Λάθη γονιών που προκαλούν ψυχολογικά τραύματα στα παιδιά: Επτά λάθη των γονιών που προκαλούν ψυχολογικά τραύματα στα παιδιά
Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας έχουμε ψυχολογικά τραύματα. Συνήθως τα παιδικά τραύματα προέρχονται μέσα από την οικογένεια. Σίγουρα δεν είναι ανάγκη να μεγαλώσουμε σε μία ακατάλληλη οικογένεια για να αποκτήσουμε ψυχολογικά τραύματα.
Πολλές φορές οι γονείς μας, άθελά τους, έκαναν λάθη. Μπορεί να μην το ήξεραν ή να μην το φαντάστηκαν, όμως αυτά τα λάθη, άφησαν ψυχολογικά τραύματα σε εμάς. Ψυχολογικά τραύματα που τα κουβαλάμε για όλη μας την ζωή.
Μερικοί από εμάς είχαμε την δυνατότητα να καταλάβουμε από μόνοι μας τα λάθη των γονιών μας. Έτσι όταν φέραμε στον κόσμο τα δικά μας παιδιά, αποφασίσαμε να μιμηθούμε τους γονείς μας στα σωστά τους και να απορρίψουμε τις μεθόδους, που εμάς δεν μας έκαναν καλό.
Όμως υπάρχουν και αρκετοί γονείς που δεν μπόρεσαν ποτέ να κάνουν μία βαθιά ενδοσκόπηση μέσα τους. Δεν αντιλήφθηκαν ποτέ τα ψυχολογικά του τραύματα και φυσικά δεν κατάλαβαν ποτέ από που προήλθαν. Έτσι μεγαλώνουν παιδιά στο ίδιο μοτίβο που μεγάλωσαν κι εκείνοι κι αναπαράγουν το πρόβλημα.
Επίσης πολλές φορές οι γονείς κάνουμε λάθη επειδή απλά είμαστε άνθρωποι. Η δουλειά, το άγχος, οι αυξημένες υποχρεώσεις, πολλές φορές μας κάνουν να χάνουμε τον εαυτό μας χωρίς να το καταλάβουμε. Το σημερινό άρθρο έχει ως στόχο να επισημάνει 7 λάθος συμπεριφορές που βλάπτουν σοβαρά την ψυχολογία των παιδιών.
Δεν έχετε υπομονή
Σίγουρα δεν είναι όλες οι μέρες ίδιες και σίγουρα δεν γίνεται όλοι οι γονείς να συμπεριφέρονται πάντα σαν τέρατα ψυχραιμίας. Όμως όταν ασχολείσαι με τα παιδιά και όταν αποφασίζεις να φέρεις στον κόσμο ένα παιδί, σίγουρα η υπομονή είναι το μεγαλύτερο σου “όπλο” για την σωστή ανατροφή του.
Όταν λοιπόν ένα παιδί κάνει μία αταξία ή δεν σας ακούει ή σας ρωτάει πράγματα σε ακατάλληλες στιγμές, δεν είναι σωστό να χάνουμε την υπομονή μας. Δεν είναι σωστό να ξεκινάμε να του φωνάζουμε χωρίς καλά καλά να του εξηγήσουμε με ήρεμο τρόπο τι μας ενοχλεί.
Επίσης, ακόμη κι αν είναι αρκετά μεγάλα για να καταλάβουν το σωστό και το λάθος, μην ξεχνάτε ότι τα λάθη είναι ανθρώπινα και ότι και τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε αυτά.
Στο σπίτι, υπάρχουν δύο γονείς. Όταν λοιπόν νιώθετε ότι χάνετε την υπομονή σας είναι καλύτερο να ζητήσετε από το άλλο σας μισό να αναλάβει δράση, όντας με μεγαλύτερη ψυχραιμία.
Αν πάλι είστε μόνος γονιός ή είστε μόνοι στο σπίτι, πριν κάνετε παρατήρηση στο παιδί, μετρήστε μέχρι το 10, ανακτήστε την ψυχραιμία σας και στην συνέχεια, εξηγήστε του με ήρεμο τρόπο ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό. Αν το παιδί επαναλάβει την λανθασμένη συμπεριφορά για άλλες δύο φορές, εσείς εξηγήστε του και τις δύο φορές το λάθος του.
