Ο όρος της αποτοξίνωσης χρησιμοποιείται συχνά τον τελευταίο καιρό στον κόσμο της ομορφιάς και της υγείας. Η ιδέα πίσω από την έννοια της αποτοξίνωσης είναι πως περιστασιακά ή κυρίως μετά από περιόδους υπερκατανάλωσης όπως συμβαίνει στις γιορτές, ο οργανισμός μας χρειάζεται να καθαρίσει από τις διάφορες τοξικές ουσίες για να παραμείνει υγιής.
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης ισχυρίζονται μεταξύ άλλων πως μπορούν να επιτύχουν ταχύτατη απώλεια βάρους, βελτιωμένη πέψη των τροφών, απόκτηση καλύτερου επιπέδου ενέργειας , ενισχυμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού, απομάκρυνση της κυτταρίτιδας και καλύτερη όψη των μαλλιών, του δέρματος και των νυχιών.
Τέτοιες δίαιτες μπορεί να έχουν διάρκεια μία ημέρα ή ακόμα και ένα μήνα και μπορεί να περιλαμβάνουν νηστεία για μικρή χρονική περίοδο, κατανάλωση μόνο φρούτων και λαχανικών, αποκλεισμό γαλακτοκομικών και δημητριακών προϊόντων από τη διατροφή, κατανάλωση περιορισμένου εύρους τροφίμων, αποφυγή της καφεΐνης και του αλκοόλ καθώς και λήψη ροφημάτων ή σκευασμάτων αποτοξίνωσης.
Ανακαλύπτοντας τους μύθους
Ωστόσο, όλη η ιδέα της αποτοξίνωσης είναι ανούσια καθώς ο ανθρώπινος οργανισμός είναι ένα πολύ καλά εξελιγμένο σύστημα αποτοξίνωσης! Διαθέτει δικούς του μηχανισμούς και πλήθος οργάνων όπως οι νεφροί, το ήπαρ, το έντερο και το δέρμα για να ‘’αποτοξινώνεται’’ και να αποβάλλει συνεχώς τις άχρηστες ουσίες και τοξίνες όπως το αλκοόλ, τα προϊόντα πέψης των τροφών, τα νεκρά κύτταρα, τα βακτήρια, τα φάρμακα, τα χημικά από την ατμοσφαιρική ρύπανση κ.λπ.
Επομένως δεν υπάρχουν φάρμακα, ροφήματα ή γενικά σκευάσματα που κάνουν κάποια μαγική δουλειά καθώς τη δουλειά αυτή την αναλαμβάνει ο ίδιος μας ο οργανισμός. Όσο αναμενόμενο και αν ακούγεται οι μοναδικοί τρόποι για παραμείνει κάποιος υγιής είναι μια φυσιολογική διατροφή και ένας συνηθισμένος τρόπος άσκησης. Επίσης, η αποφυγή καπνίσματος, ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ, ο επαρκής ύπνος και η καλή ενυδάτωση μπορεί να βοηθήσουν να αισθανθεί κανείς πιο υγιής και με περισσότερη ενέργεια.
Τα οφέλη των φρούτων και των λαχανικών
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης προάγουν συχνά τα οφέλη των φρούτων και των λαχανικών. Φυσικά η ένταξη τους σε μια ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντική και προτείνεται η κατανάλωση 5 μερίδων καθημερινά καθώς είναι πλούσια σε βιταμίνες , μέταλλα, αντιοξειδωτικά και διαιτητικές ίνες. Είναι εξίσου σημαντική όμως και η κατανάλωση ποικιλίας εφόσον δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο φρούτο ή λαχανικό το οποίο να διαθέτει μαγικές ή θεραπευτικές ιδιότητες.
Αποκλεισμός γαλακτοκομικών και γλουτένης
Ο αποκλεισμός των γαλακτοκομικών και της γλουτένης που προτείνεται από μερικές δίαιτες αποτοξίνωσης είναι περιττός έως και επικίνδυνος για την υγεία, ειδικά αν τα θρεπτικά συστατικά που δεν λαμβάνονται από τις συγκεκριμένες τροφές δεν αναπληρώνονται από άλλα τρόφιμα. Στη περίπτωση διαγνωσμένης δυσανοχής ή αλλεργίας βέβαια τα πράγματα αλλάζουν και η παραπομπή σε γιατρό και διαιτολόγο για παροχή κλινικά αποδεδειγμένων και ασφαλών συμβουλών είναι απαραίτητη.
Οι αλήθειες σχετικά με τη νηστεία
Η νηστεία, ή ο αυστηρός περιορισμός των όσων τρώτε περιορίζει την πρόσληψη ενέργειας (θερμίδες) και σημαντικών θρεπτικών συστατικών για την υγεία και την ευεξία. Μπορεί να εμφανιστεί γρήγορη απώλεια βάρους, αλλά αυτή η απώλεια βάρους είναι σε μεγάλο βαθμό νερό και γλυκογόνο (αποθήκη υδατανθράκων του οργανισμού) και όχι λίπος. Μπορεί να αισθάνεστε κουρασμένοι και ζαλισμένοι και είναι πιθανό να έχετε λιγότερη ενέργεια καθώς ακολουθείτε ένα ακραίο πρόγραμμα αποτοξίνωσης. Επιπλέον, αν είστε σε κατάσταση νηστείας, το σώμα σας δεν θα έχει το απαραίτητο διαθέσιμο καύσιμο για τη διεξαγωγή φυσικής δραστηριότητας και άσκησης – μια σημαντική πτυχή για τη διαχείριση υγιούς σωματικού βάρους και ευεξίας . Στο τέλος του προγράμματος, αν επιστρέψετε στις παλιές διαιτητικές σας συνήθειες, είναι πιθανό να επανακτήσετε το βάρος που χάσατε.
Συμπέρασμα
Αν θέλετε να διατηρήσετε βέλτιστη υγεία τότε η καλύτερη προσέγγιση είναι μια ισορροπημένη διατροφή με τουλάχιστον 5 μερίδες λαχανικών και φρούτων ανά ημέρα, μικρές μερίδες μη επεξεργασμένων υδατανθράκων, άπαχο κρέας, ψάρι, όσπρια, φασόλια και χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος γαλακτοκομικά προϊόντα. Επίσης προσπαθήστε να τηρείτε τις συστάσεις ως προς την κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης.
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης είναι περισσότερο μύθος του μάρκετινγκ παρά διατροφική πραγματικότητα. Ακούγονται εξαιρετικές και θα ήταν τρομερό αν μπορούσαν να υλοποιήσουν αυτό που υποσχέθηκαν. Δυστυχώς οι περισσότεροι ισχυρισμοί που κάνουν οι υποστηρικτές αυτού του τύπου διαιτών είναι πέραν της πραγματικότητας, χωρίς να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και τα οφέλη τους είναι βραχυπρόθεσμα.
Παρότι μπορεί να ενθαρρύνουν ορισμένες σωστές διαιτητικές συνήθειες, όπως το να τρώτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, είναι καλύτερο να απολαμβάνετε μια διατροφή με ποικιλία και ένα δραστήριο τρόπο ζωής παρά να ακολουθήσετε μια δίαιτα αποτοξίνωσης.
Νίκος Καφετζόπουλος, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος