Ολοένα αυξανόμενες είναι τα τελευταία χρόνια οι αποκαλύψεις σχετικά με την επέκταση του «ψυχρού πολέμου» ακόμη και στα πλέον εξωφρενικά πεδία. Κάπως έτσι η είδηση για τον ανταγωνισμό μεταξύ Αμερικάνων και Σοβιετικών στην προσπάθεια δημιουργίας υπερανθρώπων ίσως και να μην προκαλεί έκπληξη στα αυτιά πολλών. Είναι οι λεπτομέρειες όμως που προκαλούν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον…
Μάικ Μέρφι vs Δόκτωρ Ζούκαρ
Σύμφωνα με τον Guardian και τον συγγραφέα Εντ Χώκινς (The Men on Magic Carpets: Searching for the Superhuman Sports Star), γκουρού της όλης επιχείρησης θεωρούνταν ο Μάικ Μέρφι από την αμερικάνικη πλευρά, ενώ η σοβιετική απάντηση ερχόταν μέσω του περίφημου -εντός της ΕΣΣΔ – δόκτορος Ζούκαρ. Για τον μεν πρώτο υπάρχουν ο θρύλος λέει πως σε ένα παιχνίδι μπέιζμπολ μεταξύ των Λος Άντεζλες Ντότζερς και των Σαν Φρανσίσκο Τζάιαντς το 1964 κατάφερε να μεταφέρει ένα μεγάλο τμήμα της οπαδικής «αρνητικής ενέργειας» στους παίκτες των πρώτων, οι οποίοι από κάποιο σημείο και μετά, παρότι προηγούνταν με μεγάλη διαφορά, έχασαν στη συνέχεια «τα αυγά και τα πασχάλια», χάνοντας και τον αγώνα.
Για τον δε δόκτωρ Ζούκαρ η πιο γνωστή ιστορία αφορά έναν αγώνα παγκόσμιου πρωταθλήματος σκάκι το 1978 μεταξύ του «αγαπημένου παιδιού» του σοβιετικού καθεστώτος, Ανατόλι Κάπροβ, και του «μισητού» αντικαθεστωτικού αντιπάλου του, Βίκτορ Κορκνόι, ο οποίος φέρεται να ηττήθηκε ως αποτέλεσμα μιας μυστηριώδους επιρροής που ασκήθηκε στο μυαλό του την ώρα του αγώνα.
Στον αγώνα για την ανάπτυξη υπερδυνάμεων
Οι δυο παραπάνω ιστορίες -είτε τις πιστεύει κανείς είτε όχι- καταδεικνύουν μια κοινή λογική. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Σοβιετική Ένωση πίστευαν στην ύπαρξη υπερανθρώπων. Και οι δύο παγκόσμιες δυνάμεις πίστευαν ότι υπήρχε τρόπος να επιβραδύνουν τον χρόνο, να επιταχύνουν, να αλλάζουν τη μορφή του σώματός τους, να μην αισθάνονται πόνο να βλέπουν στο μέλλον και πολλά άλλα. Με τον έλεγχο του μυαλού και την αξιοποίηση του αποκρυφισμού, και τα δύο έθνη πίστευαν ότι θα μπορούσαν να «φυτέψουν» μια σκέψη στο κεφάλι κάποιου ή να σταματήσουν την καρδιά ενός ανθρώπου στα 100 μέτρα. Και οι δύο θεωρούσαν ότι αυτές οι δυνάμεις θα κέρδιζαν για το λογαριασμό της καθεμιάς τον πόλεμο.
Βέβαια η συγκεκριμένη ιστορία πάει πολύ πίσω: Από την πρώτη χιλιετία, οι Ινδουιστές και οι Βουδιστές πίστευαν σε μια πνευματική πρακτική – όπως η γιόγκα – το siddhi, μια λέξη που στα σανσκριτικά μεταφράζεται ως «υπερδύναμη». Αυτή η έννοια περιλάμβανε την ικανότητα να ελέγχει τον πόνο, να κάνει κάποιον αόρατο, να μπορεί να διαβάσει τις σκέψεις από απόσταση. Αυτή η πενυματική πρακτική δεν ήταν άγνωστη σε άτομα όπως ο Μέρφι και ο Ζούκαρ. Με αυτά τα δεδομένα, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Σοβιετική Ένωσης είχαν ξεκινήσει να επενδύουν κεφάλαια αλλά και επιστημονικό προσωπικό στην προσπάθεια ανάπτυξης τέτοιου είδου δυνάμεων. Το αρχικό πεδίο ερευνών αφορούσε τον αθλητισμό, όμως η προσδοκία ήταν πως θα επεκταθεί και σε λιγότερο «ανώδυνα πεδία».
