Μια σημαντική κατ’ αρχήν συμφωνία, που μπορεί να αλλάξει το ενεργειακό τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο, επιτεύχθηκε πρόσφατα μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Η συμφωνία αυτή αφορά την υλοποίηση της υποβρύχιας ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των τριών χωρών, έργο που υπόσχεται να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής, να μειώσει το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και να προωθήσει τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η υποβρύχια ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, γνωστή και ως “Great Sea Interconnector”, έρχεται πιο κοντά στην υλοποίηση μετά την επίτευξη κατ’ αρχήν συμφωνίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών των τριών χωρών. Το έργο αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, καθώς θα άρει την ενεργειακή της απομόνωση, που την καθιστά το μοναδικό μη διασυνδεδεμένο κράτος της ΕΕ.
Η συμφωνία περιλαμβάνει την έκδοση δύο αποφάσεων από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου, οι οποίες θα καθορίσουν τη βιωσιμότητα του έργου. Οι αποφάσεις αυτές αφορούν την απόδοση της επένδυσης, η οποία έχει οριστεί στο 8,3% για τα πρώτα 17 χρόνια λειτουργίας, και την οικονομική συμβολή της κυπριακής πλευράς, η οποία ανέρχεται σε 125 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα καλυφθούν κυρίως μέσω του λογαριασμού των ρύπων.
Το έργο αναμένεται να προσφέρει τριπλό όφελος στην Κύπρο: αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια, ενίσχυση του «πράσινου» μείγματος ηλεκτροπαραγωγής και μείωση του κόστους ενέργειας για τους καταναλωτές. Παράλληλα, το έργο θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) μέχρι το 2040, ενισχύοντας την ενεργειακή σταθερότητα στην περιοχή.
Η συνέχιση και ολοκλήρωση της συμφωνίας αυτής αναμένεται να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του έργου, το οποίο θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα υποβρύχια έργα διασύνδεσης παγκοσμίως. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν υλοποιηθούν οι προβλέψεις της συμφωνίας, το έργο κινδυνεύει να βρεθεί σε αδιέξοδο.