Μια πρόσφατη μελέτη, που παρουσιάστηκε στις επιστημονικές συνεδρίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας 2024 στο Σικάγο, υποδεικνύει ότι η τακτική μέτρηση των επιπέδων χοληστερόλης μπορεί να προβλέψει την εμφάνιση άνοιας έως και έξι χρόνια πριν από τη διάγνωση. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), το 2014 περίπου 7 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω ζούσαν με άνοια, με τον αριθμό αυτό να αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2060.
Συσχέτιση χοληστερόλης και άνοιας
Προηγούμενες έρευνες έχουν συνδέσει την υψηλή χοληστερόλη στη μέση ηλικία με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Η νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο Monash της Μελβούρνης, που παρακολούθησε σχεδόν 10.000 ενήλικες ηλικίας 70 ετών, διαπίστωσε ότι όσοι είχαν σταθερά επίπεδα χοληστερόλης παρουσίασαν σημαντικά μικρότερη πιθανότητα διάγνωσης άνοιας ή γνωστικής έκπτωσης. Οι ερευνητές προτείνουν ότι ο τακτικός έλεγχος των επιπέδων χοληστερόλης μπορεί να εντοπίσει άτομα με κυμαινόμενα επίπεδα, επιτρέποντας έγκαιρες παρεμβάσεις.
Ευρήματα της μελέτης
Κατά τη διάρκεια έξι ετών παρακολούθησης, 509 συμμετέχοντες εμφάνισαν άνοια και 1.760 παρουσίασαν γνωστική έκπτωση χωρίς άνοια. Όσοι είχαν τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις στα επίπεδα χοληστερόλης (στο ανώτερο 25%) είχαν 60% αυξημένη πιθανότητα διάγνωσης άνοιας και 23% αυξημένη πιθανότητα γνωστικής έκπτωσης. Επιπλέον, υψηλότερα επίπεδα λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL ή “κακή” χοληστερόλη) συσχετίστηκαν με ταχύτερη μείωση στις βαθμολογίες γνωστικών τεστ, ιδιαίτερα σε μνήμη και ταχύτητα αντίδρασης.
Ο ρόλος της HDL χοληστερόλης
Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL), γνωστή ως “καλή” χοληστερόλη, θεωρείται προστατευτική για την καρδιά, καθώς απομακρύνει τη χοληστερόλη από τις αρτηρίες και τη μεταφέρει στο ήπαρ για αποβολή. Ωστόσο, ορισμένες έρευνες αμφισβητούν την άποψη ότι υψηλότερα επίπεδα HDL είναι πάντα ευεργετικά. Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές δεν βρήκαν συσχέτιση μεταξύ υψηλών διακυμάνσεων της HDL και άνοιας ή γνωστικής έκπτωσης.
Περιορισμοί της μελέτης
Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς, όπως η συμμετοχή κυρίως λευκών ενηλίκων (96%), γεγονός που μπορεί να περιορίζει τη γενίκευση των αποτελεσμάτων σε άλλες πληθυσμιακές ομάδες. Επιπλέον, η μελέτη ήταν παρατηρητική και δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση μεταξύ κυμαινόμενων επιπέδων χοληστερόλης και κινδύνου άνοιας.
Σημασία της χοληστερόλης για την υγεία
Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία απαραίτητη για λειτουργίες όπως η πέψη, η παραγωγή βιταμίνης D και ορμονών. Ωστόσο, υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης μπορούν να οδηγήσουν σε απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων. Η HDL χοληστερόλη θεωρείται προστατευτική, με υγιή επίπεδα να είναι πάνω από 18 mg/dL για τους άνδρες και 21,6 mg/dL για τις γυναίκες.