Οι υπεραθλητές του Μέρφι
Πρωταγωνιστικό ρόλο στην αμερικάνικη προσπάθεια διαδραμάτιζε, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ο Μέρφι, ο οποίος είχε ιδρύσει ένα ινστιτούτο με επωνυμία Εσάλεν, που είχε αποκλειστικά αυτό το αντικείμενο. Ο ίδιος πίστευε πως το καλύτερο πεδίο για ανάπτυξη υπερδυνάμεων ήταν αυτός του αθλητισμού. «Ο αθλητισμός είναι η “γιόγκα” της Δύσης» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Συγκέντρωσε λοιπόν χιλιάδες ιστορίες αθλητών που περιέγραφαν τέτοιου είδους εμπειρίες, πολλές εξ αυτών παρανοϊκές. Για παράδειγμα , ο guarterback των Σαν Φρανσίσκο 49ers, Τζον Μπρόντι, υποστήριζε ότι μπορούσε να μετακινήσει την μπάλα με τη δύναμη του μυαλού του, ενώ στη λίστα του Μέρφι βρίσκουμε και αναφορές για τον ιδρυτή της πολεμικής τέχνης αϊκίντο, Μόρισε Ουεσίμπα, σύμφωνα με τις οποίες μπορούσε να γίνει αόρατος. Ένδειξη υπερδυνάμεων έβλεπε ο Μέρφι και στο ποδόσφαιρο και πιο συγκεκριμένα στον θρύλο του αθλήματος, τον Πελέ, παραθέτοντας μια αποστροφή του ίδιου του Βραζιλιάνου: «Ένιωθα πως μπορούσα να ντριπλάρω όλη την αντίπαλη ομάδα, χωρίς καν να χρειαστεί να το σκεφτώ. Μου έβγαινε πολύ φυσικά». Αν και πολλές από τις αναφορές στερούνταν σοβαρότητας, σύντομα, τον Μέρφι προσέγγισαν τόσο ο αμερικάνικος στρατός όσο και η CIA, που είχαν θορυβηθεί από τις πληροφορίες για ανάλογα σοβιετικά πειράματα. Θεώρησαν λοιπόν πως ήρθε η στιγμή να χρηματοδοτήσουν το Εσάλεν, κάτι στο οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο ενα Δημοκρατικός Γερουσιαστής, ο Κλέιμπορ Πεν.
Τα υπερόπλα των Jedi και ο Γιούρι Γκέλερ
Παράλληλα, ο Μέρφι ήταν σύμβουλος του εκπαιδευτικού προγράμματος πολεμιστών Jedi στη στρατιωτική ακαδημία του West Point στη Νέα Υόρκη. Οι πολεμιστές Jedi στο συγκεκριμένο πρόγραμμα διδάσκονταν πώς να γίνονται, να βλέπουν το μέλλον αλλά και να διαθέτουν εξαιρετική διαίσθηση, όπως να ξέρουν πόσες καρέκλες βρίσκονταν σε ένα δωμάτιο πριν μπουν μέσα – αλλά και πώς να σταματούν την καρδιά ενός ζώου. Ο ιδρυτής του προγράμματος, Ντέβιντ Τσάνον, έλαβε λοιπόν με συνοπτικές διαδικασίες χρηματοδότηση από το Πεντάγωνο, προκειμένου να αναπτύξει για λογαριασμό του αμερικάνικου στρατού «νέες μεθόδους» προσέγγισης σε πολεμικές συγκρούσεις.
