Εσύ θυμάσαι τι βλέπεις στον ύπνο σου κάθε φορά;
Ας ξεκινήσουμε από ένα fact: Όλοι ονειρεύονται. Ακόμα και οι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι δεν τους συμβαίνει ποτέ -ή, έστω, σπάνια. Ακόμη και αυτοί παρουσιάζουν εγκεφαλική δραστηριότητα ονείρου ενώ κοιμούνται, σύμφωνα με έρευνα. Όπως πιστεύουν οι επιστήμονες ίσως να συμπεριφέρονται απλώς σαν να ονειρεύονται, αλλά χωρίς κανένα συνειδητό περιεχόμενο. Και εδώ τίθεται το ερώτημα: τι ακριβώς συνιστά ένα όνειρο; Ίσως ο συγκεριμένος τρόπος με τον οποίο «βλέπουμε» και «ακούμε» κάποια πράγματα;
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, θυμόμαστε μόνο το 5% με 10% των ονείρων μας. Από τι εξαρτάται αυτό όμως;
Μπορεί να έχει να κάνει με το πώς και πότε ξυπνάς
«Δεν είναι θέμα μνήμης», λέει στο Bustle ο Robert Stickgold, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής του Κέντρου για τον Ύπνο και τη Νόηση, στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. «Πρόκειται για το ξύπνημα την κατάλληλη στιγμή».
Σύμφωνα με τον Stickgold, είναι πιο εύκολο να θυμάσαι το όνειρό σου εάν ξυπνήσεις κατά τη διάρκεια ενός κύκλου ύπνου και το κάνεις «αργά και με εύκολη κίνηση». Συχνά, ξυπνάς κατά τη διάρκεια της φάσης REM, η οποία είναι ο κύκλος του ύπνου στον οποίο ονειρευόμαστε. Έχει νόημα: εαν ξυπνάς ήρεμα και σιγά-σιγά, αμέσως αφού έχεις ένα όνειρο, αυτό μπορεί να διευκολύνει την ανάμνηση του εν λόγω ονείρου. Φυσικά, τα ξυπνητήρια, τα κατοικίδια ζώα που ξυπνάνε νωρίτερα από σένα και τα εξωτερικά ερεθίσματα, δεν καθιστούν πάντα εύκολο να ξυπνήσεις ήρεμα.
Μπορεί να έχει να κάνει με το μέρος του εγκεφάλου σου που συμμετέχει ενώ κοιμάσαι και ξυπνάς
Μία μελέτη του 2014 διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που ήταν σε θέση να θυμούνται τα όνειρά τους, είχαν «περισσότερη δραστηριότητα στην κροταφικο-βρεγματική διασταύρωση» ενώ ονειρεύονταν. Αυτό είναι το μέρος του εγκεφάλου που ασχολείται με την επεξεργασία πληροφοριών. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι περισσότερη δραστηριότητα σε αυτό το τμήμα του εγκεφάλου, μπορεί να σημαίνει ότι «τα όνειρα είναι καλύτερα ενσωματωμένα στη μνήμη αυτού που κοιμάται».
Μια άλλη μελέτη του 2013, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ανταποκρίνονται περισσότερο όταν ακούν το όνομά τους ενώ είναι ξύπνιοι, τείνουν να θυμούνται τα όνειρά τους πιο εύκολα. Οι ερευνητές πίστευαν ότι όσοι μπορούσαν εύκολα να ανακαλέσουν τα όνειρά τους «ενδέχεται να εμπλέκουν περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου όταν επεξεργάζονται τους ήχους ενώ είναι ξύπνιοι». Έτσι, ο εγκέφαλός τους είναι περισσότερο προετοιμασμένος για να επεξεργαστεί τους «ήχους» των ονείρων.
Αν κοιμάσαι ελαφρά μπορεί να θυμάσαι τα όνειρα ευκολότερα
Μια μελέτη του εγκεφάλου του 2014 διαπίστωσε, επίσης ότι «Αυτοί που θυμούνται δυσκολότερα τα όνειρα, αντιδρούν πολύ λιγότερο στα ακουστικά ερεθίσματα κατά τον ύπνο και το ξύπνημα, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο χρόνος του ξυπνήματος, μπορεί να διευκολύνει την ικανότητα να θυμάται κανείς τα όνειρα».
Αυτό επιβεβαιώνει μια μελέτη του 2013 που δημοσιεύθηκε στο Frontiers of Consciousness Research, η οποία διαπίστωσε ότι όσοι θυμούνται τα όνειρά τους σε τακτική βάση, ξυπνούν ενώ κοιμούνται, συχνότερα από όσους δεν θυμούνται καθόλου τα όνειρά τους.
Μπορείς να κάνεις τον εαυτό σου να θυμάται τα όνειρα ευκολότερα;
Μια μελέτη του 2018 διαπίστωσε ότι μια δόση βιταμίνης Β6 πριν από τον ύπνο μπορεί να βοηθήσει με την ανάκληση των ονείρων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, «Τα στοιχεία δείχνουν ότι η συμπλήρωση με βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) πριν από το κρεβάτι μπορεί να ενισχύσει τη ζωντάνια των ονείρων και να τα ανακαλέσει». Ενώ πρέπει να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες σχετικά με τις επιδράσεις της Β6 στα όνειρά μας, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η βιταμίνη «δεν επηρεάζει τη ζωντάνια, την αλλόκοτη μορφή ή το χρώμα των ονείρων και δεν επηρεάζει άλλες πτυχές των μοντέλων ύπνου».
Πριν πας, όμως, να αγοράσεις βιταμίνη B6, λάβε υπόψη ότι η προαναφερθείσα μελέτη ήταν μικρή (μόλις 100 συμμετέχοντες), σύντομη (καταγεγραμμένη σε πέντε ημέρες) και αυτοαναφερόμενη. Παραμένει, ωστόσο, τροφή για σκέψη!