Η εσωτερική σύγκρουση του ισλαμικού καθεστώτος του Ιράν μπορεί να προκαλέσει αναταράξεις σε όλη την Μέση Ανατολή.
Οι έντονες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του ισλαμικού καθεστώτος, είναι αυτές που ίσως καθορίσουν τον τρόπο αντίδρασης του Ιράν στο ισραηλινό χτύπημα τα ξημερώματα της 26ης Οκτωβρίου.
Ανεξαρτήτως των φημών σχετικά με την υγεία του Αγιατολάχ Χαμενεί – που δημιουργούν αστάθεια – στη χώρα υπάρχουν δύο προσεγγίσεις για την στάση που πρέπει να κρατήσει το Ιράν, που μπορεί με απλουστευτικό τρόπο να κατηγοριοποιηθούν ως η «μετριοπαθής» πλευρά του νέου προέδρου της χώρας Πεζεσκιάν και αυτή των «σκληροπυρηνικών» Φρουρών της Επανάστασης.
Ο Πεζεσκιάν, οπαδός της «στρατηγικής υπομονής» του Ιράν κατηγορείται ότι με την στάση του τους τελευταίους μήνες – ειδικά από τη στιγμή της δολοφονίας του πρώην ηγέτη της Χαμάς Χανίγια στην Τεχεράνη – υπέσκαψε την αποτρεπτική δυνατότητα του Ιράν, δίνοντας στο Ισραήλ χρόνο να χτυπήσει ιδιαιτέρως σκληρά τα δύο σημαντικότερα για το Ιράν μέλη του άξονα της αντίστασης, την Χαμάς και την Χεζμπολάχ.
Ο Πεζεσκιάν, όπως ανέφερε ήδη από τον Αύγουστο ο Telegraph είχε εκφράσει την προτίμησή του για μια μετρημένη αντίδραση, αντιτιθέμενος στις απαιτήσεις των Φρουρών της Επανάστασης για άμεσα πυραυλικά χτυπήματα κατά του Ισραήλ, μετά την εξουδετέρωση Χανίγια.
Οι Φρουροί της Επανάστασης ήδη από τότε υπονόμευαν την εξουσία του, πιέζοντας για μια πιο επιθετική στάση. Σύμβουλοί του μάλιστα, διέρρεαν σε δυτικά μέσα ότι ο Πεζεσκιάν ανησυχεί για το ενδεχόμενο ενός πολέμου πλήρους κλίμακας με το Ισραήλ.
Το Iran International, ένα μέσο ενημέρωσης που ευθυγραμμίζεται με την ιρανική αντιπολίτευση,είχε αποκαλύψει περαιτέρω ότι ο Πεζεσκιάν έχει απευθύνει έκκληση στον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ να αποφύγει μια άμεση επίθεση στο Ισραήλ. Οι αναφορές δείχνουν ότι το Ιράν εξετάζει τώρα μια “έμμεση” επίθεση σε ισραηλινά συμφέροντα ως συμβιβασμό.
Η σύγκρουση σήμερα έχει μεταφερθεί στο ζήτημα της ιρανικής απάντησης στα «αντίποινα» του Ισραήλ την προηγούμενη εβδομάδα.
Από τη μια η πλευρά Πεζεσκιάν δεν φαίνεται να επιθυμεί να εμπλέξει άμεσα το Ιράν σε μια κλιμάκωση της κρίσης. Γι’ αυτό και σενάρια των τελευταίων ημερών, μιλούν για επιθέσεις από το Ιράκ, με βαλλιστικούς πυραύλους και drones. Πρόκειται όμως για μια λύση η οποία δεν «ικανοποιεί» την πλευρά των Φρουρών της Επανάστασης, η οποία τονίζει ότι δεν μπορεί το Ιράν να απαντά με απευθείας επίθεση μετά την επίθεση κατά της πρεσβείας του και όταν δέχεται επίθεση στο ίδιο του το έδαφος να απαντά μέσω πληρεξουσίων.
Οι Φρουροί της Επανάστασης πιέζουν για μια πολύ πιο σοβαρή αντίδραση, μέσα από το ίδιο το έδαφος του Ιράν που θα αποδείξει ότι το ισλαμικό κράτος διαθέτει ακόμη ισχυρή αποτρεπτική δύναμη. Γι’ αυτό και οι σχετικές δηλώσεις των στελεχών τους προϊδεάζουν προς αυτή την κατεύθυνση, την οποία μάλιστα χαρακτηρίζουν ως «αναπόφευκτη».
Το Newsbomb.gr επικοινώνησε με τον Μάριο Ευθυμιόπουλο, Αναπληρωτή Καθηγητή Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής, πρόεδρο Τμήματος Ιστορίας πολιτικής και Διεθνών Σπουδών Πανεπιστήμιο Νέαπολις Πάφου Κύπρος και Πρόεδρο του Strategy International για το τι ακριβώς θα μπορούσε να σημάνει ένα χτύπημα του Ιράν στο Ισραήλ για την περιοχή.
Μαριος Ευθυμιόπουλος – Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής.
Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας πολιτικής και Διεθνών Σπουδών Πανεπιστήμιο Νέαπολις Πάφου Κύπρος
Πρόεδρος του Strategy International
Το Ιράν και οι χώρες του κόλπου
Στην ερώτηση σχετικά με τις πιέσεις που ασκεί το Ιράν στις χώρες του κόλπου, σχετικά με την στάση τους στη συγκρουσή του με το Ισραήλ, ο καθηγητής επεσήμανε ότι «δεν θα είναι η πρώτη φορά που το Ιράν προειδοποιεί τις χώρες του κόλπου, δηλαδή την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ.
Όπως τονίζει Είναι χώρες που μπορούν να φέρουν πολύ μεγάλη δυσκολία σε σχέση με το εμπορικό ισοζύγιο, σε περίπτωση που στο Ιράν υπάρχει ένα συνολικό μπλόκ σε σχέση με το παγκόσμιο εμπόριο και την μεταφορά.
Είναι προφανές ότι το Ιράν θέλει να διαμορφώσει ένα καινούριο δεδομένο, δηλαδή να διασπείρει τον πανικό και να διαμορφώσει ένα καινούριο παγκόσμιο εμπορικό ισοζύγιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο εναέριος χώρος του από όπου περνούν ποίκιλα αεροπλάνα. Μόνον με αυτό μπορεί να απειλήσει εκτός από τις παραπάνω χώρες και την Ινδία, το Μπαχρέιν και άλλες.
Στο συνολό του το Ιράν θέλει να αδράξει την ευκαιρία για να ελέγξει τον αραβικό κόλπο – που τον λένε ιρανικό – και να υπενθυμίσει ότι θα συνεχίσει να έχει τον έλεγχο στα στενά του αραβικού κόλπου. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το προηγούμενο διάστημα είχε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με το Ομάν, μια χώρα που προσπαθεί να διαμορφώσει τον δικό της ρόλο στον κόλπο.
Εάν το Ιράν βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση θα κάνει αυτό που μπορεί, να αντεπιτίθεται παντού κυρίως με Υεμενίτες και παραστρατιωτικές ομάδες.
Η στρατηγική του Ισραήλ
Στην συνέχεια ρωτήσαμε τον Μάριο Ευθυμιόπουλο, σχετικά με την στρατηγική του Ισραήλ έναντι του Ιράν και εάν υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης.
«Είναι προφανές ότι υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης στην Μέση Ανατολή» ξεκίνησε για να συμπληρώσει πώς τα πράγματα έιναι πάρα πολύ ρευστά και ότι υπάρχουν πολλά σενάρια, εάν η σύγκρουση δεν τελειώσει. Το σενάριο μιας πολύπλοκης επίθεσης σε πολλά επίπεδα, ψηφιακά επί το πλείστων και καταστροφής υποδομών αλλά και χρήσης επικοινωνιακών μέσων, ώστε να δημιουργηθεί αστάθεια στην περιοχή και να αλλάξει η κατάσταση στο Ιράν. Να υπάρξει υποστήριξη αυτών που θέλουν να αλλάξουν το καθεστώς στο Ιράν. Ανθρώπων που ηγούνται στη διοίκηση διαφόρων τομέων της χώρας.
Για το Ισραήλ, το πρόβλημα δεν είναι ένα χτύπημα απλά εναντίον του Ιράν αλλά πώς θα επιβληθεί μια ψυχολογική ανατροπή, ώστε να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο αναίμακτη, αλλά με τον πιο αιματηρό τρόπο απέναντι στους συγκεκριμένους ηγέτες, που θα οδηγήσει σε ανατροπή καθεστώτος, με στόχο την επαναφορά στην εποχή πριν την πτώση του Σάχη. Δεν είναι τυχαίο που τα ΜΜΕ δείχνουν εικόνες από την εποχή του Ισραήλ είχε κοντινές σχέσεις με το Ιράν.
Ο στόχος του Ισραήλ είναι ξεκάθαρος: Η ανατροπή του καθεστώτος και όχι η καταστροφή του Ιράν.
Για να ανατραπεί ένα καθεστώς χρειάζεται να καταστραφεί η οικονομία, οι υποδομές, να υπάρξει πολιτική αστάθεια.
Το Ισραήλ θα υποστηρίξει όσου αντιτίθενται στο καθεστώς, διότι γνωρίζει ότι δεν μπορεί να γίνει αυτό που συνέβη στο Ιράκ. Ενώ πρέπει να υπάρχει αλλαγή του καθεστώτος, δεν πρέπει αυτή να ανατρέπει το ισοζύγιο της σταθερότητας. Παράλληλα πρέπει να υπάρχει έντονη δραστηριότητα για το Παλαιστινιακό αλλά και την Μέση ανατολή, με όλα τα κράτη αλλά και το νέο καθεστώς του Ιράν. Έτσι ώστε όλοι να αναγνωρίσουν την πιθανότητα ενός νέου καθεστώτος που ήδη είχε προετοιμαστεί προπολεμικά.