Επί 15 χρόνια κανείς δεν το είχε δει και η παρουσία του είχε γίνει «μύθος» σε περιοχές της Καμπότζης
Κανείς δεν είδε έναν γιγάντιο κυπρίνο σολομού του Μεκόνγκ για 15 χρόνια, αλλά στη συνέχεια το είδος εντοπίστηκε τρεις φορές τα τελευταία χρόνια, σε περιοχές της Καμπότζης που υποδηλώνουν ότι μπορεί να βρεθεί σε περισσότερα μέρη.
Ο γιγαντιαίος κυπρίνος σολομού του Μεκόνγκ έχει μήκος 1,2 μ. και ζυγίζει 66 κιλά. Είναι τόσο άπιαστο – καταγράφηκε μόνο 30 φορές από επιστήμονες – που του έδωσαν το παρατσούκλι «φάντασμα του Μεκόνγκ» από το όνομα του ποταμού της Νοτιοανατολικής Ασίας που ήταν ο βιότοπός του.
Το εξελικτικά διακριτό είδος κυπρίνου, το οποίο δεν είναι σολομός, αλλά έχει εμφάνιση σολομού, δεν είχε εντοπιστεί από κανέναν από το 2005 με τους ερευνητές να φοβούνται ότι είχε εξαφανιστεί.
Ωστόσο το 2020 ένας ψαράς στη βόρεια Καμπότζη αιχμαλώτισε ένα ψάρι με κομψή ασημένια πλάτη, ένα κίτρινο χρώμα γύρω από το μάτι του και έντονο καμπυλωτό σαγόνι: Ήταν το φάντασμα του Μεκόνγκ.
Αυτό το ψάρι πωλήθηκε σε εμπόρους στο Βιετνάμ, αλλά άλλοι ψαράδες στο ίδιο τμήμα της χώρας ανέφεραν τις δικές τους θεάσεις το 2022 και το 2023.Οι θεάσεις ήταν μακρύτερα κάτω στη λεκάνη απορροής του Μεκόνγκ από ό, τι ο κυπρίνος σολομού είχε ανακαλυφθεί ποτέ πριν, σύμφωνα με ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο περιοδικό Biological Conservation.
Ο κυπρίνος σολομού ανακαλύφθηκε ξανά στην επαρχία Stung Treng, στο κύριο στέλεχος του ποταμού Μεκόνγκ και σε έναν από τους σημαντικότερους παραποτάμους του. Αυτές οι τοποθεσίες είναι νοτιότερα από ό, τι ήταν ιστορικά γνωστό ότι εμφανίζονται τα ψάρια. Η ανακάλυψή του σε αυτά τα μέρη υποδηλώνει ότι το εύρος του είδους μπορεί να είναι μεγαλύτερο από ό, τι πίστευαν προηγουμένως οι επιστήμονες.
Τα νέα για την επιβίωση του γιγαντιαίου κυπρίνου του Μεκόνγκ έχουν γίνει «μια έκκληση για δράση» για την κοινότητα διατήρησης της αλιείας στην Καμπότζη και την ευρύτερη Νοτιοανατολική Ασία για να ξεκινήσουν προσπάθειες για την εύρεση και την προστασία του είδους.
Προερχόμενος από την Κίνα και διασχίζοντας 2.700 μίλια της Νοτιοανατολικής Ασίας, ο ποταμός Μεκόνγκ είναι η τρίτη πλωτή οδός με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον κόσμο. Αλλά όπως πολλά άλλα οικοσυστήματα γλυκού νερού, αντιμετωπίζει μυριάδες απειλές, όπως φράγματα στην Κίνα, την Ταϊλάνδη και το Λάος, καθώς και υπεραλίευση και ρύπανση.
Το WWF εκτιμά ότι το 19% των περισσότερων από 1.100 ειδών ψαριών στον ποταμό Μεκόνγκ απειλούνται.
Αν ο γιγάντιος κυπρίνος σολομού του Μεκόνγκ είχε εξαφανιστεί, θα ήταν το πρώτο από τα δώδεκα και πλέον είδη megafish του ποταμού – αυτά που ζυγίζουν πάνω από 66 κιλά – που θα υπέκυπτε σε αυτή τη μοίρα.
Με την εκ νέου ανακάλυψή του, θεωρείται πλέον το πιο απειλούμενο ψάρι του ποταμού. Λόγω ότι θεωρήθηκε εξαφανισμένος δεν ήταν στον κατάλογο προστατευόμενων ειδών της χώρας, αλλά προστέθηκε μετά την εκ νέου ανακάλυψή του.