Το 1975, η Chicago Tribune ανέφερε ότι η CIA προσπαθούσε να αναπτύξει ένα νέο είδος «όπλου», αφού «ανακάλυψε έναν άνθρωπο που θα μπορούσε να δει τι συνέβαινε οπουδήποτε στον κόσμο». Πιο συγκεκριμένα, υποστήριζε πως επιστήμονες έδειχναν στον συγκεκριμένο άνθρωπο την εικόνα ενός τόπου κι αυτός μπορούσε να περιγράψει οποιαδήποτε δραστηριότητα συνέβαινε εκείνη τη στιγμή. Στην πραγματικότητα, αυτοί που είχαν το εν λόγω χάρισμα ήταν δύο. Ο ένας ονομαζόταν Ράσελ Ταργκ και δίδασκε στο Ινστιτούτο Εσάλεν ενώ ο έτερος δεν ήταν άλλος από τον γνωστό «τηλεμάγο» Γιούρι Γκέλερ. Μαζί τους καταπίαστηκε μια ολόκληρη ομάδα ψυχολόγων με έδρα το Στρατφορντ στο πλαίσιο ενός προγράμματος της CIA με επωνυμία Stargate. Ο Ταργκ και ο Γκέλερ κάθονταν σε ένα γραφείο, έκλειναν τα μάτια, ανέπνεαν βαθιά και εντόπιζαν τη θέση σοβιετικών πυραύλων. Κάποιες φορές… έπεφταν μέσα.
Ελέγξτε το μυαλό του Αμερικάνου προέδρου…
Οι Αμερικάνοι ιθύνοντες του προγράμματος ισχυρίζονται πως σε αντίθεση με τις προσπάθειες των Σοβιετικών, τα δικά τους πειράματα ήταν ακίνδυνα. «Δημιούργησαν ένα αντίγραφο του Οβάλ Γραφείου και είχαν ανθρώπους 24 ώρες επικεντρωμένους στην προσπάθεια να ελέγξουν το μυαλό του προέδρου των ΗΠΑ» υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα οι υπεύθυνοι του Ινστιτούτου Εσάλεν. Ένας από αυτούς, ο Τζιμ Χίκμαν ισχυρίζεται πως σε μια επαφή που είχε τον δόκτορα Ζούκαρ, αυτός παραδέχτηκε εμμέσως πως η επιστημονική του ομάδα διεξήγαγε προσπάθειες προκειμένου ελέγξει τις σκέψεις κάποιου αρχηγού κράτους. Ο δόκτωρ Ζούκαρ ήταν επικεφαλής μιας επίλεκτης ομάδας 60 σοβιετικών επιστημόνων που εργάζονταν στο Ειδικό Τμήμα 8, δουλειά των οποίων ήταν να βρουν τρόπους «εξ αποστάσεως ελέγχου» του ανθρώπινου νου. Το εν λόγω τμήμα ήταν ένα μόνο από τα 40 συνολικά κέντρα που φιλοξενούνταν στην Επιστμούπηολη του Νοβοσιμπρισκ στα βορειοδυτικά της Σιβηρίας. Εδώ διέμεναν χιλιάδες επιστήμονες μαζί με τις οικογένειές τους.
Τα φριχτά πειράματα και οι αντιδράσεις των Σοβιετικών επιστημόνων
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του Guardian, που επικαλείται πληροφορίες από το βιβλίο του Εντ Χόκινς «The Men on Magic Carpets: Searching for the superhuman sports star», μια από τις βασικές αποστολές των Σοβιετικών επιστημόνων είχε να κάνει με την ύπαρξη της λεγόμενης εξωαισθητήριας αντίληψης (επιστημονικός όρος που περικλείει ικανότητες όπως η τηλεπάθεια). Για να το πετύχουν μάλιστα αυτό προχώρησαν σε ένα ανατριχιαστικό πείραμα. Συγκεκριμένα, τοποθέτησαν ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο ενός θηλυκού κουνελιού και στη συνέχεια πήραν τα μωρά της, τα μετέφεραν σε ένα υποβρύχιο, κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, όπου τα σκότωσαν ένα προς ένα για να διαπιστώσουν αν σε κάθε θάνατο, ο εγκέφαλος του κουνελιού-μητέρα συγχρονιζόταν και αντιδρούσε. Δεν αποτέλεσε πάντως έκπληξη το γεγονός ότι κάποια από τέτοιου είδους ηθικά αμφισβητούμενα πειράματα έκαναν πολλούς από τους εμπλεκόμενους να αισθάνονται εξαιρετικά άβολα. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπήρξε περίπτωση εργαστηρίου, το οποίο έκλεισε το 1974 καθώς οι επιστήμονες που το στελέχωναν αρνήθηκαν μαζικά να φἐρουν σε πέρας τέτοιου είδους πειράματα.
