνευμονία) ή χειρουργική επέμβαση
- Ανοσοκαταστολή (πχ. ασθενείς με AIDS ή άτομα που ακολουθούν χημειοθεραπεία)
Υπάρχουν περισσότεροι από ένας ιοί που προκαλούν έρπη των γεννητικών οργάνων;
Υπάρχουν δυο τύποι HSV που προκαλούν έρπη των γεννητικών οργάνων: HSV1 και HSV2. Η πιο κοινή αιτία του έρπη των γεννητικών οργάνων είναι ο HSV2. Ο HSV1 προκαλεί συνήθως βλάβες στα χείλη (επιχείλιος έρπης), το στόμα και τα μάτια, αλλά γίνεται πλέον όλο και πιο συχνή αιτία έρπη γεννητικών οργάνων, κυρίως σε νεαρές γυναίκες.
Πόσο συχνός είναι ο έρπης των γεννητικών οργάνων;
Περισσότεροι από 1 στους 6 ενήλικες στις ΗΠΑ έχει μολυνθεί από έρπη των γεννητικών οργάνων. Η λοίμωξη είναι πιο συχνή στις γυναίκες.
Πώς γίνεται η λοίμωξη από του απλού έρπητα;
Ο HSV εξαπλώνεται μέσω της απευθείας επαφής με βλάβες, συνήθως κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Επίσης μπορεί να μεταδοθεί και από το δέρμα, ακόμη και αν δεν υπάρχουν πληγές.
Μετά την αρχική μόλυνση ο HSV παραμένει στο σώμα. Μεταφέρεται σε νευρικά κύτταρα που βρίσκονται κοντά στη σπονδυλική στήλη και παραμένει εκεί μέχρι να ενεργοποιηθεί ξανά από κάποιο ερέθισμα, που σχετίζεται με εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Όταν συμβεί αυτό, ο HSV επανέρχεται στο σημείο από όπου εισήλθε πρώτη φορά στο σώμα και προκαλεί μια εστία φυσαλίδων και πληγών. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους κατά τη διάρκεια μιας υποτροπής.
Πόσο καιρό μετά από τη μόλυνση με HSV, θα εμφανιστούν συμπτώματα;
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 2-10 ημέρες από την είσοδο του HSV στο σώμα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της πρώτης εκδήλωσης του έρπητα;
Στην αρχή, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετός, ρίγη, μυϊκοί πόνοι, κόπωση και ναυτία.
Οι πληγές μπορεί να εμφανίζονται ως μικρές, γεμάτες με υγρό φυσαλίδες στα γεννητικά όργανα, στους γλουτούς ή σε άλλες περιοχές. Οι πληγές συχνά ομαδοποιούνται σε συστάδες και η περιοχή όπου εμφανίζονται οι πληγές μπορεί να είναι πρησμένη και επώδυνη. Σε περίπτωση που υπάρχουν πληγές στα γεννητικά όργανα, εμφανίζεται συχνά τσίμπημα ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
Η πρώτη εκδήλωση του έρπητα των γεννητικών οργάνων μπορεί να διαρκέσει 2-4 εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι πληγές ανοίγουν και απελευθερώνουν υγρό. Σε διάστημα αρκετών ημερών, οι πληγές σχηματίζουν κρούστα και στη συνέχεια επουλώνονται χωρίς να αφήνουν ουλές.
Ποια είναι τα συμπτώματα της υποτροπής του έρπη των γεννητικών οργάνων;
Όταν πρόκειται να εμφανιστεί μια υποτροπή, συχνά μπορεί να υπάρχει κάψιμο, φαγούρα ή μούδιασμα κοντά στο σημείο όπου έγινε η αρχική μόλυνση. Μπορεί να υπάρχει πόνος αισθητός στο κάτω μέρος της πλάτης, στους γλουτούς και στα γόνατα. Αυτά ονομάζονται πρόδρομα συμπτώματα. Λίγες ώρες μετά μπορεί να εμφανιστούν φυσαλίδες με υγρό. Στις υποτροπές συνήθως δεν υπάρχει πυρετός ή οίδημα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Οι φυσαλίδες και οι πληγές επουλώνονται ταχύτερα, συνήθως μέσα σε 3-7 ημέρες. Οι υποτροπές είναι λιγότερο επώδυνες από την αρχική λοίμωξη. Οι υποτροπές είναι συχνότερες κατά τον πρώτο χρόνο από την αρχική λοίμωξη, ενώ η συχνότητα τους μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Τα συμπτώματα της λοίμωξης από HSV είναι ίδια σε όλους;
Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μερικοί εκδηλώνουν έντονο πόνο με πολλές πληγές,. Άλλοι έχουν ήπια μόνο συμπτώματα, που μπορεί να περάσουν απαρατήρητα. Ορισμένοι δεν θα εμφανίσουν συμπτώματα μετά από λοίμωξη από HSV.
