Στην Αττική, μικροί και μεγάλοι με σύμμαχο τον καλό καιρό επέλεξαν τον λόφο του Φιλοπάππου για να γιορτάσουν με μουσική, χορό και τα παραδοσιακά εδέσματα της Καθαράς Δευτέρας.
Ο ουρανός έχει γεμίσει με πολύχρωμους χαρταετούς.
Ο ΔΕΔΔΗΕ, συμβουλεύει τους πολίτες να μην πετούν το χαρταετό τους κοντά σε ηλεκτροφόρα καλώδια, καθώς υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ηλεκτροπληξίας για τους ίδιους καθώς και διακοπής της παροχής ρεύματος στη γύρω περιοχή.
Αν ο χαρταετός σας μπλεχτεί στα καλώδια, ο ΔΕΔΔΗΕ συμβουλεύει:
1. μην επιχειρήσετε να τον απελευθερώσετε τραβώντας τον σπάγκο ή χρησιμοποιώντας άλλα αντικείμενα, ακόμη και ξύλινα
2. μην προσπαθήσετε να αναρριχηθείτε πάνω σε ικριώματα ή στύλους διανομής ηλεκτρικού ρεύματος ή ηλεκτροφωτισμού, ούτε και σε σημεία που βρίσκονται κοντά σε ηλεκτροφόρα καλώδια
Σε κάθε περίπτωση που θα χρειαστούν βοήθεια, οι πολίτες καλούνται να ειδοποιούν τις βλάβες του ΔΕΔΔΗΕ (11500, Κέντρο Εξυπηρέτησης και Βλαβών) ή να επικοινωνούν με το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής.
Για την ταχεία αποκατάσταση τυχόν βλαβών από το πέταγμα των χαρταετών, όπως επισημαίνεται, ο ΔΕΔΔΗΕ θα έχει αυξημένα συνεργεία σε όλες τις Υπηρεσίες του ανά τη χώρα.
Σε ποιες περιοχές θα πετάξετε εύκολα χαρταετό
Στον παρακάτω χάρτη του meteo.gr παρουσιάζονται με αποχρώσεις του κίτρινου οι περιοχές στις οποίες περιμένουμε εντάσεις ανέμων πάνω από 3 μποφόρ σήμερα.
Αυτό σημαίνει ότι το πέταγμα του χαρταετού θα είναι εύκολη υπόθεση στη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, στο μεγαλύτερο μέρος της Στερεάς και της Πελοποννήσου, στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου.
Σε ποιες περιοχές θα πετάξετε εύκολα χαρταετό
Στον παρακάτω χάρτη του meteo.gr παρουσιάζονται με αποχρώσεις του κίτρινου οι περιοχές στις οποίες περιμένουμε εντάσεις ανέμων πάνω από 3 μποφόρ σήμερα.
Αυτό σημαίνει ότι το πέταγμα του χαρταετού θα είναι εύκολη υπόθεση στη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, στο μεγαλύτερο μέρος της Στερεάς και της Πελοποννήσου, στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου.
Τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας σε ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Τα περισσότερα από τα έθιμα που αναβιώνουν την Καθαρά Δευτέρα στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, ειδικότερα στην Καβάλα, την Ξάνθη, έχουν τις ρίζες τους στη διονυσιακή λατρεία και στη μακραίωνη λαϊκή παράδοση που θέλει την ημέρα αυτή να είναι ουσιαστικά η αρχή της ολοκληρωμένης προετοιμασίας για τη Σαρακοστή και την αυστηρή νηστεία που τη συνοδεύει.
Στην περιοχή της Καβάλας προπολεμικά, υπήρχε την περίοδο της αποκριάς μια περιπαικτική διάθεση των μεγαλύτερων προς τους νέους να βγουν να διασκεδάσουν, να φλερτάρουν, να ερωτευτούν ή όπως αλλιώς καθιερώθηκε να λέγεται «να πιάσουνε το φίδι», δίνοντας στην έκφραση αυτή μια πονηρή διάσταση που όμως δεν ενοχλούσε ούτε σόκαρε, το αντίθετο μάλιστα, αφού η περίοδος της Αποκριάς επέβαλε τέτοιες συμπεριφορές.
Ωστόσο, η έκφραση «να πιάσουμε το φίδι» διατηρήθηκε μέσα στα χρόνια θυμίζοντας στους νεότερους τις λαϊκές παραδόσεις μιας περασμένης εποχής. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε χρόνο ο δήμος Καβάλας καλεί όλους τους πολίτες να «πιάσουνε το φίδι» στις πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει για να εορταστεί η τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και η Καθαρά Δευτέρα.
