Η μάχη του Σούσι διεξήχθη στις 8 Μαίου 1992 κατά τη διάρκεια του πολέμου για το Ναγκόρνο Καραμπάχ μεταξύ αρμενικών και αζέρικων δυνάμεων. Η πόλη αποτελεί στρατηγικό σημείο στα βουνά του Ναγκόρνο Καραμπάχ και η κατοχή εξασφάλιζε στον ελέγχοντα στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Το Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελούσε αυτόνομη επαρχία της Σοβιετικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Το 1988 η κυβέρνησή της αποφάσισε την απόσχιση από το Αζερμπαϊτζάν και την ένωση με την Αρμενία. Οι Αζέροι αντέδρασαν και οι πρώτες συγκρούσεις ξεκίνησαν πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1992 όμως η σύγκρουση είχε εξελιχθεί σε ανοικτό πόλεμο.
Έναρξη των συγκρούσεων
Στις 26 Ιανουαρίου 1992 οι Άζεροι με ορμητήριο το Σούσι, επιτέθηκαν στο αρμενικό χωριό Καριντάκ με στόχο την προώθηση προς το Στεπανακέρκ. Ωστόσο η επίθεση απέτυχε και οι Αζέροι υποχώρησαν υφιστάμενοι σοβαρές απώλειες – 70 νεκροί. Κατόπιν της νίκης αυτής οι Αρμένιοι αποφάσισαν να αντεπιτεθούν και να καταλάβουν το Σούσι.
Το Σούσι απέχει μόλις 5 χλμ. από το Στεπανακέρκ και από εκεί μπορούσαν να βομβαρδίζουν με το πυροβολικό τους τη δεύτερη πόλη. Το Σούσι είναι κτισμένο σε λόφο ύψους 600 μ. και υπάρχει εκεί ένα παλαιό φρούριο. Οι Αρμένιοι υστερούσαν αριθμητικά αλλά και όσον αφορά τον οπλισμό έναντι των αντιπάλων τους. Παρόλα αυτά αποφασίστηκε να επιτεθούν.
Το σχέδιο καταρτίστηκε από τον υποστράτηγο Αρκάντι Τερ Ταντεοβοσιάν και προέβλεπε μια σειρά παραπλανητικών επιθέσεων ώστε να παρασύρει τους Αζέρους εκτός της πόλης. Οι Αζέροι διέθεταν περί τους 2.500 άνδρες, αρκετά άρματα μάχης και ισχυρό πυροβολικό, κυρίως πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων (ΠΕΠ). Οι Αρμένιοι έριξαν στη μάχη 1.000 άνδρες, τέσσερα άρματα και δύο ελικόπτερα Mi-Mi-24.
Επίθεση
Το βράδυ της 8ης Μαΐου 1992 οι Αρμένιοι ξεκίνησαν την επίθεση ταυτόχρονα από τέσσερα σημεία με δύναμη λόχου περίπου σε έκαστη κατεύθυνση, τηρώντας και μια δύναμη ως εφεδρεία. Λόγω της ταχείας προέλασης των Αρμενίων το ισχυρό χαρτί των Αζέρων, το πυροβολικό τους, δεν κατάφερε να δράσει.
Ο Αζέρος διοικητής Ελμπρούς Ορούγιεφ διέθετε και ένα απόσπασμα Τσετσένων εθελοντών. Αρχικά οι Αζέροι αντιμετώπισαν επιτυχώς την αρμενική επίθεση. Οι Αζέροι μάλιστα έπληξαν και ακινητοποίησαν ένα αρμενικό άρμα Τ-72 το οποίο δεν διέθετε διατρητικά βλήματα για να απαντήσει.
Η μάχη συνεχίστηκε άγρια. Το απόγευμα οι Αρμένιοι κατάφεραν να καταστρέψουν τρεις ΠΕΠ των Αζέρων και να κυριεύσουν τους υπόλοιπους. Σταδιακά οι Αρμένιοι σκαρφαλώντας στα τείχη του παλαιού φρουρίου κατάφεραν να εισέλθουν στην πόλη απωθώντας, αν και λιγότεροι, τους αντιπάλους τους στο νότιο άκρο της πόλης.
Μέχρι το πρωί της 9ης Μαΐου οι Αρμένιοι είχαν γίνει κύριοι όλη της πόλης. Οι Αζέροι τράπηκαν σε άτακτη φυγή. Αξίζει να σημειωθεί ότι τελευταίοι αμύνθηκαν της πόλης οι φανατικοί Τσετσένοι μαχητές.
Οι απώλειες των Αρμενίων ήταν μικρές φτάνοντας, ανάλογα με τη πηγή, έως τους 58 νεκρούς. Αντίθετα οι Αζέροι και οι σύμμαχοί τους είχαν τουλάχιστον 150 νεκρούς, 300 τραυματίες και περί τους 60 αιχμαλώτους. Ήταν η πρώτη νίκη των Αρμενίων στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ.