Η Μπλανς Ντιμπουά, η Σεραφίνα, η Άλμα, η Αλεξάνδρα Ντε Λάγκο ή πριγκίπισσα Κοσμονόπολις, κάθε Λεωφορείον ο Πόθος να περνά και κάθε Τριαντάφυλλο στο στήθος να μη μαραίνεται ποτέ και να πέφτει Καλοκαίρι και Καταχνιά και να ‘ναι οι Νύχτες της Ιγκουάνα και κάπου ένα Γλυκό Πουλί της Νιότης και μια Λυσσασμένη Γάτα. Θέατρο. Οι μεγάλες πρωταγωνίστριες του κόσμου όλου. Τα φαντασιωσικά πλάσματα στην μεγάλη οθόνη φτιαγμένα από φιλμ και όνειρο.
Ο Μπράντο, η Βίβιαν Λι, η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, ο Πολ Νιούμαν! Λέξεις και υπάρξεις αρχετυπικές φτιαγμένες από τον Τένεσι Ουίλιαμς, για το θέατρο, για σώματα που μπορείς να αγγίξεις στο πλήγωμα τους και στις ανάσες τους, από ανθρώπους για ανθρώπους, να ενώνονται οι ανάσες τους σε σκηνή και πλατεία! Ιστορίες χαλασμού, πάθους, ολέθρου. Ιστορίες πικρές, σκληρές, αδυσώπητες, αληθινές. Ιστορίες απελπισμένων, προδοτικών ερώτων, λαγνείας, αισθησιασμού, χωρίς σωτηρία.
Φόντο τους συνήθως, οι όλο υγρασία φτωχογειτονιές της Νέας Ορλεάνης, οι όχθες του Μισισιπή, οι στάσεις που δεν φτάνουν ποτέ τα λεωφορεία, τα λερωμένα, παρακμιακά ξενοδοχεία του αμερικανικού Νότου, των φτηνών, γρήγορων ερωτικών επαφών. Ευαίσθητες γυναίκες, όχι νέες, ονειροπόλες και ονειροπαρμένες, συνήθως μοναχικές στην αναπαραγωγή μιας διαφορετικότητας και στην ανάκληση αναμνήσεων εποχών μεγαλείου. Αυστηρή ηθική, αλκοολισμός, ευαίσθητα νεύρα, ψυχασθένειες. Πόθος για τον απαγορευμένο, ζωώδη ερωτισμό. Μια υποψία τζαζ μουσικής στο φόντο. Και αυτή πικραμένη. Και αυτή μελαγχολική.
Ένας κόσμος. Ένας Γυάλινος Κόσμος, φτιαγμένος από έναν από τους σπουδαιότερους δραματουργούς που πέρασαν ποτέ απ’ τη γραφή. Από εκείνον που γεννήθηκε Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς, έγινε Τένεσι Ουίλιαμς από την πολιτεία καταγωγής του πατέρα του, έγραψε ποιήματα, νουβέλες, θεατρικά έργα, διηγήματα και μυθιστορήματα, κέρδισε το Πούλιτζερ δυο φορές, το 1948 για το “Λεωφορείον ο Πόθος” και το 1955 για τη “Λυσσασμένη Γάτα” και που τα έργα του έχουν μεταφράστηκαν σε 30 γλώσσες και παίζονται στον κόσμο όλο.
Είχε μια αριστοκρατικής καταγωγής μητέρα από εκείνες τις σνομπ και καλομαθημένες οικογένειες του Νότου, ένα πατέρα λαϊκό, πωλητή παπουτσιών, που όλο έπινε και γινόταν βάναυσος με τα τρία του παιδιά. Στα πέντε του ο συγγραφέας θα πάθει παράλυση των κάτω άκρων. Η μητέρα του τον μυεί στον κόσμο των βιβλίων και τον παροτρύνει να γράφει τις ιστορίες του. Ο πατέρας του ευνοεί πάντα τον αδελφό του. Εκείνος είναι αδύναμος, ασθενικός, ένας γιος-απογοήτευση. Η αδελφή! Η αγαπημένη του Ρόουζ. Τη λατρεύει. Εκείνη θα διαγνωστεί πως πάσχει από ηβιφρένεια, την πολύ νεανική εκδήλωση της σχιζοφρένειας. Θα ζει σε ψυχιατρικές κλινικές. Θα της κάνουν λοβοτομή! Θα μείνει ένα κορμί χωρίς καθόλου άνθρωπο μέσα του.
