Η Γερμανία είναι ο «μεγάλος ασθενής» της Ευρώπης; Οι εργοδότες της χώρας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συχνές ασθένειες του προσωπικού και τις επιπτώσεις του φαινομένου στην οικονομία
Την περίοδο της οικονομικής κρίσης ο γερμανικός Τύπος έβριθε απο χαρακτηρισμούς και απαξιωτικά άρθρα για τους «τεμπέληδες» της νότιας Ευρώπης τους οποίους αναγκάζονται να πληρώσουν οι Γερμανοί αλλά και άλλοι Βορειοευρωπαίοι φορολογούμενοι. Η γερμανική οικονομία που βυθίζεται, η πρωτοφανής κρίσης σε βιομηχανίες σύμβολα όπως η Volskwagen αλλά και μία νέα έρευνα για το ρεκόρ των αναρρωτικών αδειών που παίρνουν οι εργαζόμενοι της χώρας, θα μπορούσε να είναι και η εκδίκηση της Ιστορίας.
Οι εργοδότες της Γερμανίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις ασθένειες του προσωπικού, καθώς μία σειρά από μελέτες δείχνουν ότι λιγότερες ημέρες ασθενείας θα είχαν σταματήσει τη συρρίκνωση της οικονομίας της χώρας πέρυσι, αναφέρουν οι Financial Times. Γερμανικά στελέχη επιχειρήσεων έχουν προειδοποιήσει ότι τα υψηλά επίπεδα αναρρωτικής άδειας βλάπτουν την ανταγωνιστικότητα της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης και επιδεινώνουν τα οικονομικά της δεινά.
Οι εργαζόμενοι έχασαν κατά μέσο όρο 19,4 ημέρες λόγω ασθένειας το 2023, σύμφωνα με τον Techniker Krankenkasse (ΤΚ), τον μεγαλύτερο πάροχο δημόσιας ασφάλισης υγείας της χώρας. Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι η τάση είναι σε πορεία για να συνεχίσει την ανοδική της τάση, επιδεινώνοντας τις προκλήσεις για μια οικονομία που πολλοί αναμένουν ότι θα συρρικνωθεί για δεύτερο συνεχόμενο έτος το 2024.
Αν και είναι εμφανώς δύσκολο να συγκριθούν δεδομένα από χώρα σε χώρα , ο Κρίστοφερ Πρινζ, ειδικός σε θέματα απασχόλησης στον ΟΟΣΑ, είπε ότι η Γερμανία ήταν «σίγουρα μεταξύ των χωρών με το υψηλότερο ποσοστό» όσον αφορά την αναρρωτική άδεια. Το θέμα έχει τροφοδοτήσει μια συζήτηση για το μέλλον του οικονομικού μοντέλου της χώρας, την ώρα που οι υψηλές τιμές ενέργειας, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και η ασφυκτική γραφειοκρατία πλήττουν κολοσσούς που επί δεκαετίες οδηγούσαν την ανάπτυξη.
Ένα στέλεχος σε μία κατασκευάστρια blue-chip παραπονέθηκε για «μια πλήρη απροθυμία», ειδικά μεταξύ των νεότερων εργαζομένων και μία αδυναμία να κατανοήσουν τις θυσίες που απαιτούνται για τη διατήρηση της ευημερίας και της ανταγωνιστικότητας. «Και μετά όλοι αναρωτιούνται γιατί η Γερμανία είναι ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης», είπε.
Ο Paul Niederstein, συνιδιοκτήτης και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης γαλβανισμού χάλυβα Coatinc, η οποία έχει περίπου 600 υπαλλήλους στη Γερμανία και 900 σε άλλες χώρες, είπε ότι το υψηλό ποσοστό απουσιών ήταν σύμπτωμα ενός εργατικού δυναμικού που είχε γίνει «πολύ κακομαθημένο και πολύ σίγουρο για τον εαυτό του».
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο από τη Γερμανική Ένωση Φαρμακευτικών Εταιρειών που Βασίζονται στην Έρευνα (VFA), έναν οργανισμό του κλάδου, διαπίστωσε ότι αν ο αριθμός των ημερών ασθενείας στη χώρα δεν ήταν πάνω από το μέσο όρο, η γερμανική οικονομία θα είχε αναπτυχθεί 0,5% πέρυσι , αντί να συρρικνωθεί κατά 0,3%.
