Αδηφαγική Διαταραχή: H εξομολόγηση μιας γυναίκας με τη νόσο

Αδηφαγική Διαταραχή: (Binge Eating Disorder) Κι όμως, μπορεί να μην είσαι καν υπέρβαρος, και να υποφέρεις απ’ αυτήν τη διαταραχή

Γεννήθηκα στη Ναύπακτο. Οι γονείς μου υπήρξαν πάντοτε αταίριαστοι. Πάντοτε στο σπίτι υπήρχαν εντάσεις. Πάντοτε τσακωμοί και έντονοι τόνοι. Η μητέρα, η οποία μας καθόρισε, ήταν και είναι δυναμική και πανέξυπνη. Με φιλοδοξίες, με όνειρα. Με μεγαλύτερο από όλα τα όνειρά της να πετύχει στη ζωή της, όπως εκείνη το εννοούσε βέβαια. Θεωρούσε ότι τα παιδιά τα κάνεις ό,τι θες και όπως τα θες… Εννοείται ότι είναι του Θεού βέβαια και ότι όταν μεγαλώνουν είναι πουλιά που ανοίγουν τα φτερά και πετάνε. Ένας υπέροχος άνθρωπος. Αλλά εντελώς και απολύτως δεσποτική στα παιδιά της (με το γάντι πολλές φορές).  Μια αληθινή drama queen. Αργούσαμε λίγο παραπάνω στις εξόδους του Σαββάτου και τη βρίσκαμε στο κεφαλόσκαλο με ύφος θλιμμένης Παναγιάς να μας περιμένει (μόνο και μόνο για να μας κάνει να νιώσουμε άσχημα; Εντάξει ανησυχούσε κιόλας…)

Η μάνα μου πάντοτε δούλευε πολύ, ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ. Ήθελε να ξεφύγει από τη μοίρα της, όπως έγραψα παραπάνω. Αυτό που εγώ δεν πήρα ποτέ (τρίτο παιδί στη σειρά γαρ) από εκείνη είναι την αγκαλιά της όποτε την είχα ανάγκη, το χρόνο της, την προσοχή της. Και αργότερα δεν πήρα την εμπιστοσύνη της, την αναγνώριση ότι έχω δική μου προσωπικότητα, ότι αξίζω και μπορώ να καταφέρω πράγματα.

Η έφεσή μου ήταν πάντοτε προς τα καλλιτεχνικά. Ως παιδάκι χόρευα, τραγουδούσα (πάντα μόνη, ντρεπόμουν πολύ, άσε που μου έκαναν πλάκα) και ονειρευόμουν να μάθω πιάνο. Η μαμά δεν το συμμεριζόταν αυτό, αν και ενέδωσε. Πήγαμε στο ωδείο (με καρδιά που πηγαιμέ να σπάσει) με την αδερφή μου, εγώ πρέπει να ήμουν 8-9 ετών. Δυστυχώς το όνειρο έληξε γρήγορα. Ήταν πολύ ακριβό το σπορ για μια οικογένεια σαν τη δική μας.

Δεν έχω ιδέα αν θα μπορούσα να σκιτσάρω. Ήμουν αριστερόχειρας. Η δασκάλα έπαιρνε το μολύβι από το χέρι μου και μου το έβαζε στο «σωστό». Αγαστή η συνεργασία με τη μαμά (χωρίς φυσικά να έχουν συνεννοηθεί, τότε δεν πήγαιναν οι γονείς στο δημοτικό να ρωτήσουν πώς πάει το παιδί). Η μαμά όποια δουλειά κι αν πήγαινα να κάνω με το αριστερό, μου έλεγε θυμωμένα «με το καλό το χέρι, μη γίνεις ανάποδη σαν τον πατέρα σου Αλλαγμένος κι αυτός, αλλά έγραφε υπέροχα και τις δουλειές τις έκανε με το αριστερό. Εγώ πάλι δυσκολεύτηκα με το γράψιμο ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ, με την προπαίδεια ΑΚΟΜΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ, με την αίσθηση του προσανατολισμού ΕΝΑ ΔΡΑΜΑ.

(Για την κάθε παράγραφο που γράφω θα μπορούσα να μιλάω για ώρες…)

Κάνω αυτόν τον μεγάλο πρόλογο για να εξηγήσω πώς κάποια στιγμή στο Λύκειο έπιασα τον εαυτό μου να πηγαίνει στο περίπτερο όλο ενοχές και να αγοράζει πιτσίνια. Και επιστρέφοντας σπίτι να τα τρώω και να νιώθω ότι είναι ο μόνος σύμμαχός μου. Η τρελή χαρά που διαρκεί 10 λεπτά το πολύ. Τότε εννοείται δεν φανταζόμουν την αρχή ενός ατέλειωτου κουραστικού ταξιδιού για τον δεύτερο εγκέφαλο του σώματός μας, του εντέρου.

