Γιατί το δέρμα μου ερεθίζεται και κοκκινίζει και πως θα ξαναβρεί την υγιή του όψη; Απαντήσεις από τους ειδικούς
Από τότε που ασχολούμαι με τη συγγραφή άρθρων γύρω από την ομορφιά και την περιποίηση της επιδερμίδας διαπιστώνω ότι όλο και περισσότερες γυναίκες – και άντρες – γύρω μου ισχυρίζονται ότι έχουν ευαίσθητο δέρμα. Ο ισχυρισμός αυτός μπορεί να σημαίνει κάτι διαφορετικό για την κάθε μία, όμως το γεγονός είναι ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο όλο και πιο συχνό, όλο και πιο διαδεδομένο. Όταν πρόσφατα συνάντησα σε μία παρουσίαση τύπου τον αλλεργιολόγο και διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών dr Δημήτρη Μήτσια, βρήκα την ευκαιρία να ζητήσω την επιστημονική του άποψη για το ζήτημα και να του θέσω μερικές απλές ερωτήσεις που μπορεί να βοηθήσουν τις φίλες μου με ευαίσθητο δέρμα.
1 Ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών – σχεδόν 50% – υποστηρίζουν ότι έχουν ευαίσθητο δέρμα. Είναι πραγματικό αυτό το ποσοστό και γιατί τόσες πολλές γυναίκες θεωρούν ότι έχουν ευαίσθητο δέρμα κατά τη γνώμη σας;
Ο όρος “ευαίσθητο δέρμα” είναι μάλλον αδρός και όχι με αυστηρά ιατρικά κριτήρια καθορισμένος. Επομένως η αλήθεια αυτού του ποσοστού δε μπορεί να τεκμηριωθεί. Ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι αυξάνει η συχνότητα της δερματίτιδας εξ’επαφής και ολοένα και περισσότεροι ασθενείς (κυρίως γυναίκες) αναζητούν ιατρική συμβουλή. Επίσης, σε μια εποχή που η εικόνα μας που προβάλεται προς τα έξω έχει ιδιαίτερη σημασία, η ευαισθητοποίηση είναι μεγαλύτερη: μελέτες δείχνουν ότι πλέον οι ασθενείς πολύ πιο εύκολα, ακόμα και για ηπιότερα συμπτώματα, θα απευθυνθούν σε ειδικούς.
Η σωστή φροντίδα για το ευαίσθητο δέρμα
2 Ποια είναι τα συμπτώματα του ευαίσθητου δέρματος; Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες του φαινομένου;
Όταν αναφερόμαστε στο “ευαίσθητο δέρμα” εννοούμε το δέρμα που εκδηλώνει με σχετική ευκολία ερεθισμούς, εξανθήματα, κνησμό, ξηρότητα, εκζέματα κ.λπ. Κατ’αρχάς, είναι το δέρμα που θα παρουσιάσει δερματίτιδα εξ’επαφής ως αποτέλεσμα έκθεσης σε κάποιον χημικό παράγοντα. Δύο είναι οι κυριότερες κατηγορίες δερματίτιδας εξ επαφής: η αλλεργική και η ερεθιστική. Με διαφορετικό μηχανισμό σε κάθε περίπτωση, προκαλείται φλεγμονή στο δέρμα η οποία απαιτεί την αναγνώριση και απομάκρυνση του υπεύθυνου παράγοντα και την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Η κυριότερη αιτία της αύξησης των περιστατικών δερματίτιδας εξ’επαφής είναι η ολοένα και μεγαλύτερη χρήση χημικών παραγόντων σε προϊόντα περιποίησης, στην εργασία, στη φροντίδα του σπιτιού κ.λπ.
Κάθε χρόνο νέες χημικές ουσίες εισάγονται στη βιομηχανία καλλυντικών χωρίς πάντα να έχει προηγηθεί κατάλληλος έλεγχος. “Ευαίσθητο”, επίσης, το δέρμα που παρουσιάζει ατοπική δερματίτιδα. Πρόκειται για το δέρμα που δεν έχει κατάλληλο δερματικό φραγμό ως αποτέλεσμα κυρίως έλλειψης νερού. Η ξηρότητα είναι το πρωταρχικό χαρακτηριστικό και στην πορεία, υπό την επίδραση διαφόρων παραγόντων (π.χ. η θερμοκρασία, οι λοιμώξεις, κάποια τρόφιμα που λειτουργούν ερευθιστικά, το stress και, κυρίως, ακατάλληλα προϊόντα περιποίησης) μπορεί να εξελιχθεί σε ιδιαίτερα βασανιστικό έκζεμα. Στην ατοπική δερματίτιδα, κύριο ρόλο παίζει η κληρονομικότητα αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Τα τελευταία χρόνια μιλάμε ολοένα και περισσότερο για το μικροβίωμα του δέρματος, το σύνολο δηλαδή των μικροοργανισμών που υπάρχουν σε αυτό οι περισσότεροι από τους οποίους δεν είναι παθογόνοι, αντίθετα θα πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία για να υπάρχει υγεία. Αν δεν υπάρχει αυτή η ισορροπία ο ρόλος των παθογόνων μικροοργανισμών ενισχύεται συμβάλλοντας στην εμφάνιση δερματίτιδας.
3 Τι πρέπει να κάνω αν παρουσιάζω ερεθισμούς ή ευαισθησία στο δέρμα;
Ο ιατρός θα πρέπει να βρει το αίτιο και τους υποκείμενους παράγοντες που συμβάλλουν στην ευαισθησία του δέρματος. Αν αναδειχθεί κάποιο χημικό ως υπεύθυνο αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται μελλοντικά. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει κατάλληλη περιποίηση στο δέρμα ώστε να μην είναι επιρρεπές στην ερεθιστική δράση των διαφόρων χημικών. Η εντατική ενυδάτωση με κατάλληλα δερμοκαλλυντικά προϊόντα είναι αυτή που θα “θωρακίσει” το δέρμα. Η επιλογή των προϊόντων αυτών δεν είναι απλή υπόθεση: κάθε ασθενής έχει ιδιαίτερο τύπο δέρματος και το δέρμα του ασθενούς είναι διαφορετικό στο πρόσωπο, τον κορμό ή τα άκρα. Η εποχή του χρόνου (χειμώνας και κρύο ή καλοκαίρι και ήλιος) επίσης παίζουν ρόλο στην επιλογή.
Dr.Δημήτρης Μήτσιας, Αλλεργιολόγος