Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας κατέρρευσε, καθώς ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέλυσε τον υπουργό Οικονομικών του και άνοιξε το δρόμο για πρόωρες εκλογές, προκαλώντας πολιτικό χάος στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης λίγες ώρες μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Η καρατόμηση του Λίντνερ και η αποχώρηση των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) που είναι υπέρ των επιχειρήσεων από την κυβέρνηση ρίχνει αυλαία σε έναν βαθιά αντιλαϊκό συνασπισμό που είχε γίνει σύμβολο διχασμού και αστάθειας. Αφήνει ένα κενό στην καρδιά της Ευρώπης, καθώς αυξάνεται η ανησυχία στις πρωτεύουσες της ΕΕ για το τι θα σημαίνει μια δεύτερη προεδρία Τραμπ για τις διατλαντικές σχέσεις.
Μετά την απόλυση του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ του κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP), ο Σολτς αναμένεται να ηγηθεί μιας κυβέρνησης μειοψηφίας με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους, το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα. Θα πρέπει να βασιστεί στις συσπειρωμένες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες για να περάσει νομοθεσία και σχεδιάζει να διοργανώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του στις 15 Ιανουαρίου, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει πρόωρες εκλογές μέχρι το τέλος Μαρτίου.
Ο Σολτς είπε ότι θα ζητήσει από τον Φρίντριχ Μερτς, ηγέτη του αντιπολιτευόμενου Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) που προηγείται πολύ στις δημοσκοπήσεις στήριξη για την έγκριση του προϋπολογισμού και την ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών. Ο Mερτς πρόκειται να απαντήσει σε συνέντευξη Τύπου το πρωί της Πέμπτης.
Η κατάρρευση της τριμερούς συμμαχίας του Σολτς έρχεται μετά από μήνες διαμάχης για την δημοσιονομική πολιτική και την οικονομική κατεύθυνση της Γερμανίας, με τη δημοτικότητα της κυβέρνησης να βυθίζεται και τις ακραίες δυνάμεις να αυξάνονται. «Χρειαζόμαστε μια κυβέρνηση ικανή να δράσει, που έχει τη δύναμη να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις για τη χώρα μας», είπε ο Σολτς στους δημοσιογράφους.
Ο Σολτς είπε ότι απέλυσε τον Λίντνερ για τα εμπόδια που έθετε και τις διαφωνίες για τον προϋπολογισμό, κατηγορώντας τον υπουργό ότι έθεσε τα κόμμα του πάνω από τη χώρα και μπλοκάρει τη νομοθεσία για ψευδείς λόγους. Η κίνηση έρχεται μια ημέρα μετά την εκλογή του Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, με την Ευρώπη να προσπαθεί να σχηματίσει ενιαία απάντηση σε ζητήματα από πιθανούς νέους δασμούς των ΗΠΑ στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και το μέλλον της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Οι τρεις εταίροι του συνασπισμού – οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του Σολτς, το FDP του Λίντνερ και οι Πράσινοι – δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν για το πώς να καλύψουν μια τρύπα 9 δισ. ευρώ στα σχέδια δαπανών πριν από τη συνεδρίαση της επιτροπής προϋπολογισμού του κοινοβουλίου την επόμενη εβδομάδα. Η σύγκρουση επικαλύφθηκε με βαθύτερες ιδεολογικές διαιρέσεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της οικονομικής ύφεσης της Γερμανίας και το πόσο δημόσιο χρέος επιτρέπεται να αυξήσει νομικά η κυβέρνηση.
Η κυβερνητική κρίση έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη Γερμανία, με την οικονομία της να καταρρέει, τις υποδομές να είναι γηρασμένες και τον στρατό του απροετοίμαστο. Μια πολιτική ανατροπή θα μπορούσε να πυροδοτήσει την αυξανόμενη απογοήτευση προς τα κυρίαρχα κόμματα της Γερμανίας προς όφελος των νεότερων λαϊκιστικών κινημάτων, συμπεριλαμβανομένης της αντιμεταναστευτικής Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).