Εκείνα τα χρόνια οι Καβαλιώτες ανήμερα την Καθαρά Δευτέρα πήγαιναν στην Καλαμίτσα (μια παραθαλάσσια συνοικία της πόλης που ήταν γεμάτη από κήπους και πηγές με τρεχούμενο νερό) για να «πιάσουνε το φίδι» παίρνοντας μαζί τους σαρακοστιανά φαγητά, ταραμά, κρεμμυδάκια, ελιές, νερόβραστα φασόλια σαλάτα, θαλασσινά, χαλβά και φυσικά λαγάνα. Την τιμητική του είχε το τσίπουρο.
Παρέες – παρέες, στρώνανε κάτω τις κουρελούδες και το κέφι άναβε. Φαγητό, τραγούδι, χορός, πειράγματα. Αγαπημένο παιχνίδι της ημέρας ήταν η χάσκα. Σε μια κλωστή έδεναν ένα κομμάτι χαλβά. Η μάνα του παιχνιδιού το κουνούσε πέρα – δώθε και οι παίχτες προσπαθούσαν να χάψουν το χαλβά.
Τα παιδιά όλη την προηγούμενη εβδομάδα ετοίμαζαν τον χαρταετό τους. Χρησιμοποιούσαν μια γλώσσα συνθηματική που γέμιζε τον αέρα: «Αμόλα Καλούμπα, βάστα κεφάλι, μάζωξε την κοιλιά κάνε τράκα πιάσε ήλιο». «Όποιος δεν έπαιξε ποτέ του με χαρταετό», αναφέρει ο μεγάλος λαογράφος Δημ. Λουκάτος, «δεν κοίταξε όσο χρειάζεται ψηλά. Όποιος δεν ένοιωσε την αντίσταση της καλούμπας, δεν κατάλαβε τη δύναμη του αέρα. Όποιος δε φώναξε με την ευθύνη και την πρωτοβουλία του παιδιού, που βλέπει να κινδυνεύει στο μετεωρισμά του ο αετός, δεν ένοιωσε τη χαρά, του να τα βγάζει πέρα μόνος του με τη φύση».
Το κάψιμο του Τζάρου στη γέφυρα του Κόσυνθου
Στη γειτονική Ξάνθη, στην πόλη με τα χίλια χρώματα, αναβιώνει εδώ και μισό αιώνα, μετά την ολοκλήρωση της μεγάλης καρναβαλικής παρέλασης, το έθιμο «το κάψιμο του Τζάρου» στον ποταμό Κόσυνθο. Ένα φαντασμαγορικό υπερθέαμα που σηματοδοτεί το τέλος του καρναβαλιού. Πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, παρακολουθούν τη λήξη του καρναβαλιού και των ετήσιων Θρακικών Λαογραφικών Εορτών κάτω από τη λάμψη ενός εντυπωσιακού σόου με πυροτεχνήματα.
Ο «Τζάρος» ή «Τζάρους» κατά τους κατοίκους της Ανατολικής Θράκης, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε έναν σωρό από πουρνάρια. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καιγόταν στο κέντρο αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα, για να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου στην παλιά πόλη της Ξάνθης.
Το έθιμο της Καμήλας στη Σταυρούπολη
Στην κεντρική πλατεία του οικισμού της Σταυρούπολης, στα ορεινά του δήμου Ξάνθης την Καθαρά Δευτέρα οι κάτοικοί της, μαζί με τους επισκέπτες, μεταμφιεσμένοι και κάνοντας διάφορους ήχους συμμετέχουν σε μια παρέλαση χρωμάτων και χαράς, με οδηγό ένα ομοίωμα καμήλας κι έναν ενήλικο να παριστάνει τον καμηλιέρη Άραβα.
Το έθιμο της Καμήλας αρχικά είχε παγανιστικό χαρακτήρα, τελούνταν και συμβόλιζε τη δέηση των κατοίκων για τη γονιμότητα της γης, αφού η χρονική στιγμή συνέπιπτε με τον ερχομό της άνοιξης και την έναρξη των αγροτικών εργασιών. Αργότερα σε συνδυασμό με την ορθόδοξη πίστη και θρησκεία που θέτει την ημέρα αυτή ως την αρχή της Σαρακοστής, άλλαξε χαρακτήρα και συμβολίζει πια στο νου των κατοίκων το τέλος των εορτών του καρναβαλιού και την αρχή.
Το έθιμο της Καμήλας στα Χανιά και τα «Αποκριγιώματα» στο Ηράκλειο
Το διονυσιακό έθιμο της Καμήλας που πρωτοεμφανίσθηκε τον 19ο αιώνα αναβιώνει κάθε Καθαρά Δευτέρα στις περιοχές Στέρνες Ακρωτηρίου του δήμου Χανίων και στο χωριό Κάϊνα του δήμου Αποκορώνου.