Την τρίτη φορά, πείτε του ότι εφόσον δεν άκουσε θα αναλάβει τις ευθύνες των πράξεών του. Και στην συνέχεια, κάντε του μία επίπληξη ή στερήστε για ένα χρονικό διάστημα κάτι που του αρέσει. Οι συνέπειες, πρέπει να είναι άμεσα συνδεδεμένες με την σοβαρότητα της πράξης του.
Δεν μπορείτε για παράδειγμα να του στερήσετε την τηλεόραση για μία εβδομάδα όταν απλά μιλούσε επανειλημμένα πάνω από την φωνή σας, όσο εσείς μιλούσατε στο τηλέφωνο. Μπορείτε όμως να του στερήσετε το αγαπημένο του παιχνίδι αν σπάει επίτηδες πράγματα μέσα στο σπίτι ή σας βρίσει.
Δεν του εξηγείτε το λάθος του
Μπορεί να σας φαίνεται δύσκολο όμως το κόλπο των παιδαγωγών, για να επιβληθούν στα παιδιά κρύβεται στην εξήγηση. Κανένας παιδαγωγός που ξέρει καλά την επιστήμη του, δεν πρόκειται να επιβάλλει σε ένα παιδί μία συνέπεια, χωρίς πρώτα να του έχει εξηγήσει ότι αυτό που κάνει είναι λάθος, τον λόγο που είναι λάθος αλλά και να το προειδοποιήσει ότι αν το συνεχίσει θα επιβληθούν συνέπειες.
Οι γονείς από την άλλη, συνηθίζουν πολλές φορές να λένε απλά στα παιδιά “παίξε όμορφα”. “Αυτό που κάνεις είναι λάθος. Πήγαινε τιμωρία”. Τέτοιες μονολεκτικές εκφράσεις κάνουν το παιδί να μην καταλαβαίνει το λάθος του. Απλά νιώθει άσχημα για κάτι που δεν κατάλαβε.
Όταν δεν καταλαβαίνεις το λάθος σου δεν μπορείς και να το διορθώσεις. Μην περιμένετε λοιπόν από ένα παιδί να μην επαναλάβει μία κακή πράξη, εφόσον ποτέ δεν εξηγήσατε τι ακριβώς κακό κάνει. Φυσικά, σαν μεγάλος, νιώθει διαρκώς μία ανασφάλεια. Δεν ξέρει τι είναι σωστό και τι λάθος και φυσικά δεν ξέρει να διεκδικεί εξηγήσεις.
Ανταποκρίνεστε με νεύρα… στα νεύρα
Αυτό που θα μοιραστούμε παρακάτω ισχύει σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις. Κάνεις ένα βήμα πίσω για να κάνει κι ο άλλος ένα βήμα μπροστά. Αυτό ισχύει και με τα παιδιά σας. Όταν το παιδί έχει πολλά νεύρα, υστερία ή υπερβολική ένταση και αδρεναλίνη, δεν μπορείτε εσείς να μιλήσετε στο παιδί με την τριπλάσια ένταση.
Απλά θα καταλήξετε είτε να τρομάξετε το παιδί, είτε να το κάνετε πιο αντιδραστικό. Όταν το παιδί έχει όλα τα παραπάνω, ή κλαίει ή έχει οποιοδήποτε ξέσπασμα εσείς πρέπει να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας, Μιλήστε με χαμηλό τόνο της φωνής και εξηγήστε του ότι το ακούτε και χωρίς να φωνάζει.
Εξηγήστε του ότι η συμπεριφορά του είναι λάθος. Πάντα με ηρεμία και με χαμηλό τόνο φωνής. Έτσι θα μάθετε στα παιδιά την αξία του διαλόγου. Θα μάθετε στα παιδιά ότι στις ανθρώπινες σχέσεις δεν κερδίζει αυτός που φωνάζει περισσότερο πάντα. Αν δεν το κάνετε αυτό, θα μεγαλώσετε ένα παιδί με νεύρα που δε θα μπορεί να τα ελέγξει.
Χρησιμοποιείτε το ξύλο σαν ποινή
Μπορεί η μέθοδος του ξύλου και της βίας να μην είναι πλέον αποδεκτή από τους περισσότερους γονείς και φυσικά από όλους τους ψυχολόγους και τους παιδαγωγούς, όμως δυστυχώς υπάρχουν ακόμη μερικοί γονείς που νομίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο επιβάλλονται στα παιδιά τους.
Το ξύλο δεν καταφέρνει να ηρεμήσει καθόλου το παιδί. Όταν κάνει μία αταξία κι εσείς το χτυπάτε του περνάτε πολύ λανθασμένα μηνύματα για την αυτοδιάθεση στο σώμα και για την βία. Το παιδί μεγαλώνοντας εξοικειώνεται με την βία. Θεωρεί ότι το ξύλο είναι μία μορφή επιβολής.
Πιστεύει ότι οι γονείς του έχουν δικαίωμα πάνω στο σώμα του και φυσικά αυτό δεν ισχύει. Μπορεί εσείς να το φέρατε στον κόσμο, όμως δεν έχετε δικαίωμα να το αγγίζετε χωρίς την θέλησή του και μάλιστα για του κάνετε κακό. Το ξύλο λοιπόν δημιουργεί ανθρώπους πολύ επιθετικούς που μαθαίνουν να επιβάλλονται μέσα από αυτό.
Επίσης δημιουργεί ανθρώπους που έχουν ανασφάλειες με το σώμα τους ή που υποτιμούν τον εαυτό τους. Το ξύλο το μόνο που καταφέρνει είναι να πονάει τα παιδιά για ένα μικρό χρονικό διάστημα και να τα τρομάζει. Δεν τους δίνει τον χρόνο να καταλάβουν το λάθος τους. Τα κάνει πιο αντιδραστικά ή πιο φοβισμένα ανάλογα με τον χαρακτήρα τους.
Θέλετε να μεγαλώσετε φοβισμένα παιδιά; Γιατί εμείς θέλουμε μία κοινωνία χωρίς φοβισμένους ανθρώπους.
Δεν αφήνετε τα παιδιά να κάνουν λάθη
Υπάρχουν γονείς που θέλουν να έχουν τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης. Κι αυτό εν μέρει είναι σωστό. Όμως πολλές φορές αν δεν χτυπήσεις δε θα μάθεις. Κι αν δεν κάνεις λάθος δεν θα καταλάβεις το σωστό. Αφήστε το παιδί να πέσει και να χτυπήσει για να καταλάβει ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό για εκείνο.
Αφήστε το στην εφηβεία να πληγωθεί για να καταλάβει ότι οι άσχημες συμπεριφορές ή οι άσχημες επιλογές έχουν τις επιπτώσεις τους. Με αυτόν τον τρόπο θα μάθει να προστατεύει τον εαυτό του, θα μάθει να συμπεριφέρεται ωραία στους ανθρώπους, θα μάθει να έχει τις απαραίτητες άμυνες προς τους πονηρούς ανθρώπους.
Ο κόσμος δυστυχώς δεν είναι αγγελικά πλασμένος. Το να μεγαλώνουμε το παιδί μας σε ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον, κλείνοντάς το σε μία γυάλα, μόνο κακό του κάνουμε. Δεν ξέρει πως να προστατεύει τον εαυτό του, δεν ξέρει τους κινδύνους της ζωής, γίνεται καλομαθημένο ή κακομαθημένο και φυσικά στις πρώτες δυσκολίες τα παρατάει.
Μαθαίνει να βασίζεται πάνω σας. Δεν γίνεται ανεξάρτητο, δεν ξέρει πως να αναλάβει τις ευθύνες των πράξεών του και φυσικά δεν έχει τις κατάλληλες άμυνες. Ένα παιδί υπερβολικά ευαίσθητο που δεν είναι σε θέση να βάλει τους πονηρούς ανθρώπους στην θέση τους ή να αναλάβει τις ευθύνες του.
