«Οι γονείς έχουν ευθύνες. Το κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον γονιό».
Εκτενέστατη ήταν η αναφορά του πρωθυπουργού στη συνέντευξη που παραχώρησε στο MEGA για τη βία ανηλίκων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε το φαινόμενο παγκόσμιο -και όχι μόνο ελληνικό- και το συσχέτισε με τα προβλήματα ψυχικής υγείας τα οποία αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι έφηβοι.
Ξεκαθάρισε ότι ο ίδιος ήταν εκείνος που στη συζήτηση, να πέσει το όριο από τα 15 στα 14 για την ποινική ευθύνη, που δεν συμφώνησε με αυτό καθώς όπως είπε: «Προτιμώ να καταστήσω τους γονείς υπεύθυνους για παραμέληση, γιατί δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι οι πρώτοι υπεύθυνοι, παρά να στραφώ κατά του παιδιού, το οποίο τελικά έχει ίσως, στον κύκλο αυτό, σε αυτή την αλυσίδα, τη μικρότερη ευθύνη».
Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε τη αναφορά στη βία ανηλίκων λέγοντας ότι: «Υπάρχει μια έξαρση, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, είναι παγκόσμιο και δεν είναι άσχετο με τα προβλήματα ψυχικής υγείας τα οποία αντιμετωπίζουν τα παιδιά μας και οι έφηβοί μας». Σημείωσε ότι:«Στον ΟΗΕ μίλησα για το ζήτημα αυτό. Είναι λογικό τα ελληνικά Μέσα να ασχολήθηκαν περισσότερο με την Τουρκία και με την Κύπρο. Αφιέρωσα, όμως, ένα κομμάτι της ομιλίας μου να μιλήσω για τα ζητήματα αυτά, για τον ρόλο που παίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία των παιδιών και για το πώς πια ο φυσικός και ψηφιακός κόσμος γίνονται ένα».
Αναφέρθηκε εκτεταμένα για τη συμβολή του ψηφιακού κόσμου στην άνοδο των περιστατικών βίας και bullying:«Δεν λέω ότι είναι η μόνη αιτία για το bullying, αλλά είναι μία σημαντική αιτία. Άρα, πολλές πρωτοβουλίες θα είναι σε αυτή την κατεύθυνση, και δεν αναφέρομαι μόνο στην εφαρμογή η οποία θα μπορεί να επιτρέπει στα παιδιά, εκτός σχολικού περιβάλλοντος, να ζητούν τη βοήθεια της Αστυνομίας αν αισθάνονται ότι απειλούνται». Ενώ χαρακτήρισε μεταρρύθμιση πολύ μεγάλης σημασίας την απαγόρευση της χρήσης των κινητών στα σχολεία. «Εφαρμόζεται. Εφαρμόζεται κάθετα και στο 100%; Δεν το ξέρω, αλλά η εικόνα που έχω είναι ότι εφαρμόζεται και το 85% των πολιτών είναι σύμφωνοι».
Πρωτοβουλίες για γονικό έλεγχο
Ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι δεν υπάρχει γονιός ο οποίος να έχει παιδιά σήμερα στην εφηβεία και να μην ξέρει ότι η εξάρτηση του παιδιού από την οθόνη και από τους αλγόριθμους, οι οποίοι έναν σκοπό έχουν μόνο, να «σερβίρουν» διαρκώς περιεχόμενο και να κρατάνε τα παιδιά κολλημένα στην οθόνη, επηρεάζει την ψυχική τους υγεία. Άρα, είπε, «εκεί θα δείτε πρωτοβουλίες από εμένα και από την Ελλάδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πόσοι γονείς που μας ακούνε σήμερα, οι οποίοι θα αγοράσουν στο παιδί τους το πρώτο τους κινητό, το πρώτο smartphone, γνωρίζουν ότι υπάρχουν τα λεγόμενα «parental controls», οι ρυθμίσεις των γονιών, που επιτρέπουν στον γονιό, όταν θα δώσει το πρώτο κινητό στο παιδί του, να βάλει κάποιους περιορισμούς; Ελάχιστοι. Πάμε, λοιπόν, να ενημερώσουμε πρώτα τους γονείς για το τι μπορούν να κάνουν σήμερα που μιλάμε».
