Οι προχωρημένες συζητήσεις της Αθήνας με το Βρετανικό Μουσείο
Μια σχετικά μικρή, αλλά και την πλέον κρίσιμη απόσταση καλούνται να διανύσουν μέσα στους επόμενους μήνες η Αθήνα και το Βρετανικό Μουσείο προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, ακόμη και εντός του 2025.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδα «Η Καθημερινή», από τις συζητήσεις που γίνονται στο παρασκήνιο μεταξύ των δύο πλευρών έχουν προκύψει συγκλίσεις – αλλά όχι συμφωνία – σε σημαντικές πτυχές της τελικής φόρμουλας που θα υιοθετηθεί.
Η πρώτη είναι πως, παρά το γεγονός ότι αυτό πιθανότατα δεν θα αποτυπώνεται «άμεσα» και «ρητά» στη συμφωνία, τα Γλυπτά που θα επιστραφούν από το Βρετανικό Μουσείο δεν θα αποχωρήσουν ποτέ από το Μουσείο της Ακρόπολης, με την ελληνική πλευρά να αποστέλλει, ως «αντιστάθμισμα», σημαντικά εκθέματα για πολυετείς περιοδικές εκθέσεις στο Λονδίνο.
Η δεύτερη ότι η Αθήνα δεν θα «υποδεχθεί» το σύνολο των αρχαίων που εκλάπησαν από τον Έλγιν, αλλά εκείνα που θα αποκαθιστούν την ενότητα των Γλυπτών. Είναι ενδεικτική επ΄αυτού και προϊδεάζει για τις επερχόμενες εξελίξεις η συχνή αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη πως «εάν κόβαμε στα δύο τη Μόνα Λίζα και η μισή ήταν στο Λούβρο και η άλλη μισή στο Βρετανικό Μουσείο, θα μπορούσαν οι θεατές να εκτιμήσουν την ομορφιά αυτού του πίνακα;»
Επί της ουσίας, δηλαδή, στην Ελλάδα θα επιστρέψουν τα εκθέματα που αποκαθιστούν «την ενότητα» των Γλυπτών, ενώ άλλα που δεν έχουν αυτή τη «συνάφεια» – για παράδειγμα η Καρυάτιδα που αφαιρέθηκε από το Ερέχθειο – θα παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο.
Αυτό που λείπει από τον διάκοσμο του Παρθενώνα στην Αθήνα και βρίσκεται στο Λονδίνο είναι περίπου το 50% από το σύνολό του, όπως διασώζεται σήμερα και κυρίως είναι τμήματα από τη ζωφόρο, τα αετώματα και τις μετόπες του. Για παράδειγμα λείπουν 16 μετόπες που απεικονίζουν τη μονομαχία των Κενταύρων και των Λαπιθών.
Από τα αετώματα λείπουν τμήματα που απεικονίζουν τη γέννηση της Αθηνάς και τον αγώνα της Αθηνάς και του Ποσειδώνα, ενώ από τη ζωφόρο που απεικονίζει την πομπή των Παναθηναίων λείπουν 56 λίθοι – περίπου 75 μέτρα από τα συνολικά 160.
Τρίτον, στο τραπέζι βρίσκεται υβριδική νομική φόρμουλα προκειμένου οι δύο πλευρές να μην παραβιάσουν τις «κόκκινες γραμμές» τους: Το Βρετανικό Μουσείο επιθυμεί να παρακαμφθεί ο όρος της «διαρκούς αποξένωσης» που προσκρούει στον Βρετανικό νόμο του 1963, ο οποίος απαγορεύει ρητά τη μόνιμη μεταφορά εκθεμάτων εκτός Βρετανίας. Η Αθήνα απορρίπτει τη λογική του δανεισμού των Γλυπτών.
Η οριστικοποίηση του νομικού πλαισίου που θα διέπει τη συμφωνία, επιβάλλεται να έχει ιδιαίτερα ισχυρή βάση, με δεδομένο πως προεξοφλείται ότι εναντίον της θα υπάρξει μπαράζ προσφυγών στα βρετανικά δικαστήρια.
Τέλος, σε εκκρεμότητα παραμένουν τα λεγόμενα Logistics της συμφωνίας: Δηλαδή, πως, πότε και με ποιον τρόπο θα γίνει η ανταλλαγή των εκθεμάτων. Όμως θεωρείται δεδομένο πως εάν τα «μεγάλα» της παρασκηνιακής διαπραγμάτευσης διευθετηθούν, η αντιμετώπιση των τελευταίων αυτών θεμάτων θα είναι εύκολη υπόθεση.