Οι αρχαιολόγοι που έκαναν ανασκαφές στην τοποθεσία Longtan στην επαρχία Γιουνάν, στο νοτιοδυτικό άκρο του οροπεδίου του Θιβέτ, αποκάλυψαν εκατοντάδες λίθινα αντικείμενα από δύο τάφρους που σκάφτηκαν στον κοκκινωπό, ιλυώδη άργιλο της περιοχής
Τα λίθινα εργαλεία που ανακαλύφθηκαν στη νοτιοδυτική Κίνα βοήθησαν μια μυστηριώδη ομάδα να ζήσει σε ένα ψυχρό και σκληρό περιβάλλον πριν από 60.000 έως 50.000 χρόνια.
Αλλά ποιανού τα χέρια τα διαμόρφωσαν; Η απάντηση θα μπορούσε να ταρακουνήσει όσα γνωρίζουμε για την προέλευση του ανθρώπου κατά την περίοδο αυτή της Λίθινης Εποχής, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Οι αρχαιολόγοι που έκαναν ανασκαφές στην τοποθεσία Longtan στην επαρχία Γιουνάν, στο νοτιοδυτικό άκρο του οροπεδίου του Θιβέτ, αποκάλυψαν εκατοντάδες λίθινα αντικείμενα από δύο τάφρους που σκάφτηκαν στον κοκκινωπό, ιλυώδη άργιλο της περιοχής.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι πολλά από τα εργαλεία ήταν κατασκευασμένα στο στυλ που είναι γνωστό ως Quina, το οποίο συνήθως θεωρείται ως αρχαιολογική υπογραφή των Νεάντερταλ, ενός είδους αρχαίου ανθρώπου. Το στυλ, ή αλλιώς το σύμπλεγμα, δεν έχει βρεθεί ξανά στην Ανατολική Ασία, αναφέρει η μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.
«Η ανακάλυψη στην τοποθεσία Longtan είναι αξιοσημείωτη, καθώς τεκμηριώνει τη συγκεκριμένη παράδοση μακριά (τουλάχιστον 7.000 ή 8.000 χιλιόμετρα) από την περιοχή που παραδοσιακά συνδέεται με αυτό το τεχνοπολιτιστικό σύμπλεγμα», δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο συν-συγγραφέας της μελέτης Davide Delpiano, μεταδιδακτορικός ερευνητής παλαιολιθικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φεράρα στην Ιταλία.
Οι Νεάντερταλ περιπλανήθηκαν στην Ευρασία για περίπου 400.000 χρόνια πριν εξαφανιστούν πριν από 40.000 χρόνια, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία για τα λείψανά τους ανατολικά των βουνών Αλτάι στη νότια Σιβηρία.
Οστά και σκελετοί Νεάντερταλ έχουν βρεθεί στο παρελθόν μαζί με λίθινα εργαλεία Quina σε διάφορες τοποθεσίες στη Δυτική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της ομώνυμης τοποθεσίας La Quina στη νοτιοδυτική Γαλλία. Η Quina είναι μία από μια σειρά από μορφές λίθινων εργαλείων που σχετίζονται με τους Νεάντερταλ και που οι αρχαιολόγοι αποκαλούν Μουστέριαν κουλτούρα.
Η πρωτοφανής ανακάλυψη στο Λονγκτάν είχε «σημαντικές επιπτώσεις», δήλωσε ο Ντελπιάνο, εγείροντας δύο ανταγωνιστικές πιθανότητες. Οι Νεάντερταλ θα μπορούσαν να έχουν μεταναστεύσει ανατολικά και να έχουν φτάσει σε αυτό που είναι σήμερα η Κίνα, ή ένα διαφορετικό είδος αρχαίου ανθρώπου ενδεχομένως να κατασκεύαζε λίθινα εργαλεία που μοιάζουν απροσδόκητα με αυτά που κατασκευάζονταν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που είναι γνωστή ως Μέση Παλαιολιθική.