Πως γίνεται η διάγνωση του έρπη των γεννητικών οργάνων;
Η διάγνωση απαιτεί εργαστηριακές εξετάσεις. Αν υπάρχουν πηγές λαμβάνεται δείγμα υγρού από φυσαλίδες. Το υγρό εξετάζεται για να διαπιστωθεί η παρουσία και το είδος του ιού. Αν δεν υπάρχουν πληγές μπορούν να γίνουν αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες ανιχνεύουν την παρουσία αντισωμάτων έναντι του ιού. Επίσης μπορεί να γίνει διάγνωση με ιστολογική εξέταση των βλαβών.
Πως αντιμετωπίζεται ο έρπης των γεννητικών οργάνων;
Τα αντιικά φάρμακα που χορηγούνται στη διάρκεια ενός επεισοδίου, μπορούν να περιορίσουν τη διάρκεια και τη βαρύτητα του επεισοδίου και να μειώσουν τον αριθμό των υποτροπών.
Δε θεραπεύουν τη λοίμωξη από τους HSV, ο οποίος δεν είναι δυνατό να εκριζωθεί, αλλά παραμένει στον οργανισμό για πάντα.
Ο τρόπος θεραπείας εξατομικεύεται ανάλογα με τα συμπτώματα και τη συχνότητα των υπότροπων που παρουσιάζει κάθε ασθενής. Σε ασθενείς με συχνές υποτροπές μπορεί να χορηγηθεί μακροχρόνια θεραπεία καταστολής.
Πως μπορώ να εμποδίσω τη μετάδοση του έρπητα στο σεξουαλικό μου σύντροφο;
Αν έχετε έρπη των γεννητικών οργάνων θα πρέπει να λάβετε μέτρα για την αποφυγή της μετάδοσης στο σεξουαλικό σας σύντροφο:
Ενημερώστε το σεξουαλικό σας σύντροφο. Ακόμη και αν δεν παρουσιάζει πληγές μπορεί να επιθυμεί να εξεταστεί για λοίμωξη από HSV. Οι αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να δείξουν την παρουσία λοίμωξης και σε άτομα που δεν εμφανίζουν βλάβες.
Θα πρέπει να ενημερώσετε τους μελλοντικούς σας συντρόφους για το ιστορικό λοίμωξης από έρπη των γεννητικών οργάνων. Είναι δυνατό να μεταδώσετε τον HSV, ακόμη και αν δεν έχετε βλάβες. Ο ιός μπορεί να είναι παρών σε δέρμα που φαίνεται φυσιολογικό, πριν ή και μετά από μια υποτροπή.
Η χρήση προφυλακτικού, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μετάδοσης HSV, αλλά δεν παρέχει πλήρη προστασία. Περιοχές του δέρματος που έχουν τον ιό, αλλά δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό, μπορούν να μεταδώσουν τη λοίμωξη.
Να είστε ενήμεροι για τα πρόδρομα συμπτώματα μιας υποτροπής. Αποφύγετε την επαφή από τη στιγμή που αισθάνεστε αυτά τα συμπτώματα μέχρι λίγες ημέρες μετά την πλήρη υποχώρηση της υποτροπής.
Πλύνετε τα χέρια σας με νέο και αντισηπτικό μετά από κάθε πιθανή επαφή με ερπητικές βλάβες. Αυτό θα εμποδίσει τη μετάδοση του ιού σε κάποιον άλλο ή και σε άλλο σημείο του σώματος σας.
Τα άτομα με λοίμωξη από HSV2 έχουν αυξημένο κίνδυνο να μολυνθούν από HIV, αν έρθουν σε επαφή με άτομο μολυσμένο από HIV.
Έρπης των γεννητικών οργάνων: Πως μπορώ να προφυλαχτώ για να μη μολυνθώ από HSV;
Δεν υπάρχει εμβόλιο για τους HSV.
Συνιστάται η χρήση προφυλακτικού σε όλες τις σεξουαλικές επαφές. Το προφυλακτικό, παρόλο που δεν παρέχει απόλυτη προστασία, καθώς η μετάδοση μπορεί να γίνει από περιοχές που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό, εντούτοις μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης.
Μπορώ να απαλλαγώ από τον ιό του έρπητα;
Μετά την αρχική μόλυνση ο HSV παραμένει στο σώμα. Μεταφέρεται σε νευρικά κύτταρα που βρίσκονται κοντά στη σπονδυλική στήλη και παραμένει εκεί μέχρι να ενεργοποιηθεί ξανά από κάποιο ερέθισμα, που σχετίζεται με εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Όταν συμβεί αυτό, ο HSV επανέρχεται στο σημείο από όπου εισήλθε πρώτη φορά στο σώμα και έχουμε μια υποτροπή.
Η λοίμωξη από HSV επηρεάζει την εγκυμοσύνη;
Αν μια γυναίκα μολυνθεί από HSV ενώ είναι έγκυος, υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης του εμβρύου με HSV κατά τον τοκετό. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί αν η αρχική μόλυνση από HSV γίνει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ιδιαίτερα σε μεγάλη ηλικία κύησης. Για την προστασία του εμβρύου θα χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή.
