Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξέδωσε προειδοποιήσεις σχετικά με τον αυξημένο κίνδυνο μιας νέας κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της ανάπτυξης, τη μείωση του δημόσιου χρέους και την αντιμετώπιση της πολιτικής αβεβαιότητας. Στην ετήσια Επισκόπηση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, η ΕΚΤ τόνισε την πιθανότητα επανεμφάνισης ανησυχιών για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
Αυξημένα επίπεδα χρέους και δημοσιονομικά ελλείμματα
Η ΕΚΤ επισήμανε τα υψηλά επίπεδα χρέους και τα δημοσιονομικά ελλείμματα, καθώς και τη χλιαρή ανάπτυξη και τις αβεβαιότητες που προκαλούνται από τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, ιδίως στη Γαλλία. Οι διαφορές μεταξύ γαλλικών και γερμανικών 10ετών κρατικών ομολόγων – βασικός δείκτης ανησυχίας των επενδυτών – αυξήθηκαν αυτό το μήνα στις 0,77 ποσοστιαίες μονάδες, κοντά στο υψηλό 12 ετών που καταγράφηκε πριν από τις έκτακτες γαλλικές εκλογές το περασμένο καλοκαίρι.
Ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους
Η ΕΚΤ προειδοποίησε ότι οι αντίστροφοι άνεμοι προς την οικονομική ανάπτυξη από παράγοντες όπως η χαμηλή παραγωγικότητα καθιστούν τα αυξημένα επίπεδα χρέους και τα δημοσιονομικά ελλείμματα πιο πιθανό να αναζωπυρώσουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους. Παρά τη μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μετά την άνοδο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα θεμελιώδη δημοσιονομικά μεγέθη παραμένουν αδύναμα σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ. Το κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται καθώς το χρέος που λήγει μεταβάλλεται με τα επιτόκια που είναι υψηλότερα από αυτά του ανεξόφλητου χρέους.
Επιπτώσεις στις αγορές και τον τραπεζικό τομέα
Η ΕΚΤ προειδοποίησε επίσης ότι οι αγορές μετοχών και ομολόγων εκτίθενται σε αυξανόμενους κινδύνους απότομων προσαρμογών, επισημαίνοντας υψηλές αποτιμήσεις και συγκέντρωση κινδύνου που είχαν ήδη οδηγήσει σε αρκετές έντονες αλλά βραχύβιες εκρήξεις της αστάθειας. Ανέφερε επίσης ότι σε μια πιθανή οικονομική ύφεση, θα μπορούσαν επίσης να πληγούν οι τραπεζικοί ισολογισμοί, καθώς καταναλωτές και εταιρείες στην ευρωζώνη ήδη επηρεάζονται από τα υψηλότερα επιτόκια. Η απειλή υψηλότερων απωλειών σε εμπορικά ακίνητα θα μπορούσε να είναι σημαντική για μεμονωμένες τράπεζες και επενδυτικά κεφάλαια.
Προειδοποιήσεις της ΕΚΤ για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα
Η οικονομική ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη, ενώ οι ανησυχίες για τις προοπτικές του παγκόσμιου εμπορίου προσθέτουν στη γεωπολιτική και πολιτική αβεβαιότητα. Οι υψηλές αποτιμήσεις και η συγκέντρωση κινδύνου καθιστούν τις αγορές πιο επιρρεπείς σε ξαφνικές διορθώσεις. Η αβεβαιότητα πολιτικής, τα αδύναμα δημοσιονομικά μεγέθη σε ορισμένες χώρες και η υποτονική δυνητική ανάπτυξη εγείρουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Οι ευπάθειες πιστωτικού κινδύνου σε ορισμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων για τις τράπεζες και τους μη τραπεζικούς χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές, εάν επιβεβαιωθούν οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη.
Αυξημένα τρωτά σημεία σε ασταθές περιβάλλον
Η ΕΚΤ βλέπει αυξημένα τρωτά σημεία χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε ένα ασταθές περιβάλλον. Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ έχουν μετατοπιστεί προς τα κάτω, καθώς ο πληθωρισμός πλησιάζει το 2%, ενώ οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν βιώσει αρκετές έντονες αλλά βραχύβιες εκρήξεις της αστάθειας τους τελευταίους μήνες. Οι προοπτικές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θολώνουν από την αυξημένη μακροοικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα μαζί με την αυξανόμενη αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής.
Ανάγκη άμεσων μέτρων για αποφυγή κρίσης
Η ΕΚΤ υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεσα μέτρα που θα τονώσουν την ανάπτυξη, θα μειώσουν το δημόσιο χρέος και θα διορθώσουν την πολιτική αβεβαιότητα, προκειμένου να αποφευχθεί μια νέα κρίση χρέους στην ευρωζώνη. Η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της οικονομικής ευημερίας στην περιοχή.