Λίθινα εργαλεία με εκτεταμένες επιπτώσεις
Το σύνολο εργαλείων που αποκαλύφθηκε στο Longtan το 2019 και το 2020 περιλαμβάνει ξύστρες, που χρησιμοποιούνταν για την επεξεργασία δερμάτων ή ξύλου με μία αιχμηρή πλευρά, λίθινες αιχμές που μπορεί να είχαν συνδεθεί με ξύλινα δόρατα και εργαλεία που είχαν εγκοπές που έμοιαζαν λίγο με πριόνι.
Στην Ευρώπη, οι Νεάντερταλ χρησιμοποιούσαν λίθινα εργαλεία Quina κατά τη διάρκεια μιας ξηρής και ψυχρής περιόδου πριν από 60.000 έως 50.000 χρόνια σε ένα τοπίο με ανοιχτά δάση. Τα εργαλεία θα βοηθούσαν τους Νεάντερταλ να κυνηγούν τα μεταναστευτικά κοπάδια ταράνδων, γιγάντιων ελαφιών, αλόγων και βισώνων, σύμφωνα με τη μελέτη.
Τα εργαλεία Quina είχαν συνήθως μεγάλη περίοδο χρήσης και συχνά ρετουσαρίστηκαν και ανακυκλώθηκαν – γεγονός που υποδηλώνει ότι αποτελούσαν απάντηση στους αποσπασματικούς πόρους και σε έναν εξαιρετικά κινητικό τρόπο ζωής, έγραψαν οι ερευνητές.
Η ανάλυση των κόκκων αρχαίας γύρης από το Longtan αποκάλυψε ότι το κλίμα και το περιβάλλον θα ήταν παρόμοια στη νοτιοδυτική Κίνα με εκείνα της Ευρώπης. Ωστόσο, οι συγγραφείς δεν βρήκαν υπολείμματα ζώων στην περιοχή, οπότε δεν είναι γνωστό αν οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί κυνηγούσαν παρόμοια ζώα, είπαν.
«Το πακέτο Quina αντιπροσωπεύει μια προσαρμογή σε ιδιαίτερα ανεπτυγμένες στρατηγικές κινητικότητας: αυτά τα αντικείμενα σχεδιάστηκαν για να αντέχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς οι νομαδικές ανθρώπινες ομάδες αναγκάζονταν να αναζητούν πόρους που, λόγω των ολοένα και πιο σκληρών κλιματικών συνθηκών, γίνονταν όλο και πιο σπάνιοι», δήλωσε ο Delpiano.
Ήταν πιθανό οι Νεάντερταλ να έφτασαν μέχρι τη νοτιοδυτική Κίνα, ή ίσως να συνάντησαν άλλα ανθρώπινα είδη στην πατρίδα τους, μια αλληλεπίδραση που επέτρεψε στην τεχνολογία των λίθινων εργαλείων τους να εξαπλωθεί προς τα ανατολικά, είπε.
Απολιθώματα από το σπήλαιο Ντενίσοβα στα όρη Αλτάι δείχνουν ότι οι Νεάντερταλ ζούσαν εκεί πριν από περίπου 200.000 χρόνια, περίπου την ίδια εποχή με ένα αδελφό είδος γνωστό ως Ντενίσοβαν, οι οποίοι πιστεύεται ότι ζούσαν σε όλη την Ασία.
Οι συγγραφείς της μελέτης πρόσθεσαν ότι κρανία που βρέθηκαν στο Xuchang στην επαρχία Henan της κεντρικής Κίνας εμφάνιζαν επίσης κάποια χαρακτηριστικά Νεάντερταλ, τα οποία «μπορεί να υποδεικνύουν ότι οι ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις συνέβησαν μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής».
«Δεν θα με εξέπληττε αν οι Νεάντερταλ έκαναν περιστασιακές εισβολές στην κινεζική επικράτεια.
Τούτου λεχθέντος, το ζήτημα είναι ότι επί του παρόντος δεν διαθέτουμε αυτό το τεχνολογικό πακέτο στην υπόλοιπη Ασία, αφήνοντάς μας χωρίς ένα σαφές «μονοπάτι ψίχουλα» για να το συνδέσουμε σε μια υποθετική μεταναστευτική πορεία», δήλωσε ο Delpiano.