Μόλυνση του νεογνού μπορεί να συμβεί και σε υποτροπές, αλλά σε αυτή την περίπτωση, ο κίνδυνος είναι μικρότερος.
Αν υπάρχουν ερπητικές βλάβες ή πρόδρομα συμπτώματα κοντά στην περίοδο του τοκετού, γίνεται καισαρική τομή για να μειωθεί η πιθανότητα μόλυνσης του νεογνού.
Μπορώ να θηλάσω αν έχω λοίμωξη από HSV;
Ναι στις περισσότερες περιπτώσεις. Ο HSV δε μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος. Ωστόσο το μωρό μπορεί να μολυνθεί αν έρθει σε επαφή με βλάβες από HSV. Βεβαιωθείτε ότι οι πληγές με τις οποίες μπορεί να έρθει σε επαφή με το μωρό καλύπτονται όταν κρατάτε το μωρό σας ή όταν θηλάζετε.
- Πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και αντισηπτικό πριν και μετά τη σίτιση του μωρού σας.
- Εάν έχετε πληγές στο στήθος σας, δε θα πρέπει να θηλάζετε το μωρό σας.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ του έρπητα των γεννητικών οργάνων και του HIV;
Η λοίμωξη από HSV μπορεί να προκαλέσει πληγές ή σχισίματα στο δέρμα ή στο βλεννογόνο (την επένδυση) του στόματος, του κόλπου και του ορθού. Αυτό προσφέρει μια δίοδο στον HIV, για να εισέλθει στον οργανισμό. Ακόμη και όταν δεν υπάρχουν ορατές βλάβες, ο έρπης των γεννητικών οργάνων προκαλεί αύξηση του αριθμού των CD4 κυττάρων (τα κύτταρα που ο HIV στοχεύει για την είσοδο στο σώμα) που βρίσκονται στο βλεννογόνο των γεννητικών οργάνων. Όταν κάποιος έχει ταυτόχρονα HIV και έρπη των γεννητικών οργάνων, υπάρχει υψηλότερη πιθανότητα μετάδοσης του HIV σε ένα HIV αρνητικό σεξουαλικό σύντροφο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Έρπης των γεννητικών οργάνων: 4 φυσικές θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων
Αν και ο ιός που προκαλεί την πάθηση δεν θεραπεύεται, υπάρχουν τρόποι να τον κρατήσει κανείς σε καταστολή. Πολλοί είναι οι πάσχοντες που δεν εκδηλώνουν τα συμπτώματα, υιοθετώντας τις παρακάτω τέσσερις πρακτικές:
Υγιεινή διατροφή
Υπάρχουν τροφές που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Με δεδομένο ότι τα συμπτώματα του έρπητα των γεννητικών οργάνων επιδεινώνονται όταν το ανοσοποιητικό είναι αδύναμο, είναι σημαντικό να τρώτε τροφές πλούσιες σε λυσίνη, ένα αμινοξύ που μπορεί να αναστείλει τον πολλαπλασιασμό του ιού του έρπητα. Καλές πηγές λυσίνης είναι τα ψάρια, το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα φασόλια. Τα κόκκινα λαχανικά που περιέχουν αντιοξειδωτικά όπως τα καροτενοειδή, η βιταμίνη C και τα βιοφλαβονοειδή που επουλώνουν τις πληγές πιο γρήγορα και βελτιώνουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
Ψάρια
Είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά που επίσης βοηθούν. Το κρέας βοηθά στη μείωση της φλεγμονής και την αποκατάσταση των ιστών. Το σώμα χρειάζεται επίσης πρωτεΐνη για τη θεραπεία και την αναδόμηση του δέρματος, προστατεύοντάς το από ιούς και λοιμώξεις. Για όσους υποφέρουν από δερματικά συμπτώματα του έρπητα, είναι σημαντικό να τρώνε συκώτι, μοσχαρίσιο κρέας, ξηρούς καρπούς, σπανάκι και σπόρους κολοκύθας, που βοηθούν στην υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Συμπληρώματα
Κάποια φυτικά αντιικά συμπληρώματα, όπως αυτά με βάση την εχινάκεια, το σκόρδο, τη ρίζα γλυκόριζας, μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Το εκχύλισμα λεμονιού, βοηθά στην επούλωση των πληγών και την ανακούφιση της φλεγμονής. Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
Αιθέρια έλαια
Τα γαρύφαλο, το τεϊόδεντρο και το μύρο έχουν αντιβακτηριακές ιδιότητες που βελτιώνουν την υγεία του δέρματος και την ικανότητά του να προστατεύεται από ιούς. Οι δερματικές εκδηλώσεις είναι επώδυνες, ειδικά όταν εντοπίζονται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και η χρήση αυτών των ελαίων τρεις φορές την ημέρα μπορεί να ελαφρύνει τον πόνο.