Να σπάσει ο κύκλος του εθισμού
Και προανήγγειλε τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης: «Οι επόμενες παρεμβάσεις -μην έχετε καμία αμφιβολία- θα είναι κανονιστικού χαρακτήρα, ευρωπαϊκές και θα παρέμβουν στον ίδιο τον αλγόριθμο των ίδιων των εταιρειών, πώς «σερβίρουν» το περιεχόμενο, αυτό το επαναλαμβανόμενο. Το πώς σπάμε, με άλλα λόγια, τον κύκλο του εθισμού, γιατί αυτό είναι το μοντέλο με το οποίο λειτουργούν αυτοί οι αλγόριθμοι. Και αυτό απαιτεί παρεμβάσεις τις οποίες η Ελλάδα μόνη της δεν μπορεί να κάνει, η Ευρώπη, όμως, μπορεί να το κάνει αυτό. Εγώ έχω αποφασίσει ότι αυτό είναι ένα ζήτημα τεράστιας σημασίας, στο οποίο θέλω να παίξω ρόλο και νομίζω ότι μπορώ να το κάνω αυτό, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Χρειαζόμαστε όμως και τους γονείς μαζί μας».
Για τα lockers στα σχολεία
Επίσης αποσαφήνισε ότι η εφαρμογή των lockers στα σχολεία θα είναι πιλοτική: «Είπα κάτι πολύ απλό, και ετοιμάζει τη σχετική πρωτοβουλία το υπουργείο Παιδείας: αν υπάρχουν σχολεία, θα ξεκινήσουμε με γυμνάσια, που είναι η πιο προφανής ηλικία, όπου οι σύλλογοι γονέων -που τους θέλουμε συμμάχους- θα μας ζητήσουν να βάλουμε lockers, πάμε να βρούμε εκατό σχολεία, να κάνουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα, να δούμε αν τα lockers χρειάζονται ή αν απλά το κινητό στην τσάντα μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες».
Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή των γονέων
Επίσης ήταν ασαφής ως προς την ευθύνη των γονέων και κηδεμόνων: «Δεν κάνουμε αυτές τις πολιτικές μόνοι μας. Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή των γονέων, των εκπαιδευτικών και των ίδιων των παιδιών, στα οποία πρέπει να δώσουμε εναλλακτικές. Η καλύτερη εναλλακτική που μπορούμε να τους δώσουμε είναι η άθληση. Ξεκινάμε, ας πούμε, ένα μεγάλο πρόγραμμα για την παιδική παχυσαρκία». Και αποσαφήνισε τη σύνδεση. «Μη νομίζετε ότι τα δύο δεν συνδέονται: εξάρτηση, άμα περνάω όλη μου την ημέρα κολλημένος σε μία οθόνη, προφανώς και δεν θα αθληθώ. Άρα, η περίπτωση να τρώω και άσχημα είναι αυξημένη».
Όχι στη μείωση του ηλικιακού ορίου
Όσο για τη μείωση του ηλικιακού ορίου ήταν κατηγορηματικός: «Οι γονείς έχουν ευθύνες. Το κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον γονιό. Ήμουν αντίθετος, και θέλω να το τονίσω αυτό, γιατί όταν συζητήσαμε το θέμα στο Υπουργικό Συμβούλιο υπήρξε μία σκέψη -γιατί τα Υπουργικά μας Συμβούλια είναι ζωντανά και κάνουμε πραγματική συζήτηση και παίρνουμε συλλογικές αποφάσεις-, υπήρξε μια συζήτηση, να ρίξουμε το όριο από τα 15 στα 14 για την ποινική ευθύνη. Και όχι, δεν θα γίνει, γιατί δεν πιστεύω ότι η λύση είναι να πάμε να βάλουμε τα παιδιά φυλακή. Σε ακραίες περιπτώσεις, πολύ ακραίες περιπτώσεις».
Οι ευθύνες των γονιών
Και έφερε τους γονείς προ των ευθυνών τους: «Οι γονείς έχουν πολύ μεγαλύτερη ευθύνη. Προτιμώ να καταστήσω τους γονείς υπεύθυνους για παραμέληση, γιατί δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι οι πρώτοι υπεύθυνοι, παρά να στραφώ κατά του παιδιού, το οποίο τελικά έχει ίσως, στον κύκλο αυτό, σε αυτή την αλυσίδα, τη μικρότερη ευθύνη».
Πλατφόρμα «stop-bullying» – προτροπή για καταγγελίες
Τέλος παρότρυνε τα παιδιά να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα «stop-bullying: «Αλλά χρειαζόμαστε και την ευαισθητοποίηση των παιδιών. Στην πλατφόρμα «stop-bullying» ζητήσαμε και από τα παιδιά, στην παρουσίασή μας και στην επικοινωνία μας, να έχουν το θάρρος να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά. Παλιά λέγαμε εμείς στο σχολείο «θα καρφώσεις τον άλλον» και «αυτά δεν ταιριάζουν στον κώδικα και στους άγραφους κανόνες των παιδιών και των εφήβων». Όχι, δεν είναι έτσι, διότι οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές».