Ονομάζεται Καθαρά Δευτέρα γιατί σηματοδοτεί την έναρξη της «καθαρής» περιόδου της Σαρακοστής για την ορθόδοξη εκκλησία. Επειδή όμως στη χώρα μας τα έθιμα της Εκκλησίας, αλλά σχεδόν και κάθε άλλη κοινωνική περίσταση, συνδέονται με το φαγητό, έτσι και η πρώτη μέρα της νηστείας χαρακτηρίζεται από γαστριμαργικές απολαύσεις. Εκείνη την ημέρα δεν έχει νόημα να μιλήσει κανείς για «δίαιτα», αλλά για ισορροπημένες επιλογές οι οποίες θα ικανοποιήσουν πραγματικά.
Προτιμήστε αντί για το πατροπαράδοτο τσιμπολόγημα, να σερβιριστείτε στο δικό σας πιάτο, απ’ όλα τα φαγητά. Η συμβουλή αυτή θα σας βοηθήσει να κρατήσετε το μέτρο, ενώ εάν δοκιμάσετε να φάτε περισσότερη σαλάτα θα αποφύγετε επιτυχώς τις πολλές τηγανητές επιλογές. Δώστε έμφαση στο φαγητό της προηγούμενης, αλλά και της επόμενης ημέρας για να ισορροπήσετε την επιπλέον ενέργεια που θα καταναλώσετε εκείνη την ημέρα. Την Καθαρή Δευτέρα απολαύστε υπεύθυνα και χωρίς ενοχές, αφού έχετε βγει μία μεγάλη βόλτα για περπάτημα με αφορμή το πέταγμα του αετού!
Ποια είναι όμως η διατροφική αξία των σαρακοστιανών εδεσμάτων; Οι παρακάτω γραμμές θα σας βοηθήσουν να τα γνωρίσετε καλύτερα.
Ταραμάς
Ο «βασιλιάς» του τραπεζιού της Καθαράς Δευτέρας, καθώς σπανίως καταναλώνετε τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου. Βασίζετε σε αυγά ψαριού, συνήθως μπακαλιάρου, και γι αυτό είναι πλούσιος σε καλά ωμέγα 3 και βιταμίνη D. Εάν φάτε έξω προτιμήστε τον λιγότερο επεξεργασμένο άσπρο ταραμά. Στην περίπτωση πάλι που μαγειρέψετε στο σπίτι, δώστε χρώμα στο έδεσμα με χυμό από παντζάρι ή πάπρικα.
Λαγάνα
Είναι δύσκολο να αντισταθείτε στο παραδοσιακό ψωμί της ημέρας. Προσπαθήστε να μην χορτάσετε μόνο με ψωμί, αλλά να κρατήσετε τις 2 ή 3 λεπτές φέτες για να σερβίρετε μαζί με τα αλείμματα της ημέρας. Εξάλλου, η λαγάνα είναι κάτι που θα μπορείτε να απολαμβάνετε ολόκληρη την επόμενη εβδομάδα.
Γαρίδες, καλαμαράκια, χταπόδι
Αποτελούν την εξαίρεση στο χορτοφαγικό τραπέζι της Σαρακοστής. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνη γεγονός που σημαίνει πως θα σας βοηθήσουν να χορτάσετε. Ανάμεσα στα τρία δεν ξεχωρίζει κάποιο για τη θρεπτική του αξία, καθώς έχουν ξεχωριστές διατροφικές ιδιότητες. Οι γαρίδες είναι καλή πηγή καλών ωμέγα 3 λιπαρών και του αντιοξειδωτικού σεληνίου, το χταπόδι σας χαρίζει άφθονη βιταμίνη Β12 απαραίτητη για το νευρικό σύστημα και τα καλαμαράκια είναι πλούσια σε χαλκό, που ενεργοποιεί το μεταβολισμό σας. Προτιμήστε τα ψητά ή βραστά, καθώς στην τηγανητή εκδοχή τους οι θερμίδες τουλάχιστον τριπλασιάζονται!
Μελιτζανοσαλάτα
Οι μελιτζάνες ξεχωρίζουν για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, όπως άλλωστε και όλα τα λαχανικά. Οι τελευταίες βοηθούν τα συστατικά ενός γεύματος να περάσουν σταδιακά από το στομάχι επηρεάζοντας περισσότερο σταδιακά το ζάχαρο του αίματος. Σερβίρετε μία με δύο κουταλιές της σούπας, προτιμώντας την εκδοχή χωρίς ψωμί ή πατάτα.
Φάβα
Ανήκει στα όσπρια και αποτελεί μία πραγματική υπερτροφή! Τα φασόλια της φάβας είναι «γεμάτα» βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρο, μαγγάνιο και ασβέστιο μέρος των οποίων ενδεχομένως χάνετε στο μαγείρεμα. Ακόμη, περιέχουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά όπως οι ισοφλαβόνες, που εξισορροπούν το ορμονικό σύστημα των γυναικών και οι φυτοστερόλες, που χρησιμεύουν στον καλύτερο έλεγχο της χοληστερόλης.
Χαλβάς
Έχει σαν πρώτη ύλη το πολύτιμο σουσάμι, πηγή καλών λιπαρών και πρωτεΐνης. Αποτελεί ένα πραγματικά θρεπτικό γλυκό, όχι μόνο λόγω των βιταμίνών και ιχνοστοχείων που περιέχει, αλλά και της ενέργειας που δίνει στον οργανισμό. Θα έλεγε κανείς πως η ημέρα επιβάλλει ένα κομμάτι χαλβά, το οποίο «κρύβει» περίπου 250 θερμίδες!
Από το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας δεν λείπουν φυσικά και άλλες Μεσογειακές θρεπτικές επιλογές όπως τα ντολμαδάκια, οι ελιές και οι άφθονες σαλάτες. Καλή απόλαυση χωρίς ενοχές, αλλά με συνείδηση για τις επιλογές εκείνων των εδεσμάτων που πραγματικά αγαπάτε, στη σωστή πάντα ποσότητα.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]