Binge eating disorder

Αυτό μου είπε η ψυχοθεραπεύτριά μου ότι έχω στα 33 μου. Ποιος; Εγώ; Τι είναι αυτά τα πράγματα; Εγώ μπορώ να κάτσω νηστική όση ώρα θέλετε, εγώ δε θα πω ποτέ «τρελαίνομαι για γλυκά», δε θα επενδύσω χρήματα για να πάω σε ένα καλό εστιατόριο, δε με ενδιαφέρουν αυτά τα πράγματα.

Αυτά όχι. Αλλά με ενδιαφέρει πολύ να μη σκέφτομαι. Να ακινητοποιώ τον εαυτό μου, να τον βγάζω νοκ άουτ.

Και γυρνώντας πίσω το χρόνο παρατήρησα από τα πιτσίνια και μετά μερικά πραγματάκια…

Είδα ότι όταν περνάς τα πολύ τρυφερά παιδικά χρόνια κλεισμένη στο σπίτι, γιατί όλοι δουλεύουν και το πιο εύκολο για εκείνους είναι αυτό, χάνεις τα σωστά επεισόδια στο κατάλληλο τάιμινγκ και δεν είναι τόσο εύκολο να κάνεις φίλους.

Επένδυσα στην εκκλησία και στο κατηχητικό (αυτό επιτρεπόταν) από την τρυφερή ηλικία των 9 έως την ηλικία των 15 (οπότε και φίλησα πρώτη φορά αγόρι και ο εξομολόγος δε μου επέτρεψε να κοινωνήσω- η μεγαλύτερη τιμωρία για μία πιστή- και μετά από αυτό κάτι κατάλαβα και άρχισα να ξεκόβω). Αυτή η εμπλοκή δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερες ανασφάλειες, ενοχές για το οτιδήποτε έκανα ή σκεφτόμουν (φοράω παντελόνι; Αμαρτία! Βλέπω τηλεόραση; Αμαρτία! Διαβάζω οτιδήποτε άλλο εκτός από χριστιανική λογοτεχνία; Αμαρτία! Σκέφτομαι αγόρια; Αμαρτία! Σκέφτομαι κάτι δυσάρεστο για τους γονείς μου; Αμαρτία! Θέλω να ακούσω και κάτι άλλο εκτός από χριστιανικά τραγούδια; Αμαρτία!…)

Είδα ότι ως φοιτήτρια τα πράγματα δεν ήταν όπως τα φανταζόμουν. Οι φιλίες δεν έρχονταν εύκολα, η Θεσσαλονίκη, που ήταν το όνειρό μου να σπουδάσω, δεν ήταν καθόλου μια πόλη ερωτική, ήταν μια πόλη βρώμικη. Δυστυχώς ο Μάλαμας και ο Παπάζογλου, τους οποίους λάτρευα, δεν ήρθαν ποτέ στο σπίτι μου να μου χτυπήσουν το κουδούνι και να με καλέσουν να τραγουδήσω μαζί τους…

Εκεί, στη Θεσσαλονίκη, απασφάλισα… Πλήξη και ανοία à ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ, ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ, Ο Τ Ι Δ Η Π Ο Τ Ε .

Σημαντικό σε αυτό το οτιδήποτε είναι να έχει μια ωραία συσκευασία, να κάνει αυτόν τον μαγικό θόρυβο όταν ανοίγει το σακουλάκι, να κάνει κρίτσι-κρίτσι ακόμη καλύτερα. Και όταν όμως δεν υπάρχουν αυτά, όλα κάνουν. Ακόμη και το μπρόκολο. Ακόμη και το καλαμπόκι για ποπ κορν (γίνεται γρήγορα – κρατάει πολύ). Όταν έρχεται εκείνη η στιγμή, τίποτα δε μπορεί να με σταματήσει…

Αρχίζει ένα πράγμα σα να ζητάς το ναρκωτικό σου. Να ψάχνεις, να νευριάζεις, να ανησυχείς…Η ψυχοθεραπεύτρια με είχε ρωτήσει «τι θα συμβεί, αν εκείνη την ώρα δε φας;» Δεν ξέρω! Φαντάζομαι θα θέλω να ουρλιάξω.

Μετά από 10 χρόνια ψυχοθεραπεία (από το 2006 έως το 2016), είναι πολύ πιο ελέγξιμα τα πράγματα. Αυτό που προσπάθησα να πετύχω με τη βοήθειά της είναι…να το προγραμματίζω. Εφόσον θα συμβεί, να το προγραμματίζω. Να είμαι πιο καλή, πιο ευγενική, πιο επιεικής με τον εαυτό μου. Να μη βάζω πολύ υψηλούς, ανέφικτους στόχους.  Και φυσικά να αθλούμαι, να βλέπω φίλους.

