Η πνευμονική εμβολή είναι μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που προκαλείται από την απόφραξη μιας ή περισσότερων πνευμονικών αρτηριών, συνήθως από έναν θρόμβο αίματος.
Της: Έπης Τρίμη
Να υπογραμμισθεί πως η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση και την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Πνευμονική εμβολή – Προειδοποιητικά συμπτώματα
Τα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής μπορεί να είναι ποικίλα και περιλαμβάνουν:
- Δύσπνοια: Αιφνίδια ή προοδευτική, συχνά ανεξάρτητα από τη σωματική δραστηριότητα.
- Πόνος στο στήθος: Συχνά οξύς και επιδεινώνεται με την αναπνοή ή τον βήχα.
- Ταχυκαρδία: Αύξηση των καρδιακών παλμών χωρίς εμφανή αιτία.
- Αιμόπτυση: Βήχας με αίμα, που μπορεί να συνοδεύεται από πόνο.
- Αδυναμία και ζάλη: Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε λιποθυμία.
Πνευμονική εμβολή – Ποσοστά θνησιμότητας
Η θνησιμότητα της πνευμονικής εμβολής εξαρτάται από τη σοβαρότητα και τη γρήγορη έναρξη της θεραπείας. Χωρίς θεραπεία, η θνησιμότητα μπορεί να φτάσει έως και 30%, ενώ με την κατάλληλη αγωγή μειώνεται στο 2-8%.
Τι πρέπει να προσέξουμε
- Πρόληψη θρόμβων: Καθημερινή άσκηση, διακοπή καπνίσματος, και έλεγχος βάρους.
- Παρακολούθηση της υγείας: Τακτικός έλεγχος για άτομα με προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως θρομβοφιλία ή ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης.
- Εγρήγορση για συμπτώματα: Αν εντοπιστούν τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια.
Η συνεισφορά της νοσηλείας
Η νοσηλεία προσφέρει:
- Άμεση χορήγηση θρομβολυτικών φαρμάκων για τη διάλυση των θρόμβων.
- Παρακολούθηση των ζωτικών σημείων και πρόληψη επιπλοκών.
- Εκτίμηση από ειδικούς ιατρούς, όπως καρδιολόγους και πνευμονολόγους.
Θεραπευτικό πρωτόκολλο
Η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων του ασθενούς. Σε περιπτώσεις σοβαρής καρδιοαναπνευστικής αστάθειας, απαιτείται άμεση παρέμβαση λόγω του υψηλού κινδύνου θανάτου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, εφαρμόζονται τα εξής:
- Άμεση καρδιοαναπνευστική υποστήριξη: Επείγουσα φροντίδα για σταθεροποίηση του ασθενούς.
- Θρομβόλυση: Ενδοφλέβια φαρμακευτική αγωγή για τη διάλυση του θρόμβου.
- Χειρουργική επέμβαση: Αφαίρεση του πνευμονικού θρόμβου μέσω χειρουργικής διαδικασίας.
- Θρομβεκτομή με καθετηριασμό: Εστιασμένη απομάκρυνση του θρόμβου μέσω ειδικού καθετήρα.
- Τοποθέτηση φίλτρου στην κάτω κοίλη φλέβα: Εγκατάσταση συσκευής για την αποτροπή μετακίνησης θρόμβων από τα κάτω άκρα προς τους πνεύμονες.
Για ασθενείς χωρίς καρδιοαναπνευστική αστάθεια, συνιστάται κυρίως αντιπηκτική θεραπεία, όπως:
- Ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους ή Fondaparinux: Ενέσιμες μορφές αντιπηκτικής αγωγής.
- Νεότερα από του στόματος αντιπηκτικά (π.χ. Rivaroxaban, Dabigatran, Apixaban).
- Ασενοκουμαρόλη (Syndrome) ή παραδοσιακή ηπαρίνη: Ιδιαίτερα για τις πρώτες ημέρες θεραπείας.
Η διάρκεια της αντιπηκτικής αγωγής είναι συνήθως τρεις μήνες, με πιθανή παράταση σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν επίμονοι ή μη προκλητοί παράγοντες κινδύνου, με στόχο την πρόληψη υποτροπών και νέων επεισοδίων. Σε ορισμένες περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, η θεραπεία μπορεί να συνεχιστεί για όλη τη ζωή. Παράλληλα, οι ασθενείς ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε προγράμματα αποκατάστασης που περιλαμβάνουν ελαφριά άσκηση και ειδική διατροφή.