Ο Τένεσι σοκάρεται. Πενθεί. Σημαδεύεται για πάντα. Και δεν συγχωρεί τους γονείς του. Θα παλέψει με τους δικούς του δαίμονες του από τότε, σε ένα ανελέητο κυνηγητό με τα προσωπικά του, τα άτομα του, τα γεννημένα από αυτόν θηρία. Αλκοόλ. Χάπια. Κατάθλιψη. Ψυχιατρείο. Ξανά το κεφάλι έξω. Και πάλι απ την αρχή, αυτός σε κυνήγι με τους δαίμονες του. Θα σπουδάσει –τι άλλο;- δημοσιογράφος και μετά θεατρολογία.
Οι συμφοιτητές του θα τον βαφτίσουν Τεννεσί λόγω της μακρόσυρτης, βαριάς, νότιας προφοράς του. Θα γράψει τα πρώτα του θεατρικά στα 28 του χρόνια. Λεωφορείον ο Πόθος. Βίβιαν Λι. Μάρλον Μπραντο. Ελίας Καζάν. Βραβεία. Κοινό. Γεμάτα θέατρα. Όσκαρ. Χειροκροτήματα. Αναγνώριση. Φήμη…
Φοβάται πάντα ότι θα τρελαθεί σαν την αδελφή του. Ερωτεύεται. Φρανκ Μέρλο. Όμορφος. Ιταλός δεύτερης γενιάς. Θα γράψει το μόνο έργο του με ευτυχές τέλος. «Τριαντάφυλλο στο Στήθος». Ο Φρανκ διώχνει τους φόβους. Σπρώχνει το αλκοόλ λίγο πιο μακριά. Ξορκίζει την κατάθλιψη. Θα ζήσουν μαζί 16 χρόνια. Μετά εκείνος θα πεθάνει από καρκίνο.
Ο Τένεσι θα αφεθεί και πάλι στους μαύρους ήλιους της κατάθλιψης του. Στην προσωπική του, μοναχική σκοτεινιά… Επιτυχίες, θεατρικά, βραβεία, έπαινοι. Θα αρχίσει να πειραματίζεται στη θεατρική φόρμα. Θα μιλεί ανοιχτό για την ομοφυλοφιλία του στην πουριτανική Αμερική των πλασματικών συμπεριφορών. Το Μπρόντγουεϊ και οι κριτικοί θα του γυρίσουν τη πλάτη. Είναι αποπαίδι της λουσάτης αυλαίας. Είναι αποκηρυγμένος των ισχυρών του θεάτρου.
Είπε πως «ο θάνατος είναι μια στιγμή και η ζωή τόσες πολλές…». Στις 24 Φεβρουαρίου του 1983, ο Τένεσι Ουίλιαμς βρέθηκε νεκρός σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, στη Νέα Υόρκη. Είχε σφηνωθεί στο λαιμό του ένας φελλός από ένα μπουκάλι κρασιού που βιαζόταν να πιει. Πνίγηκε. Μόνος του.
Ήθελε λέει, να τον κάψουν και να σκορπίσουν τις στάχτες του στον Κόλπο του Μεξικό. Τον έθαψαν στον οικογενειακό τάφο στο Σαιν Λούις. Για πάντα με την μεγαλομανή, χαμένη στο δικό της παραμύθι μητέρα, τον βάναυσο πατέρα, την καημένη του, την πολυαγαπημένη του, την τρελή του αδελφή! «Πάντα βασιζόμουνα στην καλοσύνη των ξένων», λέει εκείνη η αέρινη, η αλαφροΐσκιωτη, δυστυχισμένη Μπλανς στο Λεωφορείον ο Πόθος! Και ο Τένεσι Ουίλιαμ το ίδιο μάλλον, όσο κι αν στην αιωνιότητα τον περιμένει η μη καλοσύνη των δικών του…
ΥΓ: Όταν στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης το 1948, ο Κάρολος Κουν και ο Μάνος Χατζιδάκις συνεργάζονταν για το θεατρικό έργο «Λεωφορείο ο πόθος» του Τένεσι Ουίλλιαμς, με τη Μελίνα Μερκούρη ως Μπλανς Ντυμπουά να τραγουδάει το «Χάρτινο το φεγγαράκι» σε στίχους του Νίκου Γκάτσου. Και από τότε να ‘ναι για πάντα τα φεγγαράκια μας από χαρτί…
Eπιμέλεια: Αλεξάνδρα Τσόλκα