Πρόκειται για έλαιο πολύ καλής θρεπτικής και διατροφικής αξίας που παράγεται από την εκχύλιση ακατέργαστων σπόρων σουσαμιού. Από την αρχαιότητα ο σπόρος του σουσαμιού θεωρούνταν πολύτιμος. Ας πούμε «σουσάμι άνοιξε!» και ας μάθουμε λίγα παραπάνω στοιχεία για αυτόν τον πραγματικό θησαυρό, το σησαμέλαιο, την ιστορία, την παραγωγή και τις χρήσεις του.
Το σησαμέλαιο εξάγεται από τους σπόρους του φυτού Sesamum indicum, από το σουσάμι δηλαδή. Οι πολλές ευεργετικές ιδιότητές του ήταν γνωστές ήδη από την αρχαιότητα, ιδιαίτερα στην Ινδία από την 3η χιλιετία π.Χ. όπου το χρησιμοποιούσαν τόσο στην διατροφή τους όσο και για θεραπευτικούς λόγους. Αποτελεί το βασικό λάδι της Αγιουβέρδα, της πανάρχαιας παραδοσιακής ινδικής ιατρικής, και αναφέρεται ακόμη και στις Βέδες, τα ιερά κείμενα του ινδουισμού τόσο για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων υγείας, όσο και για την περιποίηση του σώματος και των μαλλιών. Εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Ασία, φτάνοντας μέχρι και τη Μεσοποταμία. Από τότε μέχρι και σήμερα, το σησαμέλαιο κατέχει κύρια θέση στην ινδική κουζίνα, ως το βασικό λάδι για το μαγείρεμα, αλλά χρησιμοποιείται ευρέως και στις κουζίνες όλων των χωρών της ΝΑ Ασίας, ενώ οι πολύτιμες θεραπευτικές και καλλυντικές ιδιότητές του αναγνωρίζονται πλέον παγκοσμίως.
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα του σησαμελαίου είναι ότι αντιστέκεται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο φυτικό λάδι στην οξείδωση και κάθε είδους αλλοίωση, ιδιότητα γνωστή από την αρχαιότητα. Μάλιστα, οι αρχαίοι Έλληνες το πρόσθεταν σε άλλα λάδια ως συντηρητικό κατά τη φύλαξη ή τη μεταφορά τους.
Διαδικασία παραγωγής
Η εξαγωγή του σησαμελαίου από τους σπόρους του σουσαμιού, δεν είναι μια πλήρως αυτοματοποιημένη διαδικασία αλλά απαιτείται και επίπονη χειρωνακτική εργασία. Στο τέλος Σεπτεμβρίου οι αγρότες ξεριζώνουν τα φυτά από το χωράφι, όταν ακόμη ο καρπός είναι αγουρωπός, τα κάνουν θημωνιά και τα σκεπάζουν να μην τα βλέπει ο ήλιος. Ύστερα από έξι ημέρες παίρνουν πέντε-πέντε φυτά μαζί, τα δένουν και τα στήνουν με τις κάψες, τις κορυφές, όρθιες. Σε διάστημα 15-20 ημερών, ανάλογα με τον καιρό, τα κοπανούν με ξύλο, τα τινάζουν πάνω σε καθαρές λινάτσες για να πέσει ο σπόρος, τα περνούν από κόσκινα για να τα καθαρίσουν από τα σκουπίδια, και τα μαζεύουν σε τσουβάλια. Η καλύτερη ποιότητα σησαμελαίου παράγεται με ψυχρή έκθλιψη των καρπών, την πιο φυσική μέθοδο παραγωγής ελαίων γενικά. Γίνεται με απλή συμπίεση του σπόρου, χωρίς να χρησιμοποιούνται χημικά και διαλύτες και χωρίς να θερμαίνονται οι σπόροι. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούνται όλα τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και διατηρείται η οσμή και η γεύση τους.
Χρήση στο μαγείρεμα
Το σησαμέλαιο θεωρείται ιδανικό για μαγείρεμα λόγω του ότι έχει χαμηλό σημείο καπνισμού και οξειδώνεται (ταγγίζει) δύσκολα εξαιτίας των φυσικών αντιοξειδωτικών του. Μπορείτε να το προσθέσετε ωμό στις σαλάτες, να μαρινάρετε λευκά κρέατα ή οστρακόδερμα. Χρησιμοποιήστε το σε ζύμες και σε παρασκευές ζαχαροπλαστικής και δοκιμάστε το στα τηγανιτά, αφού διαθέτει μοναδική αντοχή και προσδίδει στο τηγανισμένο προϊόν τραγανή κρούστα και ξεχωριστό άρωμα.
Ανεπιθύμητες αντιδράσεις.
Όπως και το σουσάμι, μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Κατά συνέπεια, η πρόσληψη σησαμελαίου, ή το μασάζ με σησαμέλαιο από άτομα που έχουν ένδειξη για κάποια ευαισθησία, θα πρέπει να γίνεται μόνον μετά από την συμβουλή του γιατρού.