Με τη Γαλλία να αντιμετωπίζει επίσης πολιτική αβεβαιότητα μετά τις πρόωρες εκλογές φέτος, η αναταραχή στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ θα μπορούσε να εμποδίσει τις προσπάθειες για εμβάθυνση της ολοκλήρωσης του μπλοκ σε μια εποχή που αντιμετωπίζει προκλήσεις από ανατολή και δύση. Ο συνασπισμός έχει διαφωνήσει σχετικά με τον καλύτερο τρόπο για να σώσει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η οποία αντιμετωπίζει δεύτερο έτος ύφεσης και κρίση στο οικονομικό της μοντέλο μετά το τέλος του φθηνού φυσικού αερίου από τη Ρωσία με φόντο την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα.
Ο Σολτς είπε ότι είχε προτείνει τον περιορισμό του ενεργειακού κόστους για τις εταιρείες για να ενισχύσει την απήχηση της Γερμανίας ως τόπου επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ήθελε ένα πακέτο για να βοηθήσει στη διάσωση θέσεων εργασίας στην προβληματική αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς και αυξημένη υποστήριξη για την Ουκρανία.
Το FDP είχε προτείνει περικοπές δημόσιων δαπανών, χαμηλότερους φόρους και λιγότερες ρυθμίσεις ως απάντηση στα δεινά. Θέλει επίσης να επιβραδύνει τη στροφή της Γερμανίας σε μια οικονομία ουδέτερη από άνθρακα. Μιλώντας μετά τον Σολτς, ο Λίντνερ είπε ότι ο καγκελάριος προσπάθησε να τον εκβιάσει για να σπάσει ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο όριο δαπανών γνωστό ως «φρένο χρέους», μια κίνηση που ο Λίντνερ, ένα γεράκι των δημοσιονομικών, αρνήθηκε να υποστηρίξει.
Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι ο Σολτς ήθελε να αυξήσει το πακέτο στήριξης της Ουκρανίας κατά 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε 15 δισεκατομμύρια ευρώ και να το χρηματοδοτήσει αναστέλλοντας το φρένο χρέους. «Ο Σολτς αρνείται να αναγνωρίσει ότι η χώρα μας χρειάζεται ένα νέο οικονομικό μοντέλο», είπε ο Λίντνερ στους δημοσιογράφους. «Ο Σολτς έδειξε ότι δεν έχει τη δύναμη να δώσει στη χώρα του μια νέα ώθηση».
Το SPD και οι Πράσινοι, αν και διαφωνούν σε ορισμένα ζητήματα, συμφωνούν ότι χρειάζονται στοχευμένες κρατικές δαπάνες. Οι άλλοι τρεις υπουργοί του FDP – για τις μεταφορές, τη δικαιοσύνη και την εκπαίδευση – αποχώρησαν οικειοθελώς από την κυβέρνηση.
Ο Σολτς είπε οτι ο Λίντνερ είχε επικεντρωθεί στη βραχυπρόθεσμη επιβίωση του κόμματός του. «Ειδικά σήμερα, μια μέρα μετά από ένα τόσο σημαντικό γεγονός όπως οι εκλογές στις ΗΠΑ, αυτό το είδος εγωισμού είναι εντελώς ακατανόητο». Ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ των Πρασίνων είπε ότι ο συνασπισμός δεν μπορούσε να συμφωνήσει για το πώς θα καλύψουν ένα χρηματοδοτικό κενό στον προϋπολογισμό για το επόμενο έτος. «Είναι σχεδόν τραγικό μια μέρα όπως η σημερινή να συμβαίνει αυτό, όταν η Γερμανία χρειάζεται να δείξει ενότητα και ικανότητα δράσης στην Ευρώπη»
Η Γερμανία και η υπόλοιπη Ευρώπη αντιμετωπίζουν τώρα μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά καθώς προετοιμάζονται για έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, ενώ προσπαθούν να αποκρούσουν μια αυξανόμενη οικονομική απειλή από την Κίνα. Εάν ο Σολτς χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης της 15ης Ιανουαρίου, θα πρέπει να ζητήσει από τον Πρόεδρο Φρανκ Βάλτερ Στάι να διαλύσει την Μπούντεσταγκ και να προγραμματίσει πρόωρες εκλογές.