Δεν υπάρχει αμφιβολία πως τα σημεία αυτά, τα οποία λειτουργούν ως πολιτιστικές «κυψέλες», προστατεύοντας και κρατώντας «ζωντανή» την παράδοση του τόπου μας, είναι «κρυμμένα» σε ακριτικές περιοχές της ελληνικής επαρχίας. Μπορεί να θεωρούμε πως όλα συμβαίνουν στο κέντρο, δηλαδή την πρωτεύουσα, στην πραγματικότητα όμως οι τοπικές κοινωνίες είναι εκείνες που με μικρά αλλά αξιοσημείωτα βήματα δραστηριοποιούνται ενεργά, διατηρώντας «άσβεστο» το ελληνικό πνεύμα, αναδεικνύοντας όλες εκείνες τις μοναδικές λεπτομέρειες που διαμορφώνουν την εθνική μας ταυτότητα. Αν υπάρχει ένα μέρος στον χάρτη το οποίο θα μπορούσε να «σκιαγραφεί» απόλυτα όσα γράφτηκαν παραπάνω, αυτό είναι η «αρχοντική» Κρήτη, η οποία κατορθώνει με τη «σκληροπυρηνική» της αφοσίωση στα ήθη, τα έθιμα και τον πολιτισμό, να ξεχωρίζει για τον αυθεντικό και αναλλοίωτο χαρακτήρα της.
Στο «μεγάλο» νησί της Μεσογείου, νότια από την περιοχή του Ηρακλείου, ανάμεσα σε μία καταπράσινη κοιλάδα, βρίσκεται ένα από τα πιο γραφικά και αξιοπρόσεκτα χωριά, ο οικισμός Σγουροκεφάλι, ο οποίος έχει βρει τον τρόπο, παρά τη μικρή του έκταση και τους λιγοστούς κατοίκους, να «μαγνητίζει» την προσοχή πάνω του. Σύμφωνα με την παράδοση, το όνομά του το πήρε από έναν βοσκό, που αποφάσισε να κτίσει ένα σπίτι στην κορυφή του λόφου. Ο λόφος στην κρητική διάλεκτο αποκαλείται με τη λέξη «κεφάλι». Χρησιμοποιώντας ως δεύτερο συνθετικό το «Σγουρός», δηλαδή το όνομα εκείνου του βοσκού, το χωριό «βαφτίστηκε» Σγουροκεφάλι.
Σε αυτήν λοιπόν, την ξεχωριστή «κουκίδα» της Ελλάδας, από το 1991 και έπειτα όλα άλλαξαν παίρνοντας μεγάλες διαστάσεις! Με αφορμή την ίδρυση του Πολιτιστικού Συλλόγου Σγουροκεφαλίου, προέκυψαν μία σειρά από αξιοσημείωτα γεγονότα, πολιτιστικού, πνευματικού και κοινωνικού χαρακτήρα, τα οποία σταδιακά ανέδειξαν ακόμη περισσότερο την τοπική κοινότητα, βελτιώνοντας αναπόφευκτα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής.
Αξίζει να σημειωθεί πως από το 2011 και έπειτα, το Σγουροκεφάλι έχει όλο και πιο ανοδική πορεία και αυτό σαφώς οφείλεται, στο «νέο» αίμα του οικισμού. Ακριβώς, η νεολαία του χωριού είναι εκείνη που έχει πάρει στα χέρια της τα πολιτιστικά ηνία, φέρνοντας με τον τρόπο της «φρέσκιες» και μεγαλεπήβολες ιδέες στον τόπο. Αρκεί να αναφέρουμε ενδεικτικά πως ο Σύλλογος πραγματοποιεί θεατρικές παραστάσεις σε όλη τη νήσο της Κρήτης. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που καθαρίζουν το νηπιαγωγείο και το σχολείο πριν ακουστεί το πρώτο κουδούνι του έτους. Πολύ πρόσφατα μάλιστα πραγματοποίησαν δωρεάν εξετάσεις μαστογραφίας για τις γυναίκες του χωριού, εθελοντική αιμοδοσία στην πλατεία και εκδρομές από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη. Οι κάτοικοι είναι «περήφανα» παρόντες σε εκθέσεις με τοπικά προϊόντα, κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα, «τρέχουν» παιδικά εργαστήρια για τα μικρότερα μέλη του χωριού.
Τέλος, με αφορμή τον τοπικό εορτασμό της Αγίας Τριάδας, κάθε καλοκαίρι με αγάπη και αστείρευτο μεράκι, στήνουν μία αξιοζήλευτα μεγάλη συναυλία με κάποιον εκλεκτό καλεσμένο, προσελκύοντας μεγάλους χορηγούς οι οποίοι συμβάλουν ουσιαστικά στη διοργάνωση της εκδήλωσης. Πέρσι το «ρυθμό» έδωσε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, φέτος έχουν ανακοινωθεί ήδη οι Πυξ Λαξ!
Το μέχρι τώρα έργο του Πολιτιστικού Συλλόγου είναι πραγματικά αξιοσημείωτο. Μέσα από ιδιαίτερες δράσεις και εκδηλώσεις, έχει καταφέρει να συσπειρώσει το νέο κόσμο της περιοχής, ενθαρρύνοντάς τους να αναπτύξουν αισθήματα συλλογικότητας, αλληλεγγύης, εθελοντισμού και σεβασμού, δίνοντας ένα «λαμπρό», ελπιδοφόρο παράδειγμα, το οποίο ελπίζουμε να καταφέρει να φτάσει κάποια στιγμή και στις μεγαλύτερες πόλεις. Είναι όμορφο να παρακολουθούμε έστω και μακριά, τέτοιες μικρές «φλόγες» ανθρωπιάς όπως ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σγουροκεφαλίου να ζεσταίνουν τις καρδιές των ανθρώπων.