Ο Κλάους Μίκελσεν, συγγραφέας της μελέτης, είπε ότι τα υψηλά επίπεδα ασθενειών επιδεινώνουν την έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων. Τον Σεπτέμβριο, οι επικεφαλής της Tesla της κατασκευάστριας ηλεκτρικών αυτοκινήτων του Έλον Μασκ προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τα υψηλά ποσοστά ασθενειών πραγματοποιώντας απροειδοποίητες επισκέψεις κατ’ οίκον για να ελέγξουν τους απόντες υπαλλήλους στο εργοστάσιό της κοντά στο Βερολίνο. Ενώ λίγα Γερμανικά στελέχη υποστηρίζουν μια τόσο αμφιλεγόμενη προσέγγιση, υπάρχει βαθιά ανησυχία σε πολλές εταιρείες σχετικά με τη συγκεκριμένη τάση.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Mercedes-Benz, Όλα Καλένιους ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι η απουσία λόγω ασθένειας στη γερμανική παραγωγή της ήταν μερικές φορές διπλάσια από ό,τι σε άλλες χώρες, παρά τις καλές συνθήκες. «Ως εργοδότες, κάνουμε πολλά για να στηρίξουμε τους εργαζόμενους: από την επαγγελματική ασφάλεια και τις εργονομικές διαδικασίες εργασίας μέχρι τις συμβουλές υγείας, τους εμβολιασμούς κατά της γρίπης και την εκπαίδευση ανθεκτικότητας», είπε στο Der Spiegel. «Αλλά χρειάζονται όλες οι πλευρές για να επιτευχθεί μια βελτίωση εδώ».
Τα δεδομένα της TK δείχνουν ότι η μεγαλύτερη αλλαγή, εκτός από μια αύξηση στις αναπνευστικές ασθένειες μετά τον κορονοϊό, προήλθε από μια απότομη αύξηση των περιστατικών ψυχικής υγείας μετά την αλλαγή της χιλιετίας. Υπάρχει αυξανόμενη κριτική για τους κανόνες της εποχής της πανδημίας που δίνουν τη δυνατότητα στους ασθενείς να λαμβάνουν άδειες ασθενείας από έναν γιατρό μέσω τηλεφώνου χωρίς καν να υπάρξει εξέταση πρόσωπο με πρόσωπο.
Ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι υπάρχει «συσχέτιση μεταξύ της ετήσιας αναρρωτικής άδειας στη Γερμανία και της εισαγωγής του μέτρου» και ζήτησε την κατάργησή του. Η ένωση γενικών ιατρών της χώρας εξέφρασε αντιρρήσεις αυτή την εβδομάδα, λέγοντας ότι το μέτρο ήταν μια σπάνια ιστορία επιτυχίας στις προσπάθειες μείωσης της γραφειοκρατίας στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Ωστόσο, ο Γκερντ Ρέντερς, ο οποίος διαχειρίζεται μια οικογενειακή επιχείρηση 200 ετών που προμηθεύει ανταλλακτικά στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, της αεροπορίας και του φαρμακευτικού κλάδου, είπε ότι έχει γίνει υπερβολικά εύκολο για τους εργαζόμενους να συνταγογραφήσουν αναρρωτική άδεια σε γιατρό. Πρότεινε ότι οι τρεις πρώτες ημέρες απουσίας λόγω ασθένειας θα μπορούσαν να είναι απλήρωτες. «Δεν θέλω να φανώ ανόητος, αλλά ίσως θα έκανε τους ανθρώπους να το σκεφτούν δύο φορές», είπε.
Ακόμη και πριν από την πανδημία, τα ποσοστά αναρρωτικής άδειας στη Γερμανία ήταν από τα υψηλότερα στον ανεπτυγμένο κόσμο. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για την αποζημίωση απουσίας από την εργασία λόγω ασθένειας – που συγκεντρώθηκαν από πηγές συμπεριλαμβανομένων των υπουργείων υγείας και των ασφαλιστών υγείας – δείχνουν το ποσοστό της Γερμανίας ως το υψηλότερο στην ομάδα των προηγμένων χωρών, με 22,4 ημέρες το χρόνο το 2022, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.