Στην κατασκευή της καμήλας συμμετέχουν οι παλαιότεροι αλλά και νέοι σε ηλικία κάτοικοι και των δύο περιοχών Η Καμήλα κατασκευάζεται από μία ξύλινη σκάλα, δύο κοφίνια που αποτελούν τις δύο καμπούρες της καμήλας, με πλαστικό πανί που χρησιμοποιείται για τη συλλογή του ελαιοκάρπου και τον σκελετό του κεφαλιού ενός γαϊδάρου.
Στον ουρανίσκο του κεφαλιού τοποθετείται ένα καρούλι για να ανοιγοκλείνει το στόμα του με το τράβηγμα ενός σχοινιού. Στα μάτια τοποθετούνται συνήθως δύο μανταρίνια, ενώ στην καμήλα μπαίνουν έως και τρεις άνθρωποι. Ένας κρατάει το κεφάλι στερεωμένο σ’ ένα ξύλο και οι άλλοι δύο με τη βοήθεια των κοφινιών σχηματίζουν τις καμπούρες της.
Η καμήλα ξεκινάει τη βόλτα της, σε κάθε σημείο του χωριού, για να καταλήξει στην κεντρική πλατεία. Πολλοί ντόπιοι ντύνονται με πρωτότυπες αυτοσχέδιες στολές ακολουθώντας την πορεία της. Οι μεταμφιεσμένοι έχουν κρεμασμένα επάνω τους κουδούνια προβάτων και προβιές ζώων. Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι το βράδυ, με τη συνοδεία παραδοσιακών μουσικών κρητικών οργάνων ενώ το σκηνικό συμπληρώνουν οι παραδοσιακοί μεζέδες της Καθαράς Δευτέρας και φυσικά άφθονη τσικουδιά.
Την Καθαρά Δευτέρα πολλοί φούρνοι στα Χανιά «ανταγωνίζονται» στην παρασκευή της μεγαλύτερης λαγάνας ενώ όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, οι χαρταετοί υψώνονται στους ουρανούς.
Στα Χανιά από νωρίς το πρωί, σημείο συνάντησης είναι η δημοτική αγορά της πόλης όπου οι καταναλωτές προμηθεύονται τα σαρακοστιανά και φυσικά, τα ιχθυοπωλεία.
Όλοι οι δήμοι οργανώνουν εκδηλώσεις για τα Κούλουμα με μουσική και δωρεάν φαγητό για όλους.
Έχουν προηγηθεί οι καρναβαλικές εκδηλώσεις στη Σούδα, την Κίσσαμο, την Παλαιόχωρα και τον Αποκόρωνα.
«Τσι μεγάλες Αποκρές, κουζουλαίνονται και οι γρες» είναι το δίστιχο που ακούγεται ευρέως σε όλη την Κρήτη, τις ημέρες της Αποκριάς, περιγράφοντας τη διάθεση για διασκέδαση απ’ όλες τις ηλικίες. Ένα από τα αποκριάτικα έθιμα, που σώζονται μέχρι σήμερα στον νομό Ηρακλείου, είναι τα Αποκριγιώματα της Γέργερης, ένα χωριό στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Ψηλορείτη.
Πρόκειται για ένα έθιμο που έχει έντονο διονυσιακό χαρακτήρα και πραγματοποιείται την Καθαρά Δευτέρα, για τον αποχαιρετισμό της Αποκριάς. Τα «Αποκριγιώματα» είναι ένα υπαίθριο και ολοήμερο γλέντι στο οποίο τραγόμορφοι και ζωόμορφοι κουδουνοφόροι, οι λεγόμενοι «αρκουδιάρηδες» που είναι ντυμένοι με προβιές αιγοπροβάτων, με μαύρα πρόσωπα και κουδούνια, δεμένοι με σκοινιά και αλυσίδες, επιδίδονται σε έναν ξέφρενο χορό, που ξεσηκώνει ολόκληρη την περιοχή.
Το έθιμο περιλαμβάνει μια ιδιαίτερη παράσταση γάμου, που παραπέμπει στα αρχαία Ανθεστήρια. Παραδοσιακά το ζευγάρι είναι «αταίριαστο» και η τελετή περιλαμβάνει σόκιν λόγια. Τα «Αποκριγιώματα» περιλαμβάνουν και την εκφορά πεθαμένου, τον οποίο κλαίνε, με σόκιν μοιρολόγια και τον ανασταίνουν με ρακή και σατυρικά τραγούδια.
Το καλωσόρισμα στην Γέργερη από τους «Αρκουδιάρηδες» γίνεται με κέρασμα ρακής και το λεγόμενο «μουτζούρωμα», το βάψιμο δηλαδή του προσώπου όλων των επισκεπτών, σα σημάδι που έχουν όλοι όσοι συμμετέχουν στο έθιμο.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ, meteo