Φορτώνεται το παιδί με πολλές ευθύνες
Πολλές φορές οι γονείς, φορτώνουν πολλές ευθύνες στο παιδί. Μπορεί να αφήνετε το μεγαλύτερο παιδί να κρατάει το μικρότερο παιδί παρά την θέλησή του, για να πάτε στην δουλειά. Καταλαβαίνουμε ότι πολλές φορές δεν έχετε πολλές επιλογές. Δεν έχουν όλοι τα χρήματα να πληρώνουν babysitters και σίγουρα δεν μπορείς να φύγεις από την δουλειά.
Αν δεν μπορείτε να αποφύγετε αυτήν την κίνηση, τουλάχιστον κάντε την με ωραίο τρόπο. Δεν πρέπει να επιβάλλετε στο παιδί, να προσέξει με το ζόρι το μικρότερο αδερφάκι του, γιατί έτσι πρέπει. Σε τελική ανάλυση, εσείς είστε οι γονείς όχι τα παιδιά σας.
Μπορείτε όμως να του εξηγήσετε με ωραίο τρόπο ότι καταλαβαίνετε ότι μπορεί να του χαλάσετε τα σχέδια, όμως πραγματικά δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Παρακαλέστε το σαν να του ζητάτε χάρη και όχι σαν να έχει την υποχρέωση να το κάνει.
Πείτε του ότι αν κάνει αυτήν την χάρη σήμερα για εσάς, αύριο σίγουρα θα ανταμειφθεί με μία ώρα βόλτας παραπάνω ή κάποιο χαρτζιλίκι. Έτσι το παιδί θα νιώσει ότι υπάρχει συνεργασία και όχι ότι ο καθένας μπορεί να του κάνει κουμάντο στην ζωή του, ακόμη και σε αρμοδιότητες που δεν πρέπει να έχει, απλά και μόνο επειδή τον γέννησε ή είναι μπαμπάς του.
Μιλάτε στο παιδί λες και είστε φίλοι
Πολλοί γονείς προσπαθούν ειδικά στην εφηβεία να πλησιάσουν τα παιδιά τους. Αυτό είναι φυσικά τέλειο. Όμως οι γονείς αυτοί, προσπαθούν να τα πλησιάσουν με λάθος τρόπο. Γίνονται ένα με την ηλικία τους και ξεκινούν να τους μιλούν σαν να είναι φίλοι.
Επιτρέπουν από τα παιδιά τους να τους βρίζουν, λένε στα παιδιά τους, προβλήματα από την προσωπική τους ζωή, ζητάνε συμβουλές. Αυτό δεν είναι σωστό. Καταρχάς τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σέβονται τους ανθρώπους που τους σέβονται.
Σίγουρα το να μιλάς στην μαμά και στον μπαμπά με τον ίδιο τρόπο που θα μιλούσες στον κολλητό, δεν δείχνει απλά ασέβεια. Δείχνει ότι έχουν χαθεί οι ρόλοι. Το να μην βρίζεις τους γονείς σου πάνω σε έναν καυγά μπροστά στα μάτια τους με τους γονείς να απαντούν στις βρισιές, δεν έχει να κάνει με πουριτανισμό.
Το παιδί έχει ανάγκη από όρια όσο χρονών κι αν είναι, για να νιώσει ασφάλεια. Οπότε, το να μιλάει χωρίς βρισιές καταρχάς θα διορθώσει το λεξιλόγιό του αλλά και θα θέσει τα σωστά όρια μέσα στο σπίτι. Επίσης ένα παιδί δεν πρέπει να ξέρει για τα προβλήματα που μπορεί να υπάρχουν στον γάμο.
Αν ένα παιδί φορτώνεται τις εντάσεις των γονιών του μόνο και μόνο για να ξελαφρώσει ο γονιός, τότε πιέζεται ψυχολογικά και θεωρεί ότι πρέπει να κάνει κάτι το ίδιο για να διορθώσει την κατάσταση. Και φυσικά αυτό δεν είναι αρμοδιότητα του παιδιού.
Και στις δύο καταστάσεις το παιδί πρώτον νιώθει ότι δεν έχει την απαραίτητη ασφάλεια μέσα στο σπίτι, αφού είτε δε θα μπορεί να ξεχωρίσει τους γονείς από τους φίλους του, είτε καλείτε να διορθώσει πράγματα των μεγάλων. Επίσης, χάνει την παιδική του ηλικία και γεμίζει απωθημένα.