Η έρευνα εργατικού δυναμικού του ΟΟΣΑ, για την οποία ο Πρινζ είπε ότι επέτρεψε καλύτερες συγκρίσεις επειδή αναφέρθηκε από τους ίδιους τους εργαζόμενους, τοποθετεί τη Γερμανία στην έβδομη θέση – πίσω από χώρες όπως η Νορβηγία, η Φινλανδία, η Ισπανία και η Γαλλία – με 6,8% των συνηθισμένων εβδομαδιαίων ωρών των εργαζομένων να χάνονται λόγω απουσία ασθένειας.
Στη Γερμανία, όλοι οι εργαζόμενοι δικαιούνται από το νόμο άδεια αναρρωτικής άδειας έξι εβδομάδων ετησίως με πλήρεις αποδοχές. Εάν ένας υπάλληλος αρρωστήσει κατά τη διάρκεια διακοπών και εξασφαλίσει σημείωμα γιατρού για να το αποδείξει, μπορεί να ζητήσει πίσω αυτές τις ημέρες άδειας και να τις χρησιμοποιήσει άλλη φορά. Ο Πρινζ είπε ότι υπάρχει και η άλλη οπτική. «Θέλουμε οι άνθρωποι που είναι άρρωστοι να έχουν δικαίωμα αναρρωτικής άδειας. Υπάρχει ένα ισχυρό επιχείρημα ότι τα προγράμματα ασθενειών βοηθούν στην πραγματικότητα την παραγωγικότητα, την υγεία και τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας».
Ο Χανς Γιούργκεν Ούρμπαν, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του μεγαλύτερου βιομηχανικού συνδικάτου της χώρας IG Metall, είπε ότι τα υψηλά επίπεδα αναρρωτικής άδειας σε μια εταιρεία πρέπει να θεωρηθούν ως «σήμα συναγερμού» που υποδηλώνει μια σειρά από υποκείμενες πιέσεις στους εργαζομένους. «Όποιος παραπονιέται για υψηλά επίπεδα απουσίας πρέπει να αναζητήσει τις βαθύτερες αιτίες: στον ίδιο τον χώρο εργασίας». Οι Γερμανοί εργαζόμενοι δέχτηκαν επίσης μεγάλο πλήγμα στις αμοιβές τους σε πραγματικούς όρους μετά την πανδημία, το παγκόσμιο ενεργειακό σοκ που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον υψηλό πληθωρισμό που ακολούθησε.
Παρά την αδύναμη γερμανική οικονομία, οι μισθοί ανεβαίνουν με ταχείς ρυθμούς φέτος, αλλά παραμένουν κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα αφού προσαρμοσθούν για τον πληθωρισμό. Ο Aντρέας Τάουτζ, επικεφαλής ιατρός στον Όμιλο DHL, ο οποίος έχει περίπου 600.000 υπαλλήλους παγκοσμίως και 220.000 στη Γερμανία, τόνισε ότι η Γερμανία «παραμένει μια από τις πιο παραγωγικές χώρες [στον κόσμο]».
Ωστόσο, όσον αφορά την αύξηση της παραγωγικότητας, οι προοπτικές ήταν λιγότερο ρόδινες, με συρρίκνωση πέρυσι. Ο Niederstein της Coatinc είπε ότι είναι σημαντικό για τις εταιρείες να κάνουν αυτοκριτική, προειδοποιώντας ότι τα υψηλά ποσοστά ασθενειών θα μπορούσαν να αντικατοπτρίζουν την κακή κουλτούρα και την κακή ηγεσία. Αλλά πρόσθεσε ότι οι εργαζόμενοι επίσης «δεν ήταν πρόθυμοι» να εκτιμήσουν την πίεση που δέχονταν οι επιχειρήσεις και «να καταλάβουν τι συμβαίνει στο Μεξικό ή στην Τουρκία ή σε άλλες χώρες». «Η Γερμανία πρέπει να είναι πολύ λιγότερο αλαζονική και πρέπει να αντικατοπτρίζει το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον με το οποίο ανταγωνιζόμαστε», είπε.