Νεάντερταλ εναντίον Ντενίσοβαν
Μια εξίσου αληθοφανής εξήγηση που προτάθηκε από τη μελέτη ήταν ότι οι ανθρωποειδείς που κάποτε αποκαλούσαν το Λονγκτάν σπίτι τους – ίσως οι Ντενίσοβαν ή ένα άλλο άγνωστο είδος – ανέπτυξαν ξεχωριστά το ίδιο στυλ λίθινων εργαλείων με τους Νεάντερταλ, ως απάντηση στο εξίσου σκληρό περιβάλλον.
«Ενώ δεν μπορούμε ακόμη να επιβεβαιώσουμε την παρουσία των Νεάντερταλ στην Κίνα – οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τη Μέση Παλαιολιθική (εργαλεία) στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία – γνωρίζουμε ότι το «αδελφό» είδος τους, οι Ντενίσοβαν, ήταν παρόντες στην περιοχή», δήλωσε.
«Επομένως, είναι προσωρινά δυνατό να τους αποδώσουμε αυτές τις καινοτομίες και τις οικολογικές προσαρμογές», είπε.
«Ξεκινώντας από μια βάση γνώσεων – ένα τεχνολογικό θεμέλιο κοινό με τους Ευρωπαίους Νεάντερταλ – οι τοπικές ομάδες μπορεί να ‘επανεφεύρισκαν’ αυτή την παράδοση κατασκευής εργαλείων επειδή ήταν κατάλληλη για τις οικολογικές τους συνθήκες», δήλωσε ο Delpiano.
Ο Dongju Zhang, αρχαιολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Lanzhou της Κίνας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι και οι δύο υποθέσεις είναι εύλογες, αν και εικασίες. Χρειάζονται πιο συγκεκριμένα στοιχεία για να κατανοήσουμε ποιος κατασκεύασε τα εργαλεία, είπε.
«Για μένα, είναι πολύ νωρίς για να δώσω μια εξήγηση για τους παραγωγούς αυτού του στυλ στο Longtan. Ανυπομονώ να δω περισσότερα νέα ευρήματα και πιο σίγουρες αποδείξεις ανθρώπινων απολιθωμάτων ή αρχαίου DNA ή παλαιοπρωτεονομικών (αρχαίες πρωτεΐνες) στοιχείων στην Ανατολική Ασία», δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ο μόνος τρόπος για να αποδειχθεί ότι οι Νεάντερταλ ζούσαν στη σημερινή Κίνα είναι να βρουν οι παλαιοντολόγοι που εργάζονται εκεί ένα απολίθωμα Νεάντερταλ στην Κίνα, δήλωσε ο Τζον Σέι, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης.
«Τα λίθινα εργαλεία δεν είναι ταυτότητες», είπε.
Η νέα μελέτη προστίθεται σε ένα σύνολο άλυτων ερωτημάτων σχετικά με το πώς εκτυλίχθηκε η ανθρώπινη ιστορία στην Ασία πριν από τη μεγάλης κλίμακας άφιξη του δικού μας είδους, του Homo sapiens, στην περιοχή.
«Για μένα, η σημασία αυτής της εργασίας είναι ότι συμβάλλει σε έναν συνεχώς αυξανόμενο κατάλογο πρόσφατων ανακαλύψεων που αναδεικνύουν την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία ως hotspots για την έρευνα της ανθρώπινης προέλευσης», δήλωσε ο Ben Utting, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο τμήμα ανθρωπολογίας του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Smithsonian στην Ουάσιγκτον.
«Ενώ οι αρχαιολόγοι και οι ανθρωπολόγοι θεωρούσαν επί μακρόν την Ανατολική και τη Νοτιοανατολική Ασία ως πολιτισμικά «ουρανοξύστες», αυτές οι ανακαλύψεις συμβάλλουν στην αντιστροφή αυτής της αφήγησης και αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι που ζούσαν σε αυτές τις περιοχές ήταν εξίσου δυναμικοί και πολύπλοκοι από άποψη συμπεριφοράς με τους ανθρώπους που ζούσαν αλλού την ίδια εποχή».