Πώς γιγαντώθηκε το πρόβλημα;

Με τον καιρό! Όπως περιέγραψα, δε θεωρούσα ποτέ ότι το να καταφεύγω στο φαΐ όταν δυσκολεύομαι ή βαριέμαι είναι πρόβλημα. Και στα τουέντις μου δεν ήταν άλλωστε τόσο παρόν. Ήμουν εμφανίσιμη, είχα συχνά αγκαλιά και όλα ήταν ωραία. Γιατί πρέπει να πω ότι η αγκαλιά και η ερωτική σχέση των πρώτων μηνών ΠΑΝΤΑ με βοηθάνε. Βέβαια όταν η σχέση προχωράει (λίγο) και φοβάμαι ότι ξεγυμνώνομαι μέσα-έξω, τόοοοοοοτε, έρχεται! Σκέφτομαι πότε θα μείνω μόνη για να φάω, πότε θα κοιμηθεί για να κάνω τη δουλειά μου…

Υποτιμητικότερη στιγμή από τα θέρτις και μετά –από τότε δηλαδή που το πάθος έγινε συνήθεια δια πάσαν νόσο και μαλακία- είναι όταν έβαζα τσάλενζ με τον εαυτό μου: πόσα γαριδάκια μπορούν να χωρέσουν σε ένα στόμα; Πόσο θα έτρωγα αν η μπανιέρα ήταν γεμάτη με extra τυρογαριδάκια; Φαντασίωση για λίγους (μπορεί και για πολλούς, δεν ξέρω). Και αυτές οι ατέλειωτες νύχτες βαρυστομαχιάς… που ξενυχτάς από αυτό το σφίξιμο σε όλο το σώμα. Κάτι δημιούργησες πάντως… μπορεί να είναι κακή, αλλά είναι δημιουργία…

Μπαίνοντας στα 40 ο παιχνίδι της υπερφαγίας έγινε μια συνειδητή συνήθεια. Έχω να διαβάσω; Ας φάω κάτι. Έχω να γράψω κάτι; Ας φάω κάτι. Μάλωσα με τη μάνα μου; Ας φάω κάτι. Η μεγάλη ντροπή έρχεται με το παιδί που απέκτησα όχι πολλά χρόνια τώρα. Με βλέπει όλη την ώρα να τρώω, γιατί όλη την ώρα πρέπει κάτι να διεκπεραιώσω… Αν το αλλάξω, θα είναι για χάρη του.

Γιατί όμως πήγε έτσι η φάση; Πώς ξεκίνησε;

Δίνω κάποιες πιθανές εξηγήσεις:

• Στέρηση αγκαλιάς σε τρυφερή ηλικία. Μεγαλώνοντας και κάνοντας σχέσεις και με τα δύο φύλα κατάλαβα πόσο μου έχει λείψει η αγκαλιά της μάνας μου (με την οποία έχω μια παθολογία στη σχέση).
• Στέρηση γενικώς σε τρυφερή ηλικία. Δεν επιτρεπόταν τίποτα, δε μπορούσα να βγω να παίξω, να κοινωνικοποιηθώ και να κανονικοποιηθώ κάπως νορμάλ. Όπως έχω ήδη αναφέρει, μεγάλωσα κλεισμένη και μόνη σε ένα μικρό διαμέρισμα με μόνη παρέα την τηλεόραση. Επιπλέον δεν είχαμε ποτέ λεφτά για τίποτα. Βασικά κάτι είχαμε, αλλά εμένα έτσι μου έλεγαν, έτσι το πίστευα, δεν διεκδικούσα.

• Πολύ χαμηλή αυτοπεποίθηση. Πάντα το καλό παιδάκι, πάντα ο ενήλικας που είναι χαμογελαστός και ευγενικός και καλούλης. Γρουμφ!

Το ΠΟΛΥ λοιπόν το βρήκα στο ατέλειωτο φαγητό.

Γιατί δεν αλλάζω κάτι;

Προσπάθησα και προσπαθώ. Άλλαξα πολλά πράγματα στη ζωή μου, είμαι πιο ανεξάρτητη, πιο ευγενική με τον εαυτό μου και πιο διεκδικητική. Βέβαια έχω κιόλας λίγο βολευτεί μέσα σε αυτή την τρυφηλότητα, συνήθισα. Δεν έχω ακόμη και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μου… Ήμουν και είμαι τυχερή, γιατί και καλό μεταβολισμό έχω και αθλητική είμαι και –κυρίως- δε μου αρέσουν και πολύ τα γλυκά. Έχω κατεβάσει τόνους ξηροκάρπια, αλλά όχι τόνους μερέντας…