Την ίδια στιγμή, πιστεύεται (χωρίς πάντως να υπάρχουν απτά στοιχεία) ότι οι πιο απόρρητες έρευνες διεξάγονταν σε μυστικό εργαστήριο-μαμούθ, που στεγαζόταν στο δεύτερο υπόγειο του κτιρίου του Ινστιτούτου Φιλάτοφ στην Οδησσό. Ελάχιστοι γνώριζαν την ύπαρξή του, αφού η KGB είχε φροντίσει επιμελώς να κρατήσει μακριά τα αδιάκριτα βλέμματα μακριά. Εδώ, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, κρατούμενοι καταδικασμένοι σε θάνατο υποβάλλονταν σε εξαντλητικά πειράματα, καθώς «βομβαρδίζονταν» με παλλόμενα μαγνητικά πεδία. Στόχος ήταν να διαπιστωθεί εάν θα μπορούσαν να αναπτύξουν συγκεκριμένες υπερδυνάμεις. Αντίστοιχα πειράματα διεξάγονταν και σε ζώα, με έναν Ρώσο επιστήμονα, τον Μπριουκάνοφ, να υποστηρίζει δημοσίως το 1991 ότι κάποια από αυτά είχαν αναπτύξει την ικανότητα να βλέπουν μέσα από τοίχους. Δυστυχώς, όπως πρόσθεσε στις περισσότερες περιπτώσεις, οι εγκέφαλοί τους ουσιαστικά διαλύθηκαν αδυνατώντας να αντέξουν. Όπως σημειώνεται όμως σε κάποιες αναφορές, ανάλογη μοίρα είχαν και οι κρατούμενοι-πειραματόζωα.
Τα σπάσιμο των πάγων και η επίσκεψη Γιέλτσιν σε… μανάβικο στο Χιούστον
Καθώς όμως περνούσαν τα χρόνια και με τους πάγους του Ψυχρού πολέμου να λιώνουν σιγά-σιγά, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν άρδην και σε αυτό τον τομέα. Ειδικότερα, μετά το 1980 οι επαφές μεταξύ των δύο πλευρών σε όλες τις βαθμίδες (από τα στελέχη του Κρεμλίνου μέχρι και τις επιστημονικές ομάδες) άρχισαν να πληθαίνουν. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν τόσο ο Μέρφι όσο και ο Χικμαν, οι οποίοι μετά από αρκετές επισκέψεις του στη Σοβιετική Ένωση είχαν μια αρκετά ρηξικέλευθη ιδέα: πρότειναν δηλαδή αμοιβαία ανταλλαγή επισκέψεων στρατιωτικών στελεχών κι επιστημονικού προσωπικού σε ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση. Στόχος ήταν να εμπεδώσουν τόσο οι μεν όσο και οι δε πως δεν είχαν τόσο μεγάλες διαφορές, καθώς οι στόχοι τους, όπως αυτός της δημιουργίας υπερανθρώπων, ήταν κοινοί.
Μάλιστα, οι Αμερικάνοι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα ανταλλαγής ισχυρίζονται πως στις επαφές που είχαν με στελέχη της KGB διαπίστωσαν ότι αυτοί είχαν πλήρη συνείδηση ότι το κομμουνιστικό σύστημα που είχε εγκαθιδρυθεί στη Σοβιετική Ένωση είχε φτάσει στα όριά του. Ο δε Μέρφι υποστηρίζει πως ήταν αυτό το πρόγραμμα ανταλλαγής που συνέβαλε στην πτώση του του κομμουνιστικού καθεστώτος και στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου. Πώς θεωρεί πως συνέβη κάτι τέτοιο; Απλά φρόντισαν στα πλαίσιά του να προσκληθεί ένα εξέχον στέλεχος του Κομμουνστικού Κόμματος, το οποίο ασκούσε πάντως έντονη κριτική στην πολιτική της κυβέρνησης του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο Μπόρις Γιέλτσιν. Ο Γιέλτσιν λοιπόν, κατά τα λεγόμενα του Μέρφι, διαπίστωσε επισκεπτόμενος ένα μανάβικο στο Χιούστον τις χάρες της «καπιταλιστικής αφθονίας». Γυρνώντας λοιπόν στην πατρίδα του, απομακρύνθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα, από το οποίο και παραιτήθηκε μετά από δυο χρόνια. Δεν θα αργούσε η μέρα που θα γινόταν ο πρώτος μη κομμουνιστής πρόεδρος της Ρωσίας. Ορισμένοι, αστειευόμενοι, σημειώνουν δε πως τελικά αυτός ήταν ο «υπεράνθρωπος» που έψαχναν εναγωνίως τόσα χρόνια οι ΗΠΑ…