Η οικονομική απάτη στην Ελλάδα το 2023 έφτασε σε πρωτοφανή επίπεδα, με τις συνολικές απώλειες να ανέρχονται σε 24 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 43% σε σχέση με το 2022. Αυτό το ανησυχητικό φαινόμενο επηρεάζει όχι μόνο τους ιδιώτες καταναλωτές αλλά και τις επιχειρήσεις, και αναδεικνύει την ανάγκη για αυξημένη επαγρύπνηση και καλύτερη προστασία στις χρηματικές συναλλαγές.
Κατηγορίες απάτης
Η μεγαλύτερη ζημιά σημειώθηκε στις διαδικτυακές συναλλαγές χωρίς φυσική παρουσία κάρτας (CNP), όπου χάθηκαν 17,5 εκατομμύρια ευρώ. Αυτές οι απάτες περιλαμβάνουν κυρίως πληρωμές μέσω διαδικτύου, ιδίως σε ξένες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι πιο δύσκολο να ελεγχθούν από τις ελληνικές αρχές.
Παράλληλα, οι συναλλαγές μέσω POS και ATM παρουσίασαν σημαντική αύξηση στις απάτες. Στα ATM, οι απώλειες από παράνομες συναλλαγές αυξήθηκαν κατά 42%, φτάνοντας τα 1,9 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι απάτες μέσω POS αυξήθηκαν κατά 117%, αγγίζοντας τα 3,8 εκατομμύρια ευρώ.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση αυτών των φαινομένων. Οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται νέες τεχνολογίες και ευπάθειες στο σύστημα ασφαλείας, όπως η δημιουργία συνθετικών ταυτοτήτων και οι επιθέσεις “smishing” (απάτες μέσω SMS). Αυτές οι μέθοδοι επιτρέπουν στους απατεώνες να αποκτούν πρόσβαση σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και να πραγματοποιούν μη εξουσιοδοτημένες συναλλαγές.
Η αύξηση των συναλλαγών μέσω peer-to-peer (P2P) πληρωμών, οι οποίες είναι δημοφιλείς λόγω της ευκολίας και της ταχύτητάς τους, έχει επίσης συνδεθεί με την αύξηση της απάτης. Οι απατεώνες εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι αυτές οι συναλλαγές είναι συχνά μη αναστρέψιμες, οδηγώντας σε σημαντικές απώλειες για τους χρήστες.
Ευρωπαϊκό πλαίσιο και αντιμετώπιση
Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα. Στην Ευρώπη, οι οικονομικές αρχές ανησυχούν για την αύξηση της απάτης και ενισχύουν τα μέτρα για την προστασία των καταναλωτών. Η Europol, για παράδειγμα, έχει δημιουργήσει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Κυβερνοεγκλήματος (EC3), το οποίο επικεντρώνεται στην καταπολέμηση της απάτης με κάρτες πληρωμών και άλλων σχετικών απειλών.
Η τραπεζική βιομηχανία αναγνωρίζει την ανάγκη για καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση της απάτης. Οι τράπεζες επενδύουν σε τεχνολογίες ανίχνευσης απάτης και σε στρατηγικές διαχείρισης κινδύνων για να μειώσουν τα περιστατικά απάτης και να προστατεύσουν τους πελάτες τους.
Η αυξητική τάση των οικονομικών απατών στην Ελλάδα αποτελεί σαφή ένδειξη ότι χρειάζονται πιο αυστηρά μέτρα ασφαλείας και μεγαλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών. Είναι κρίσιμο να υιοθετηθούν πιο προηγμένα συστήματα ανίχνευσης απάτης, να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ τραπεζών και καταναλωτών και να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις σύγχρονες απάτες. Η προστασία των χρημάτων και των προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.