Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά για τους περισσότερους είναι ημέρες χαράς και γιορτής. Σε πολλούς όμως οι γιορτές φέρνουν μια μελαγχολία. Κάτι οι υποχρεώσεις… κάτι η απογοήτευση όταν κάτι δεν πάει ακριβώς όπως ελπίζαμε για τις γιορτές…
Έρευνα δείχνει ότι πράγματι στις γιορτές υπάρχει αύξηση ορισμένων τύπων ψυχοπαθολογίας σε ένα ποσοστό του γενικού πληθυσμού που αφορά στη μεταβολή της διάθεσης προς το χειρότερο.
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας (American Psychological Association), που πραγματοποιήθηκε σε 2.061 ενήλικες από μεταξύ 14 και 16 Νοεμβρίου 2023, το 89% των Αμερικανών δηλώνουν ότι ανησυχίες όπως η έλλειψη χρημάτων, αγαπημένων προσώπων και η πρόβλεψη οικογενειακών συγκρούσεων τους προκαλούν άγχος αυτή την περίοδο του έτους.
Το 43% δήλωσε ότι το άγχος αυτό αποτελεί την αιτία που τους εμποδίζει να απολαύσουν τις διακοπές των Χριστουγέννων. Στοιχεία δείχνουν ότι τρεις είναι οι πιο συνηθισμένοι στρεσογόνοι παράγοντες – η έλλειψη οικογένειας, η απώλεια αγαπημένου προσώπου και η μοναξιά. Η απουσία οικείων ατόμων, είτε βρίσκονται εν ζωή είτε “χάθηκαν” πρόσφατα, αναπόφευκτα ανακαλεί μνήμες, οι οποίες αφήνουν, στην καλύτερη περίπτωση, μια “γλυκόπικρη γεύση”, συνηθέστερα, όμως, νοσταλγία και θλίψη.
Μελαγχολία τα Χριστούγεννα
Η μοναξιά από την άλλη πλευρά μπορεί να είναι πραγματική ή πλασματική. Για παράδειγμα, η απόσταση από την οικογένεια, κυρίως για όσους νοσηλεύονται σε κάποιο νοσοκομείο ή ίδρυμα εκ των πραγμάτων τους απομονώνει. Δεν συμβαίνει το ίδιο με όσους κρίνουν βάσει των αναρτήσεων γνωστών (ή όχι) προσώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πράγματι, ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της κακής διάθεσης είναι η λανθασμένη εντύπωση ότι όλοι οι άλλοι περνούν καλύτερα και απολαμβάνουν ήρεμες στιγμές γεμάτες ευφορία με την οικογένειά τους, ώρες χαράς σε απολύτως επιτυχημένα πάρτι που όλοι είναι αγαπημένοι και διασκεδάζουν μέχρι πρωίας, ανεξάρτητα εάν αυτή η παραμυθένια ατμόσφαιρα είναι σπανίως πραγματικότητα.
Το άγχος και το στρες είναι επίσης σοβαρό πρόβλημα που επιδεινώνει τη διάθεση την εορταστική περίοδο. Τα τελευταία χρόνια η οικονομική ύφεση, η ανεργία, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών έχουν επιφέρει ένα πρόσθετο βάρος, αφού έχουν προκαλέσει αδυναμία όχι μόνο αγοράς δώρων για την οικογένεια και τους φίλους που παραδοσιακά ανταλλάσσονται, αλλά συχνά και βασικών αγαθών στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Στον αντίποδα, οι άνθρωποι με γεμάτη ατζέντα από κοινωνικές υποχρεώσεις (ιδίως οι πιο εσωστρεφείς) μπορεί να καταβάλλουν υπερπροσπάθεια και να νοιώθουν στρες, γιατί επιθυμούν να ανταποκριθούν στα σφιχτά χρονοδιαγράμματα αγορών και προετοιμασιών και να προσφέρουν μοναδικές στιγμές στους αγαπημένους τους, παραβλέποντας συχνά τις δικές τους ανάγκες, όρια και επιθυμίες. Η καταφυγή στο αλκοόλ από κάποιους είναι πιθανή, αν και επιβαρυντική για την ψυχική υγεία.
Αυξημένες πιθανότητες να βιώσουν στρες έχουν και οι επαγγελματίες που η φύση της εργασίας τους επιβάλλει την ολοκλήρωση εργασιών πριν από το πέρας του έτους. Γι’ αυτούς οι προθεσμίες και η παρατεταμένη εργασία κλέβουν τον προσωπικό χρόνο που θα αξιοποιούσαν για να νοιώσουν καλά κοντά στους αγαπημένους τους.
Το άγχος των γιορτών είναι καταστροφικό από όποια πλευρά κι αν βρίσκεται κάποιος. Γι’ αυτό άλλωστε ο αριθμός των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους είναι υψηλότερος από τις 25 Δεκεμβρίου έως τις 7 Ιανουαρίου, συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες, σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Μην προκαταβάλουμε τον εαυτό μας ότι φέτος θα νοιώσουμε άσχημα όπως και πέρυσι.
Θέτουμε όρια.
Κάνουμε καλό οικονομικό προγραμματισμό.
Αποφεύγουμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Επιμένουμε στη ρουτίνα της διατροφής, άσκησης και ύπνου, κατά το δυνατόν.
Περιορίζουμε τα οινοπνευματώδη ποτά, αφού η τακτική ή/και βαριά κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να φέρει κατάθλιψη (αλλά και το αντίθετο, δηλαδή η κατάθλιψη να οδηγήσει στην κατανάλωση αλκοόλ).
Συμβουλές κατά της κατάθλιψης τα Χριστούγεννα
Βγαίνουμε από το σπίτι.
Βρίσκουμε δωρεάν δραστηριότητες.
Δοκιμάζουμε καινούργιες δραστηριότητες.
Κάνουμε νέους φίλους.
Περνάμε χρόνο αγαπημένους ανθρώπους.
Προσφέρουμε εθελοντική εργασία σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Φροντίζουμε τον εαυτό μας.
Εάν, όμως, τα αρνητικά συναισθήματα επιμένουν ή επιβαρύνουν τον ψυχισμό όλο και περισσότερο, τον λόγο θα πρέπει να πάρει κάποιος ειδικός, ο οποίος θα μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση και επεξεργασία των συναισθημάτων, αλλά και την ανακούφιση από αυτά.
Πηγή